Na 35 jaar gooit Frans Snel de handdoek in de ring. De eigenzinnige raamverhuurder uit Alkmaar gaat op zijn 81ste met pensioen. Sinds een heftig auto-ongeluk begin vorig jaar holt niet alleen zijn gezondheid achteruit, ook zijn inkomsten slinken. Met nog maar vier ramen valt niet meer op te boksen tegen andere exploitanten. "Hopelijk gaat opa nog een paar jaartjes mee."
Hij is de pensioenleeftijd inmiddels ver voorbij, toch is Frans Snel nog dagelijks te vinden in zijn kantoortje op de Achterdam. Door teruglopende inkomsten en zijn kwakkelende gezondheid, voelt de raamverhuurder zich genoodzaakt de rosse buurt van Alkmaar voorgoed te verlaten.
"Er is een tijd van komen en gaan. Voor mij is het einde verhaal, tijdperk Snel is over. Ik laat er geen traan om, want ik heb een prachtleven gehad. Om niet alles kwijt te raken, stop ik er nu mee."
In het kantoor van Frans is het een bende: overal ligt papier en het staat er vol met kartonnen dozen. Stuk voor stuk gevuld met herinneringen aan vroeger. Hij drukt een peuk uit in de volle asbak en neemt een slok van zijn koffie.
Dan draait hij zijn bureaustoel om naar een van de dozen en haalt een oude foto tevoorschijn. "Kijk toch eens, wat leuk", roept hij trots uit. "Hier zat ik net bij de marine. Drie maanden voor mijn zestiende heb ik me aangemeld, dus ik was nog maar vijftien."
Leven voor de Achterdam
Frans blijkt nog een heel leven voor de Achterdam te hebben gehad. Na zijn tijd bij de marine komt hij te werken in de voormalige bistro Boerderij Burgerbrug. "Dat lag aan de N9, maar bestaat inmiddels niet meer. Ik reed met vrienden richting Alkmaar, toen we uit de bocht vlogen en in het kanaal belandden. We zijn eruit geklommen en werden zeiknat binnengelaten in dat restaurant. Daar ben ik toen eigenlijk blijven hangen."
Eerst werkt hij in de keuken, maar rond zijn 32ste vraagt de eigenaar of hij de zaak voor hem wil runnen. "Dat heb ik jarenlang gedaan. Tot de komst van hotel Akersloot, ik zag de inkomsten met de helft teruglopen. Toen vroeg diezelfde eigenaar of ik voor hem een aantal panden op de Achterdam wilde verhuren."
Zijn ogen beginnen te glunderen: "Ik leefde als een God in Frankrijk, hield geen dubbeltje over", vertelt hij, terugdenkend aan die tijd. "Ik gokte vaak, heb veel geld gewonnen, maar ook heel veel verloren. Het bed deelde ik met de meest prachtige vrouwen. Joh, ik heb van alles gezien en gedaan; niks was te gek."
Over zijn jaren op de Achterdam valt een boek te schrijven. "Ik heb alles meegemaakt. Protesten van buurtbewoners, de grote politie-inval en natuurlijk de gedwongen sluiting van veel ramen." De straat, en in het bijzonder Frans, lag regelmatig in de clinch met de gemeente en voormalig burgemeester Piet Bruinooge. Een aantal panden van de Achterdam zou zijn 'besmet' met crimineel geld. Na jarenlang juridisch gesteggel en verschillende Bibob-onderzoeken werd in 2011 bijna de helft van de vergunningen ingetrokken.
'Illegale prostitutie en mensenhandel'
Van de 120 kamers bleven er 69 over. "Na zijn aantreden in 2007 deed Bruinooge er alles aan om de Achterdam de nek om te draaien", reageert Frans. "Hij verspreidde valse informatie. Bijvoorbeeld dat 60 tot 90 procent van de prostituees hier gedwongen werkt. Ook beweerde hij in een interview zonder blikken of blozen dat de vrouwen voor bescherming 1.000 euro per dag moesten betalen. Je reinste onzin."
Vanwege 'ernstige vermoedens van (internationale) mensenhandel' werd de Achterdam in maart 2013 door zo'n 400 politieagenten ontruimd. Alle aanwezige sekswerkers werden meegenomen voor verhoor. "Er zijn uiteindelijk twee verdachten opgepakt, een in Alkmaar en eentje in Den Haag. Verder hebben we er nooit meer iets over gehoord. Het was één groot machtsvertoon van politie, justitie en de gemeente. Wat een poppenkast."
