17 duizend lege panden in Noord-Holland: 'Gebruik ze om woningtekort op te lossen'

Momenteel komt Noord-Holland 64 duizend woningen te kort. In Castricum plaatste de gemeente 47 containers omgebouwd tot studio's, als tijdelijke oplossing. Anderen wonen, tegen wil en dank, tot hun 31e in het ouderlijk huis. De krappe markt zorgt dat huizenprijzen omhoog schieten, met in Bloemendaal huizen van gemiddeld een miljoen, en in Haarlem een gemiddelde prijsstijging van 20 procent in één jaar.

Om aan de groeiende vraag te voldoen én te compenseren voor het woningtekort zijn tot 2029 ruim 162 duizend extra woningen nodig in Noord-Holland, zo blijkt uit de bevolkingsprognose van de provincie. Tegelijkertijd staat er flink wat (potentiële) woonruimte leeg in onze provincie: in 2021 waren ruim 17,5 duizend panden al minstens een jaar lang ongebruikt. 

Er zal flink bijgebouwd moeten worden, maar makkelijk is dit niet vanwege de vergunningen en de stikstofproblematiek. Het transformeren van leegstaande kantoren, winkelpanden en huizen naar bewoonbare, of kleinere huizen kan het probleem wel deels oplossen. Niet alleen levert dat extra woningen, ook gaat het verloedering tegen in de steeds legere winkelstraten. 

Tekst gaat door onder kaart.

Een pionier in het transformeren is Roland Leurs, die met zijn vastgoedbedrijf Asset Plus vergeten panden in Noord-Holland weer bewoonbaar maakt. Winkelpanden in Alkmaarse winkelstraat De Laat, leegstaande woningen en een bungalowpark heeft hij omgetoverd naar nieuwe woningen.

Transformeren deel van de oplossing

Volgens Leurs is het transformeren van leegstaande panden een deel van de oplossing voor de woningcrisis, maar zijn er simpelweg niet genoeg om in de totale behoefte te voorzien. Ook denkt hij dat mensen ruimtelijker willen wonen, dat lukt niet in een getransformeerd winkelpand.

Verder is niet élk pand geschikt. "Het moet genoeg woonkwaliteit hebben, bijvoorbeeld qua brandveiligheid, voldoende daglicht en een goede omgeving. Je wilt niet een halve meter van je raam een muur hebben staan."

Lage stikstofuitstoot

De stikstofuitstoot verschilt per project, maar is een stuk lager bij het transformeren van panden, stelt Leurs. Toch zijn langdurige gemeente-procedures nog een obstakel in het tegengaan van leegstand. Voor het bouwen moet een procedure van minimaal zes maanden worden doorlopen, voordat duidelijk is of het pand daadwerkelijk als woning gebruikt mag worden.

Ondertussen zit daar meer schot in de zaak, vergeleken met een aantal jaar geleden: "Gemeentes zien nu steeds meer de noodzaak van woningbouw. Je hebt bijvoorbeeld nu het woningbouwloket, waar je sneller informatie kan krijgen of de gemeente positief tegenover het bouwplan staat."

Trage procedures

Ook Jerry Wijnen, voorzitter van de Amsterdamse Makelaars Vereniging ziet het tegengaan van leegstand als een manier om meer te kunnen bouwen en ziet dit steeds meer gebeuren. Volgens Wijnen zijn lange procedures een obstakel om veel te kunnen verbouwen. 

"Het aantal bouwvergunningen in Amsterdam is wederom omlaag gegaan in januari. Dat betekent dat er weinig gebouwd gaat worden, zo wordt het probleem niet opgelost. In het nieuws wordt gezegd dat beleggers woningen expres lang leeg laten staan. Ik geloof dat niet zo, ze wachten op die vergunningen, aannemers en bouwmaterialen. Het duurt lang."

Bezwaar maken

Binnen de procedure valt onder andere de gelegenheid voor omwonenden om bezwaar te maken. Wijnen wil hen die kans niet ontnemen, maar vindt dat de periode om bezwaar te maken té lang duurt en denkt dat dit efficiënter kan. 

De bezwaren tegen het transformeren naar woningen onder omwonenden vallen volgens Wijnen en Leurs overigens mee. Wijnen stelt dat het minder is dan bij andere projecten en ook Leurs zegt dat er meestal een 'positief kritische' houding heerst. Leurs: "Nieuw is altijd spannend en roept weerstand op, vooral in je eigen achtertuin. Maar mensen begrijpen dat er woningnood heerst. We komen er altijd wel uit. "