Enrique vangt jongeren op na explosies en moord in Alkmaarse woonwijk

Het onderzoek van politie en het Openbaar Ministerie naar de tientallen explosies bij woningen en bedrijfspanden, die Alkmaar teisteren, is nog in volle gang. Ondertussen lijkt het instellen van veiligheidsrisicogebieden in vijf getroffen straten effect te hebben. Door de inzet van cameratoezicht zijn nieuwe explosies voorkomen en meerdere verdachten aangehouden.

'Vatbare jongeren'

Dat het om jonge verdachten gaat, baart de Noord-Hollandse politiechef Hamit Karakus grote zorgen. "De explosies vinden plaats in het criminele circuit, zoals in het drugsmilieu. En het zijn vooral jongeren, meestal tussen de 17 en 23 jaar oud, die toch erg vatbaar blijken voor het uitvoeren van dit soort explosies."

Dat steeds meer jongeren die stap zetten, moet worden voorkomen, zei Karakus voor de camera van NH. En daarin is volgens hem een rol weggelegd voor jongerenwerkers, zoals Enrique Macias (44) en Jerrol Lashley (48) van Straatgeluid Alkmaar.

We spreken Enrique en Jerrol in het buurthuis in Oud-Overdie, waar zij een huiskamer runnen voor de jongeren uit de buurt. Op nog geen steenworp afstand van de Baansingel, een straat waar meerdere explosies waren en waar in november een 18-jarige jongen werd doodgeschoten.

De Baansingel is een van de vijf veiligheidsrisicogebieden, waar ook een beveiligingscamera is geplaatst. De beelden worden 24/7 bekeken. Maar in de wijk waren al langer (drugsgerelateerde) problemen. De schietpartij en explosies zijn daar een dieptepunt van.

"Wat hier in de wijk gebeurt en wat hier speelt, dat ontgaat niemand, ook de kinderen niet", vertelt Enrique, die al zestien jaar in Oud-Overdie werkt, waarvan elf jaar bij Straatgeluid. "Dagelijks verleen ik nog nazorg; sommigen hebben die dode jongen zien liggen. Dat heeft impact, dat geeft angst."

Het gezicht van Oud-Overdie

Van de doodgeschoten jongen zijn ook video's verspreid via sociale media. "Kinderen hebben die filmpjes ook gezien, maar zonder uitleg. Thuis wordt er om verschillende redenen niet over gesproken. Ik ben dan het aanspreekpunt voor hen, laagdrempelig. Ik heb een pedagogische achtergrond, en vervul ook een soort opvoedrol."

"Enrique is echt het gezicht van Oud-Overdie", vult Jerrol aan, die coördinator is van de jongerenwerkers van Straatgeluid. "Hij is echt een community-builder. Van acht tot achttien jaar komen ze bij hem met de gekste verhalen of vragen. Dat is bijzonder om te zien. Maar eigenlijk weten alle wijkbewoners hem wel te vinden. Ze vertrouwen hem. Hij is een bruggenbouwer en leert ze verantwoordelijkheid nemen."

Tekst gaat verder onder de foto.

Zo'n dertig kinderen en jongeren tot een jaar of 18 zijn dagelijks bij Enrique te vinden, tijdens de inloopuren van de huiskamer in het buurthuis. "Maar soms ook ouder hoor; de vroegere vandaaltjes ook. Die zien nu in dat het hier niet goed gaat, en komen met me praten. Werd er vroeger - erg genoeg - over auto's gerend of een bushokje vernield. Nu lijken grenzen steeds meer te vervagen. Het verhardt."

Naast het wegnemen van zorgen en angsten bij inwoners, richt de werkwijze van Straatgeluid zich dan ook nadrukkelijk op voorkomen dat jongeren van het rechte pad afgaan. "Daarin hebben wij ook socialiserende rol", legt Jerrol uit. "En we confronteren hen met de consequenties van hun gedrag."

"Ik ben soms echt een bemiddelaar tussen de jongeren en de overheid. Ik probeer dan het grijze gebied recht te trekken, zeg maar. Dat het voor die jongeren duidelijk is hoe het zit", zegt Enrique. "Maar ook over die explosies en hoe jong die gasten zijn, gaan we actief in gesprek met onze jongeren", vult Jerrol aan.

Zaadjes planten voor de toekomst

"We stellen spiegelvragen als: 'wat zou jij doen als je geld aangeboden krijgt om een cobra ergens te leggen?'", legt Jerrol uit. "Dan kan je wel 1.000 euro in je zak hebben, maar je toekomstkansen zijn heel beperkt wanneer je gepakt wordt en een strafblad hebt. Dat doen we op een heel directieve manier, zodat het ook binnenkomt. We willen dat zaadje planten, zodat wanneer ze benaderd worden door negatieve rolmodellen, ze nadenken over hun toekomst."

Dat zaadje planten is volgens Jerrol ook de kern van waarom jongerenwerkers een onmisbare schakel zijn in het veld. "Je hebt de repressieve kant met de politie en justitie. Wij zijn de 'zachte' kant. Wij willen ze positief beïnvloeden: waar ligt jouw talent, jouw kracht", aldus Jerrol.

"En ze perspectief geven", vult Enrique aan. "Dat missen ze vaak omdat ze denken dat ze niet veel kunnen bereiken omdat ze uit een zogenaamde getto komen. Maar ze hebben alle kansen, ze moeten ze alleen pakken. Dat probeer ik ze bij te brengen. Ik zeg ze: probeer het gewoon. Wat heb je te verliezen? Niets."