Op beelden van de inmiddels opgeheven website Suemecrime.nl zie je hoe massaal de politie-inval op de Achterdam was:
In 2012 vocht Frans de sluiting van de ramen aan en kreeg van de rechter drie kamers terug. Voor 26 andere ramen vroeg hij in 2013 ook een vergunning aan. "Er werd mij ten onrechte een exploitatievergunning geweigerd", reageert hij. "Ik had niets met die criminele panden te maken en ben glansrijk door de Bibob-molen gekomen."
Onder druk van de FIOD
Uiteindelijk trok Frans die vergunningsaanvraag toch weer in. De FIOD zou hem onder druk hebben gezet, verklaart hij. "In een verhoor werd mij in bedekte termen verteld dat ik anders zou worden aangemerkt als verdachte in witwaspraktijken."
Frans is nooit vies geweest van een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid. Met zijn acties haalde hij regelmatig het nieuws. Tijdens de coronacrisis liet hij luidkeels van zich horen. In 2021 dreigde hij de overheid aan te klagen, nadat de raamprostituees maandenlang thuiszaten. Ook gooide hij - tegen alle regels in - zijn ramen een dag open. En het was Frans die de noodklok luidde toen bleek dat een aantal sekswerkers geen Tozo-uitkering kregen van de gemeente Alkmaar.
De slechte relatie tussen de gemeente en de Achterdam leidde zelfs tot een akkefietje over kerstverlichting. In 2017 vroeg de straat daar een vergunning voor aan, maar die werd afgewezen. "Volgens Bruinooge was dat niet gepast en ongewenst. Maar daar had ik schijt aan."
'Hoop toch in de hemel te komen'
Uit protest versierde Frans zijn eigen gevel. "In de jaren erna heb ik een flinke verzameling aangelegd, maar dat spul heb ik allemaal gedoneerd aan de kerkgemeenschap Stompetoren. Zo hoop ik toch nog in de hemel te komen", grapt hij.
Door het auto-ongeluk heeft zijn rug een flinke opdonder gehad. Ook is hij erg afgevallen en lopen gaat steeds moeilijker. De smalle, steile treden naar zijn kantoor hoeft hij dankzij een traplift gelukkig niet meer te beklimmen:
Ook Frans Snel gaat naar de hemel - NH Media/Priscilla Overbeek
Daarnaast lijdt Frans aan de longziekte COPD, maar stoppen met roken? Geen denken aan. "Wat heeft dat nog voor zin op mijn leeftijd. Ik kan morgen wel de pijp uitgaan. Dan moet je me wel laten liggen hè", zegt hij lachend. Hij haalt een goud kettinkje tevoorschijn met een duidelijke boodschap: 'reanimeer mij niet'.
Niet bang voor de dood
"Ik denk vaak na over de dood, maar ik zeg je eerlijk: bang ben ik er niet voor. Volgens mij houden we gewoon op te bestaan. God bestaat niet. Kijk toch eens om je heen naar al het leed in de wereld. Welke mafkikker maakt zoiets?"
Frans haalt een lijstje met daarin een persoonlijk geschreven kaartje van de muur, kijkt er vertederd naar en en stopt het in een doos. "Nog een paar weken om alles in te pakken en dan is het klaar. Ik hoop dat ik nog een paar jaartjes meega", verzucht hij.
"Ik zie wel hoelang opa nog te leven heeft. Doodvervelen ga ik me in elk geval niet. Op maandagavond ga ik altijd pokeren en met m'n vrienden drink ik nog regelmatig een borreltje. Met m'n vrouw wil ik graag nog een paar weken op vakantie, maar alleen als ik me goed voel."
'We gaan je missen'
De telefoon rinkelt. Een van de vrouwen komt haar kerstpakket ophalen. "Met Frans, ja kom maar naar boven, het ligt voor je klaar." Niet veel later stapt sekswerker Nicole vrolijk de kamer binnen. "Kijk, voor jou", zegt Frans, terwijl hij haar een luxe, roze doosje met parfum overhandigt. Er volgt een bedankje en ze kletsen wat, maar dan slaakt Nicole een diepe zucht: "Wat een gek idee dat je straks echt weg bent. Ga je echt met pensioen? Ik kan het nog steeds niet geloven. We gaan je allemaal missen."
Een nieuwe sigaret wordt aangestoken. Frans neemt een hijs en blaast een dikke rookwolk de kamer in. Als hij op het schermpje van zijn telefoon kijkt, lijkt hij te schrikken van de verstreken tijd. Dan roept hij resoluut: "Zo, heb je nou genoeg voor je interview? Het is tijd voor een portje. Schenk jij er eentje in?"