"Het Spaarne stroomt, het Spaarne stroomt, het Spaarne stroomt voorbij", zong Boudewijn de Groot jaren geleden al. De rivier loopt dwars door Haarlem en dat betekent dat Haarlemmers regelmatig een brug moeten passeren. In de zomerperiode is het druk op het water en staan de bruggen regelmatig open. Of ze werken helemaal niet, vanwege de hitte. Dat laatste geldt op dit moment voor drie bruggen.
Afgelopen maandag gooide de Spaarnespoorbrug roet in het eten van veel strandgangers. De brug raakte door de hitte beschadigd en kon urenlang niet gesloten worden. Tot laat in de avond konden er geen treinen rijden richting Amsterdam.
Strandgangers werden met bussen van de NS vervoerd. De treinen rijden weer, maar de brug moet nog worden hersteld door spoorbeheerder ProRail. Naar verwachting is dat eind deze week gebeurd.
Open of dicht?
De Waarderbrug blijft voorlopig open staan. Het scheepvaartverkeer kan gewoon passeren. Voetgangers en weggebruikers moeten omrijden via de Schoterbrug of de Prinsenbrug. En de Schouwbroekerbrug is ook voorlopig buiten bedrijf, vanwege schade die door de hitte is ontstaan.
Het verkeer kan gewoon over de bruggen, maar het is wel een probleem voor grotere schepen. "We bekijken per dag hoe de situatie is. Als de temperatuur het toelaat, worden de bruggen weer in gebruik genomen", zegt een woordvoerder van de gemeente Haarlem.
Welke bruggen over het Spaarne heeft Haarlem eigenlijk? We maakten een rondje langs de Haarlemse hindernissen.
Schoterbrug
We gaan van noord naar zuid en beginnen bij de Schoterbrug. Die verbindt de Spaarndamseweg in Haarlem-Noord met industriegebied de Waarderpolder. De brug werd in juni 2009 geopend.
De Schoterbrug hoeft niet vaak geopend te worden. De doorvaarthoogte is bijna zeven meter. Gemiddeld wordt de brug in deze tijd van het jaar vijf keer per dag bediend en dat duurt vijf à zes minuten.
Waarderbrug
De volgende brug die we tegenkomen is de Waarderbrug. Een brug die eigenlijk niet meer zou moeten bestaan na de komst van de Schoterbrug. Maar de sloop ging onder druk van omwonenden niet door. De Waarderbrug loopt van de Industrieweg in de Waarderpolder en komt uit op de Transvaalstraat.
De Waarderbrug heeft momenteel veel last van de hitte. De brug staat al een paar dagen open en gaat pas weer naar beneden als de temperaturen dat toelaten. Het ijzer van de brug zet door de warmte uit. Omrijden kan via de Schoterbrug of de Prinsenbrug.
De gemiddelde wachttijd is normaal gesproken een minuut of acht bij de bediening van de brug.
Prinsenbrug
De veelbesproken Prinsenbrug is onderdeel van een van de belangrijkste verkeersaders van Haarlem. De brug verbindt de Oudeweg met het Prinsen Bolwerk. Daar is de brug dan ook naar vernoemd.
De bouw van de Prinsenbrug begon in 1955. In 2013 is een deel van de brug ingrijpend gerenoveerd, maar inmiddels is er opnieuw groot onderhoud nodig. Daar hangt een stevig prijskaartje aan, liet de gemeente onlangs weten.
De bediening van de Prinsenbrug gebeurt vanuit het brugwachtershuisje op de brug zelf. Het overzicht voor de brugwachters is er slecht. Het is dan ook een van de moeilijkst te bedienen bruggen in Haarlem. In november vorig jaar raakte een fietser zwaargewond toen hij van de openstaande brug viel.
De Prinsenbrug staat regelmatig open, in deze periode acht, negen keer per dag. Het duurt een minuut of vijf voor het verkeer weer op gang komt.
Spaarnespoorbrug
Naast de Prinsenbrug vinden we de Spaarnespoorbrug. Die zorgde maandag voor flinke problemen. Aan het einde van de middag kon de brug niet meer worden gesloten door de warmte. Strandgangers konden daardoor urenlang niet met de trein naar huis. Pas laat in de avond werkte de Spoorbrug weer naar behoren.
Als er schepen liggen te wachten, wordt de spoorbrug twee keer per uur geopend. Om zeven minuten over het hele en het halve uur om precies te zijn. Dat past precies in de dienstregeling van de NS.
Catharijnebrug
De Catharijnebrug is de lievelingsbrug van heel wat Haarlemmers èn toeristen. De prachtige draaibrug tussen de Koudenhorn en de Papentorenvest is een rijksmonument. De brug stamt uit 1903 en kwam in de plaats van een houten ophaalbrug die van het politiebureau naar molen De Adriaan leidde. Het is een favoriete plek om de molen op de foto te zetten.
