Het hing al in de lucht, maar is nu definitief: de helft van de zes bagageafhandelaren op Schiphol moet verdwijnen. Daarmee hoopt demissionair minister Mark Harbers de arbeidsomstandigheden voor bagagepersoneel op de luchthaven een impuls te geven. "We verwachten niet dat het tot een verlies van werkgelegenheid leidt", aldus het ministerie.
Vergeleken met andere Europese luchthavens zijn er op Schiphol relatief veel (zes) afhandelingsbedrijven actief. Dat bevordert de concurrentie, maar heeft ook negatieve gevolgen voor de arbeidsomstandigheden, benadrukt het ministerie in een persbericht.
Concurrentie op prijs personeel
Het ministerie doelt vooral op de strategie van prijsconcurrentie, die de afhandelingsbedrijven in een race to the bottom lokt. Lange tijd hebben de afhandelingsbedrijven, die worden ingehuurd door luchtvaartmaatschappijen, elkaar beconcurreert met uurtarieven van personeel, stelde vakbond FNV eerder al vast.
"Omdat de moordende prijsconcurrentie tussen afhandelingsbedrijven op Schiphol ten koste ging van de arbeidsvoorwaarden van onze medewerkers, moest er iets gebeuren", zei een woordvoerder van de vakbond in 2022, na geslaagde onderhandelingen om tot een eerste sectorbrede cao voor personeel van afhandelingsbedrijven te komen.
"We hopen dat het meer rust creëert"
Het ministerie verwacht dat het beperken van het aantal afhandelingsbedrijven daar nog een schepje bovenop doet. "We hopen dat de bedrijven zo meer ruimte krijgen om te verdienen en goed voor hun personeel te zorgen", licht een woordvoerder het besluit toe. "We hopen dat het meer rust creëert."
"Voorbeelden van deze negatieve gevolgen zijn de afgelopen jaren voor iedereen zichtbaar geworden", verwijst het ministerie in het persbericht naar de opgelopen werkdruk door personeelstekorten. “Het werd in 2022 voor iedereen duidelijk dat het niet goed ging met de bagageafhandeling op Schiphol. Dat moet anders”, aldus demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers.
Afhandelingsbedrijven
De zes afhandelingsbedrijven die momenteel op Schiphol actief zijn, zijn KLM, Aviapartner, Dnata, Menzies, Swissport en Viggo. Behalve voor het laden en lossen van vliegtuigen, zijn zij ook verantwoordelijk voor het inchecken van passagiers en het slepen van vliegtuigen. Voor de bedrijven werken zo'n drieduizend mensen.
De ontwikkelingen leidden in de zomer van 2022 tot een gigantische kofferchaos. Uiteindelijk zette Schiphol zelfs kantoorpersoneel in om duizenden stuks bagage en reizigers met elkaar te herenigen. Toch was het tijd voor verandering, vond toenmalig Schiphol-directeur Dick Benschop: hij was de eerste die ervoor pleitte het aantal afhandelingsbedrijven te beperken.
Onder vergrootglas
Ook dankzij hogere lonen en flexibelere roosters voor koffersjouwers en beveiligers kreeg de luchthaven de geest terug in de fles. Maar ondanks een gezamenlijk plan van Schiphol en de afhandelingsbedrijven om het werk lichter te maken, liggen arbeidsomstandigheden in de bagagekelder nog steeds onder een vergrootglas.
De zes bedrijven betalen sinds vorig jaar juni een boete van bij elkaar opgeteld 200.000 euro per maand, omdat ze volgens de Arbeidsinspectie onvoldoende hebben gedaan om de arbeidsomstandigheden van hun personeel te verlichten. Binnenkort beoordeelt de inspectie of de bedrijven hun zaakjes inmiddels voldoende op orde hebben om de boete te beëindigen, laat een woordvoerder weten.
Opvallend: de bedrijven zijn voor een groot deel afhankelijk van Schiphol, dat lange tijd onvoldoende tilhulpen beschikbaar had. Inmiddels is de aanschaf van robotarmen en dergelijke in een stroomversnelling gekomen. De luchthaven beloofde vorig jaar dat uiterlijk april dit jaar alle werkplekken in de bagagekelder zouden zijn uitgerust met een tilhulp.
Uitzonderingen
Ondanks al die ontwikkelingen oordeelt het ministerie nu dus dat afhandelingspersoneel beter af is als er geen zes, maar drie bedrijven actief zijn op de luchthaven. Een uitzondering wordt gemaakt voor afhandelaren van vrachtverkeer, omdat dat 'te veel logistieke en operationele problemen zou opleveren', aldus het ministerie in een persbericht.
Ook de afhandeling van privévluchten, rondvluchten, vluchten van hulpdiensten, medische vluchten, en vluchten van de kustwacht is uitgezonderd.
Aanbesteding
Gevolg van het besluit is dat Schiphol de contracten met de huidige zes afhandelingsbedrijven beëindigt, licht de woordvoerder toe. "Zij kunnen ook intekenen op de Europese aanbesteding, maar voor enkele bedrijven gaat dit betekenen dat ze niet meer op Schiphol actief zullen zijn."
Het ministerie verwacht dat personeel van bedrijven die niet op Schiphol terugkeren hun weg zullen vinden naar bedrijven die de aanbesteding winnen. "Met hulp van FNV, want die is er ook betrokken."
De aanbestedingsprocedure zal ongeveer een jaar duren. Daarna volgt een overgangsperiode van een jaar, waarin iedereen aan de nieuwe situatie kan wennen.
Reactie Schiphol
"Schiphol wil een werkomgeving die voor alle medewerkers veilig, gezond en aantrekkelijk is. Daarom steunt Schiphol dit besluit. Eerder hebben wij zelf ook opgeroepen tot het verminderen van het aantal afhandelaren. Wij geloven dat dat bijdraagt aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden, kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid van de gehele grondafhandeling."
"Om die reden dringt Schiphol er dan ook op aan dat de strenge eisen waar afhandelingsbedrijven straks aan moeten voldoen, ook gelden voor zelf-afhandelaren en vrachtafhandeling. Wij vinden het belangrijk dat de Minister hier oog voor heeft en waar nodig actie onderneemt."
"In de verdere uitwerking van het besluit zal wat ons betreft geborgd moeten worden dat de beoogde hogere kwaliteitsstandaarden voor alle afhandelingspartijen op Schiphol gelden."
Meer nieuws over Schiphol
📰 Al het nieuws over Schiphol vind je op nhnieuws.nl/schiphol
💬 Tips over Schiphol- en luchtvaartverhalen zijn welkom op [email protected]
Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]