20 en 30 maanden cel geëist voor niet-ontplofte, dodelijke mijn bij Poolse supermarkt

De twee mannen zouden in de nacht van 27 op 28 juni afgelopen jaar een aanslag hebben willen plegen met een anti-personeelsmijn. Bij het doelwit, de Poolse supermarkt in Beverwijk, is al twee keer eerder een bom ontploft, ruim een jaar geleden. Ook in Noord-Brabant waren rond die tijd twee ontploffingen bij Poolse supermarkten. Maar dat wisten S. en K. toen niet, zeggen ze.

Eén van de twee, Amir S. (20) werd meteen na de daad opgepakt door de politie. Hij staat in de Amsterdamse zogenaamde 'Top600' van misdadigers die de afgelopen jaren veel zware delicten hebben gepleegd. Eerder is hij verdacht van en soms veroordeeld voor mishandeling, diefstal en drugsgerelateerde misdaden.

'Ik ben goed bedekt'

De ander, Youssef K. (18), wist te vluchten, vloog op de dag van de ontploffing naar Egypte, maar kwam niet veel later gewoon weer terug naar Nederland. "Ik dacht niet dat ze me zouden pakken. Ik zag wel de camera, maar dacht: 'ik ben goed bedekt'." Hij kon worden opgepakt omdat zijn DNA werd aangetroffen op handschoenen, die hij bij zijn vlucht voor de politie had achtergelaten.

Omdat K. mentaal kwetsbaar is en nog steeds open staat voor detentie met speciale voorwaarden zoals elektronisch toezicht, wordt hij mogelijk als minderjarige berecht. Volgens twee psychologen toont hij, ondanks soms opstandig gedrag, wél de wil zich te verbeteren.

S. doet dat veel minder, constateren de rechters. "U heeft al veel hulp van reclassering gehad?" S.: "Ik denk dat het tegenstrijdig werkt, ik zag het niet als hulp."

Vandaag was de eerste inhoudelijke zitting van hun zaak. Tot nu toe beriepen de twee verdachten zich op hun zwijgrecht, maar vandaag doen ze één en ander over die bewuste nacht uit de doeken. Ja, zij zijn de twee mannen in grijze en zwarte trui die op de camerabeelden van die nacht van de supermarkt te zien zijn, zeggen zij in de rechtszaal.

Verrassend, want in een eerdere zitting zei K. dat hij niet op de beelden te zien was.

Gevarenzone van honderd meter

Rond kwart over één 's nachts zijn zij, na een verkenningsrondje een half uur daarvoor, bij de houten deur van de supermarkt in winkelcentrum Beverhof. Daar staan en knielen S. en K. tussen twee containers bij een paar houten pallets. Ze zijn ongeveer een kwartier in de weer met twee zwarte jerrycans met benzine, een snoer, een accu en een moker.

S.: "Het snoer zat helemaal door elkaar. Ik moest 'm uitrollen, maar het lukte niet." 

Met die spullen waren alle voorwaarden aanwezig voor een ontploffing van jewelste, blijkt uit de verklaring van de deskundige van het NFI. "Tot ongeveer honderd meter afstand noemen we de gevarenzone voor zo'n mijn. Ook is de mijn bedoeld om mensen uit te schakelen."

Op beelden getoond in de rechtszaal werd duidelijk dat de bom bij een gecontroleerde ontploffing door het NFI een vuurbal van zo'n tien meter hoog veroorzaakte.

'Geen verstand van die dingen'

Maar volgens de verdachten was dat helemaal niet de bedoeling. K.: "Het was alleen bedoeld als intimidatie, ons werd alleen maar door een tussenpersoon gevraagd iets te plaatsen."

S.: "Ik wist dat het ding een bom moest voorstellen, maar ik heb geen verstand van die dingen. Ik moest 'm alleen neerleggen, benzine over de deur gieten, de draad uitrollen, de accu ernaast zetten, weer weggaan en de politie bellen."

Wie de opdrachtgever of de tussenpersoon was, willen de twee verdachten niet zeggen. Ook hoe zij naar Beverwijk zijn gekomen, en hoe ze weer weg wilden gaan, weigeren ze te delen.

250 euro

Wat ze wel over de avond kwijt willen, is dat ze de spullen in een tas van een tussenpersoon kregen. Na deze 'intentioneel mislukte' ontploffing zouden S. en K. beiden 250 euro krijgen. K: "Een beetje dom misschien, naïef, maar ik stelde geen vragen."

Beiden zeggen steeds: "ik weet het niet", of "ik heb er niet goed over nagedacht" als rechters vragen waarom zij in opdracht van een ander een explosief neerlegden. Waarom ze even checkten welke spullen de contactpersoon aan K. en S. gaf? Waarom pleegden de mannen deze misdaad in hun proefperiode voor 'slechts' 250 euro? 

De rechters twijfelen aan het verhaal van de verdachten. Als het zou moeten lijken op een mislukte ontploffing, hadden de draden dan niet gewoon aangesloten moeten worden?

'Geen echte poging tot ontploffing'

"Tja, een kwestie van gezond verstand", vindt S. "Mij is verteld dat de draad het niet zou doen, maar ik sloot 'm niet op de mijn, voor het geval dat. Ik vond de draad ook heel kort." De draad was ongeveer negentien meter. K. voegt toe: "Ik wist ook helemaal niet hoe ik het had moeten aansluiten als dat wel van ons gevraagd was."

De advocaten van K. en S. vinden daarom dat er helemaal geen sprake was van een echte poging tot een ontploffing en vragen daarom vrijspraak.

Meester Van Tuinen, advocaat van S.: "Mijn cliënt is niet suïcidaal en geen terrorist. Als de bom wel was afgegaan, had hij dood of zwaargewond geweest. De bom moest niet afgaan. S. had die intentie niet, en wist ook niet hoe de accu, draden en mijn aan elkaar aangesloten moeten worden."

Eén stap verwijderd van delict

Maar ook de officier van justitie zet vraagtekens bij het verhaal van S. en K.. Het OM denkt dat er alleen geen explosie is geweest, omdat de politie de twee op heterdaad betrapte.

De officier: "De verdachten waren nog maar één stap verwijderd van het delict. Voor een daadwerkelijke explosie hoefde alleen de accu nog maar op de draad aangesloten te worden. Een ontploffing had tot schade en zeer ernstig lichamelijk, en zelfs dodelijk letsel geleid."

De rechter doet over twee weken uitspraak, op 28 maart.