Al jaren geheimzinnigheid rond nieuwbouwplan dat Muiden voorgoed veranderde: komen er antwoorden?

Er wonen nu talloze jonge gezinnen, maar dat was achttien jaar geleden nog wel anders. Toen stond er op het zogeheten KNSF-terrein van Muiden, sinds mensenheugenis, een kruitfabriek. Een fabriek waar Muiders decennialang voordelen van merkten, onder meer door de werkgelegenheid, maar ook zeker nadelen: de fabriek ontplofte nog wel eens met doden en gewonden tot gevolg. 

Als de fabriek achttien jaar geleden voorgoed de deuren sluit, wordt er al een tijd gesproken over woningbouw op het stuk grond. Dat plan heeft lokaal veel tegenstanders en dat gevoel speelt ook in de lokale politiek. 

Huizen op een gevaarlijk stuk grond

De ontwikkelingen zorgen voor veel getouwtrek tussen projectontwikkelaar KNSF Vastgoed en de toenmalige gemeente Muiden. KNSF Vastgoed heeft dan al vergaande plannen om het kruitfabriekterrein te saneren, want er liggen nog talloze onontplofte explosieven. Een kostbaar plan, maar KNSF Vastgoed wil dat best doen en ter compensatie 1.700 huizen bouwen. 

De gemeente Muiden vindt dat aantal veel te hoog, vooral omdat zo'n grote woonwijk enorme gevolgen heeft voor de omvang van het kleine stadje. Ter illustratie: het inwoneraantal verdubbelt er zo'n beetje mee. En dat drukt zwaar op de maatschappij.

Tekst gaat verder.

De twee partijen komen er ondertussen maar niet uit. Uiteindelijk voelt KNSF Vastgoed zich zó tegengewerkt door Muiden dat het een van de grootste schadeclaims uit de Nederlandse geschiedenis op tafel legt: 360 miljoen euro. Als er niet gebouwd mag worden, dan moet er maar betaald worden. De angst dat die claim werkelijkheid wordt, drukt Muiden zowel politiek als financieel in een crisis. Als de gemeente moet gaan betalen, gaat het failliet en dat werkt flink door.

Uiteindelijk komt het allemaal toch goed, zo lijkt het. KNSF Vastgoed en de gemeente Muiden komen in 2014 tot een overeenkomst. Het terrein wordt gesaneerd en uiteindelijk bebouwd. Eind goed, al goed, zou je denken. Maar schijn bedriegt.

Geheime afspraken en woede onder Muiders

Hoe de gemeente Muiden en projectontwikkelaar KNSF Vastgoed destijds toch elkaar de handen konden schudden, blijft nog altijd onduidelijk. De overeenkomst tussen de twee bleef in 2014 geheim en dat is hij tot op de dag van vandaag nog steeds. Wat er in staat weet bijna niemand. Mensen die het wel weten, moeten hun kaken stijf op elkaar houden.

Maar dat is op zich nog niet eens het grootste probleem. Als snel worden in Muiden de gevolgen duidelijk van de overeenkomst. Zo wordt bekend dat na vele tientallen jaren de lokale sportclub, vlak naast het kruitfabriekterrein, moet verdwijnen. Fel protest is het gevolg, maar het haalt niets uit. Uiteindelijk gaat de sloopkogel in de kantine en worden de velden afgegraven. 

Hetzelfde lot wacht het even verderop gelegen volkstuinencomplex, waar zeker tachtig Muiders al tientallen jaren een volkstuintje hebben. Een geliefde plek waar generaties opgroeien. Ook de volkstuinen moeten wijken voor de KNSF-plannen. Ook hier haalt lang protest niets uit. 

Muiders weten het dan al: het grote plan raakt de Muider samenleving in het hart.

Tekst gaat door onder de foto's.

Acht jaar verder: veel anders, vragen blijven

De afgelopen acht jaar is er veel veranderd. De woonwijk staat zo goed als, de sportclub heeft een nieuwe plek en de beschikbaarheid over een gloednieuw sportpark. Aan de andere kant van de stad wordt alweer getuinierd. Sommige leden van de sportclub en enkele volkstuinders weten zelfs niet meer beter. Toch blijft bij de oudere Muiders de historie knagen. 

Er is nog altijd veel geheimzinnigheid rond de plannen. Welke afspraken zijn er gemaakt? Wat zijn de gevolgen? Welke bedragen zijn er mee gemoeid? Is dit allemaal wel eerlijk gegaan? Het zijn allemaal vragen die Muiders stellen. 

Getouwtrek om antwoorden

Om antwoorden op deze vragen te krijgen dient NH Nieuws al in 2015 een WOB-verzoek in, om de gemeente Muiden tot transparantie over de gemaakte afspraken te dwingen. Dat lukt echter niet. De gemeente Muiden verstrekt een paar documenten, maar de meest belangrijke informatie blijft geheim.

Tekst gaat verder.

NH Nieuws tekent beroep aan. Het leidt tot een rechtszaak. Voor de rechter blijkt dat de gemeente Gooise Meren, waar Muiden ondertussen in is opgegaan, de bewuste stukken 'niet meer kan vinden'. De rechter dwingt de gemeente nog eens goed te zoeken. Met succes: de gemeente komt uiteindelijk met verhuisdozen vol stukken op de proppen. Honderden documenten worden ter beoordeling overgedragen aan de rechter. Veel wordt openbaar, maar ook nu blijft een belangrijk deel geheim. Uiteindelijk dwingt de rechter de gemeente drie jaar geleden de stukken openbaar te maken.

Daarmee is de kous nog niet af. KNSF Vastgoed springt er tussen en stelt dat, met openbaarmaking van de stukken, haar belangen worden geschaad. Uiteindelijk moet het hoogste Nederlandse rechtsorgaan, de Raad van State, een oordeel vellen. Het levert weer een hoop nieuwe stukken op, maar de grootste geheimen blijven nog steeds geheim. Vandaag buigt de Raad van State zich er weer over.

Waarom blijft NH Nieuws knokken?

Het KNSF-project, of De Krijgsman zoals de nieuwbouwwijk ondertussen heet, heeft de afgelopen jaren een enorme stempel gedrukt op Muiden.

De wonden voor veel Muiders zelf zijn nog altijd niet geheeld. Ze hebben nog altijd het gevoel 'gepiepeld' te zijn. Waarom moesten de sportclub en de volkstuinders weg? En waarom konden ze daar zelf helemaal niets tegen doen? De geruchten van belangenverstrengeling en vriendjespolitiek doen al vele jaren de ronde. NH Nieuws vindt het belangrijk dat burgers weten wat er - door in dit geval de gemeente en een projectontwikkelaar - over hun leefomgeving wordt besloten. Dat moet in de openbaarheid, niet achter gesloten deuren. 

Worden de vragen die Muiders nog altijd hebben beantwoord? De rechters van de Raad van State buigen zich daar uitgebreid over. Een allerlaatste kans om boven tafel te krijgen hoe alles destijds tot stand gekomen is.