Het elektriciteitsnet van Noord-Holland bereikt nu overal een maximale capaciteit voor afname, melden netbeheerders TenneT en Liander in een gezamenlijk statement. De toegang tot het elektriciteitsnet staat zo onder druk, dat er op korte termijn actie nodig is. Zonder ingrijpende maatregelen, vertraagt de woningbouw, de economische groei en de verduurzaming van Nederland.
Al jaren wordt gewaarschuwd dat het elektriciteitsnetwerk zijn maximum in een groot deel van de provincie heeft bereikt en dat er iets moet gebeuren. Het stroomnet in Noord-Holland blijkt te beperkt voor de explosieve stijging van vraag en aanbod aan stroom, vertelde hoogleraar en energieprofessor David Smeulders eerder.
Nieuwe fase
"Hoewel er in alle regio’s volop wordt gewerkt aan het net, zijn de miljardeninvesteringen en aanvullende maatregelen helaas niet toereikend", valt er in de gezamenlijke verklaring te lezen. De netbeheerders signaleren dat Noord-Holland een volgende fase in gaat, waarbij de toegang tot het elektriciteitsnet verder onder druk komt te staan.
Zo wordt vandaag duidelijk dat de maximale capaciteit van het Noord-Hollandse elektriciteitsnet is bereikt voor bedrijven die een aansluiting of verzwaring willen. Maar ook de elektrificatie van bedrijven en huishoudens zorgt voor een drukker elektriciteitsnet in de wijk. Met als gevolg dat kleinere bedrijven en consumenten ook langer zullen moeten wachten op een aansluiting of verzwaring.
Tot voor kort had de krapte op het stroomnet geen gevolgen voor consumenten, maar raakte het vooral grootverbruikers in de provincie. In de regio West-Friesland is hier bijvoorbeeld al jaren sprake van en is er voor sommige delen pas vanaf 2026 weer ruimte op het stroomnet. Ook bleek eerder dat veel bedrijven en stichtingen ervaren dat ze geen stroom kunnen terugleveren, zo ook de nieuwe sporthal in Waarland.
Hoe zit het stroomnet in Noord-Holland in elkaar?
Het elektriciteitsnetwerk kun je vergelijken met het wegennet. Daarbij kun je het hoogspanningsnet zien als de snelweg, het middenspanningsnet als de provinciale weg en het laagspanningsnet als lokale wegen. Het hoogspanningsnet vervoert elektriciteit vanaf de bron, bijvoorbeeld een zonnepark of gascentrale. Het laagspanningsnet levert energie aan woningen en bedrijven. Het middenspanningsnet is de schakel tussen die twee.
Volgens een woordvoerder van TenneT ziet de netbeheerder op verschillende segmenten een explosieve groei naar vraag van elektriciteit. In sommige gebieden in Noord-Holland is zelfs sprake van een vervijfvoudiging van de elektriciteitsvraag. Doordat bijvoorbeeld steeds meer mensen gebruik maken van een warmtepomp en elektrische laadpalen, maar ook bedrijven die door de geopolitieke situatie vervroegd elektriseren.
Maatregelen
De elektriciteitsvoorziening staat vooral op spitsmomenten onder druk, waardoor de maximale grenzen worden bereikt. "Dit brengt risico’s met zich mee op vertraging van de woningbouw, van de economische groei en van de verduurzaming van Nederland." Ze noemen het een 'ongemakkelijke waarheid' en geven aan dat elektriciteit niet langer onbeperkt beschikbaar is.
De uiteindelijke oplossing van alle stroomproblemen is de bouw van nieuwe infrastructuur. Alleen daarmee kunnen de problemen van de toekomst worden opgelost, aldus een woordvoerder van TenneT. De aankomende jaren wordt er daarom over tien jaar meer dan 3 miljard euro geïnvesteerd. De uitbreidingsprojecten centreren zich in en om Amsterdam, maar ook rond Beerwijk en Oostzaan. De meest intensieve investering is de zogenaamde 'super snelweg' (een stroomnet op het aller hoogste spanningsniveau) vanaf Amsterdam tot aan Middenmeer.
De uitbreiding alleen is niet genoeg en daarom zet de sector in op slimmer gebruik van het net en wil daarom spitsmijden (dus buiten spitsuren gebruik maken van het net) financieel aantrekkelijk maken.
Wachtlijst in cijfers
Op dit moment staan er in Noord-Holland 1300 partijen op de wachtlijst. Die worden geholpen zodra Liander de knelpunten op het middenspanningsnet en het laagspanningsnet weet op te lossen. Het gaat hierbij voornamelijk om grootzakelijke klanten als supermarkten, grootschalige horeca, kantoren of de industrie.
Doordat de maximale capaciteit op het hoogspanningsnet van netbeheerder TenneT vandaag is bereikt, zullen partijen die vanaf vandaag een aansluiting op het net willen (zowel bij Liander als TenneT) moeten wachten op de aanpassingen van TenneT zoals hierboven beschreven.