De brug is ook niet erg dol op hoge temperaturen. Daarom wordt de brug nu met water uit het Spaarne gekoeld. De doorvaarthoogte is iets meer dan twee meter, daarom wordt de brug regelmatig geopend. Twaalf keer per dag is in de zomerperiode bepaald geen uitzondering. Gemiddeld staat het verkeer er dan een minuut of zes te wachten.
Gravestenenbrug
De Gravestenenbrug is ook een plaatje. De witte ophaalbrug is bedoeld voor voetgangers en ligt dichtbij het Teylers Museum. Aan de overkant lonken de trapgevels van de voormalige bierbrouwerij De Olyphant.
De huidige brug werd in 1950 gebouwd. De oude brug op die plek was zeker zes eeuwen oud. Het brugwachtershuisje wordt niet meer gebruikt, het is een doucheruimte geworden. Op het dak staat een groot beeld 'De Voet van Mercurius'.
De brug wordt nog handmatig bediend door een brugwachter die op de fiets de bruggen langs rijdt. En dat gebeurt ruim tien keer per dag. Het is de bedoeling dat alle bruggen in de nabije toekomst vanaf een centraal punt worden bediend. De gemeenteraad praat daar deze week over.
Melkbrug
Als we bij de Melkbrug aankomen, zijn we echt in hartje Haarlem. De Melkbrug is net als de Catharijnebrug een draaibrug. In de Middeleeuwen werd deze brug de Visbrug genoemd, omdat de Vishal daar toen nog zat. Die verhuisde in 1603 naar de Grote Markt.
De huidige brug werd in 1887 aangelegd en werd net als de Catharijnebrug ontworpen door Jacques Leijh. De brug zelf werd in 2010 gerestaureerd, het bijbehorende brugwachtershuisje werd vijf jaar later vervangen door een nieuw huisje.
De doorvaarthoogte is hier maar twee meter. De brug moet dan ook tien, elf keer per dag worden geopend. Gelukkig is de wachttijd kort en het uitzicht prachtig.
Langebrug
Dat de Langebrug als bijnaam de Verfroller heeft, behoeft geen uitleg. De brug voert van de Burgwal naar de Turfmarkt en Kampersingel en terug. Op die plek ligt al heel lang een brug. Tot 1957 reed de tramlijn Amsterdam-Zandvoort er nog over. De huidige brug is in 1932 gebouwd. De typerende vorm komt uit de koker van architect Thijs Asselbergs.
Ook voor de Langebrug moet je in de zomer rekening houden met een wachttijd die op kan lopen tot een minuut of acht. De brug ziet er imposant uit, maar de doorvaarthoogte is slechts 2,20 meter. Dus staat ook deze brug zeker tien keer per dag omhoog.
Buitenrustbruggen
Als we aankomen bij de Buitenrustbruggen, zijn we echt in rustiger vaarwater beland. Het zijn eigenlijk twee bruggen in de N205, die de Schipholweg in Schalkwijk verbinden met de Buitenrustlaan.
De twee monumentale ophaalbruggen kregen recent een onderdoorgang voor fietsers. Eigenlijk is dat een aparte brug die onder de grote bruggen is gehangen. Het fietspad loopt feitelijk onder het waterpeil.
De grote bruggen staat zo'n tien keer per dag open om schepen te laten passeren en dat duurt gemiddeld zes minuten.
Schouwbroekerbrug
De meest zuidelijke brug over het Spaarne leidt ons van de Europaweg in Haarlem naar de César Francklaan in Heemstede. De brug overspant niet alleen het Spaarne, maar ook de Schouwbroekerplas. De lange brug werd in 1972 in gebruik genomen.
Ook de Schouwbroekerbrug raakt snel oververhit en kan dan niet meer worden bediend. Dat gebeurde onder meer in 2018, 2019 en 2020. Omdat de doorvaarthoogte met bijna 4,5 meter ruim is, blijft de brug omlaag als het warm is. De meeste schepen kunnen er onderdoor. Momenteel wordt de Schouwbroekerbrug gekoeld met water. Deze brug gaat iets minder vaak open dan veel andere Haarlemse bruggen, vanwege die hoge doorvaart.
Zwemmen en suppen
Hoe verleidelijk het ook is met deze zonovergoten warme dagen: neem niet zomaar een duik in het Spaarne. Dat kan levensgevaarlijk zijn. Het duiken vanaf een brug is al helemaal uit den boze. Schippers kunnen geen rekening houden met brugspringers, het gevaar bestaat om aangevaren te worden of op een schip te vallen. Vandaag zagen we meerdere jongeren vanaf de Schouwbroekerbrug het water in plonzen.
De gemeente Haarlem waarschuwt suppers om het deel van het Spaarne tussen de Catharijnebrug en de Langebrug te mijden. Ook al is dat de mooiste route door de binnenstad, het is ook een plek waar binnenvaartschepen moeten manoeuvreren.
Meer nieuws uit Haarlem e.o.?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]