Intimidatie, angstcultuur en seks achter de tralies: incidenten in JC Zaanstad op een rij

In het najaar van 2018 komt de gevangenis in het nieuws omdat gedetineerden het er wel héél gezellig hebben. Een video lekt uit, waarop is te zien dat er volop wordt gefeest, geblowd en gedronken. De video werd gemaakt in een groepscel met een mobiele telefoon met internet, een privilege dat niet voor gedetineerden is weggelegd.

De vijf gedetineerden die met drugs op het 'feestje' te zien waren, worden in een isoleercel gezet, en volgens toenmalig minister van Rechtsbescherming Sander Dekker ook gestraft. De afdelingen zijn binnenstebuiten gekeerd, waarbij drugs en mobiele telefoons zijn gevonden. Misdaadjournalist Gerlof Leistra zegt te hopen dat Kamerleden zich na de video beseffen dat het een 'aanfluiting is'. 

'Per ongeluk' wapen mee

Ruim een maand later worden er tientallen verboden voorwerpen gevonden. Bij 425 celinspecties worden 125 naar binnengesmokkelde middelen of voorwerpen gevonden. Het gaat om wiet, telefoons, geld, harddrugs en gesmokkelde medicatie. 

Een paar dagen later worden er honderden euro's, drugs en een set lopers gevonden bij een smokkelpoging. Het gaat om een medewerker van een bedrijf 'in het gevangeniswezen', die door een beveiliger gecontroleerd werd. De man is aangehouden. Waarschijnlijk zitten er gedetineerden achter de smokkelpoging.

Nog geen week later komt de gevangenis opnieuw in het nieuws, dit keer omdat een gedetineerde zijn celgenoot neersteekt met een aardappelschilmesje. De twee hadden ruzie gehad. Het slachtoffer hoeft niet naar het ziekenhuis, de dader moet wel weg; naar het politiebureau. 

Romantiek in de bajes

Eind 2019 papt een 19-jarige stagiaire aan met een 23-jarige gedetineerde, die vastzit voor gewelddadige berovingen. De twee hebben intiem contact, wat tenminste één keer op camera is vastgelegd. De stage van de vrouw wordt direct beëindigd, de man komt er zonder straf vanaf. Korte tijd later komt er wéér een relatie tussen een medewerker en een gedetineerde aan het licht. Het stel zou zoenen in de openbare leefruimte van de gevangenis en pikante foto's zouden in de cel van de gedetineerde hangen, schrijft De Telegraaf. 

Duistere wending

Weer is het een tijdlang stil, totdat in voorjaar 2021 het bericht naar buitenkomt dat een gedetineerde zelfmoord heeft gepleegd in de gevangenis. Het gaat om de 48-jarige Niels de B., die verdacht werd van het veroorzaken van een brand waarbij zijn partner om het leven kwam. 

Twee maanden later wordt bekend dat Volendammer Jordan M., die werd verdacht van betrokkenheid bij de dood van zijn vriendin Eva, tevens zelfmoord heeft gepleegd in zijn cel. 

Intimidatie en angstcultuur

Na dreigementen en liquidatiedreiging wordt voorman van motorbende MC Hardliners Lysander de R. in de zomer plots overgeplaatst van Zaanstad naar een andere gevangenis. Medewerkers hebben alarm geslagen over de machtspositie van De R. in de gevangenis. De man zit vast voor het aansturen van een criminele organisatie, afpersing, brandstichting, wapenbezit en geweld, en het zelfs leidinggevenden van de gevangenis zouden doodsbang voor hem zijn. De R. intimideert personeelsleden en medegedetineerden, kan daardoor gewoon zijn gang gaan en richt zelfs vanuit zijn cel MC Hardliners op. 

Kort daarna worden meerdere smartphones en zes simkaarten op de luchtplaats van de gevangenis gevonden. Waarschijnlijk zijn ze met een drone de gevangenismuren binnen gevlogen. Twee gevangenen worden voor de smokkelpoging bestraft. 

Naast smokkelpogingen is er ook nog steeds sprake van geweld in het Justitieel Complex Zaanstad: begin vorige maand raakt een gedetineerde zwaargewond als er hete olie over hem heen wordt gegooid door een medegevangene. Dat gebeurt tijdens het koken. Het slachtoffer is naar het ziekenhuis gebracht, een paar andere gevangenen zijn lichtgewond geraakt. 

Orale seks met een gevangene

Gisteren komt naar buiten dat een medewerker van de gevangenis een rechtsbijstandverlener en een gevangene heeft betrapt op seks. De vrouw was de gedetineerde op haar knieën oraal aan het bevredigen in een spreekkamer. "Ik zag haar hoofd op en neer gaan en toen ik ze betrapte, stond ze op en veegde haar mond op een rare manier af." Vanmorgen werd daarnaast ook bekend dat er opnieuw een medewerkster van de gevangenis de laan uit is gestuurd omdat er 'gerommeld werd met een boef'. De gevangenisbegeleider is begin deze maand ontslagen om de 'onprofessionele relatie'.