De steeds heftiger wordende online pesterijen en zelfs doodsbedreigingen aan het adres van Hilversummer Bradley van Dijk door het zogeheten Looijkartel zijn wereldwijd uniek in zijn vorm. Dat stelt Daniël Trottier, universitair hoofddocent aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam. "Het is een erg zorgwekkende situatie. Iedereen kan hun volgende slachtoffer zijn", zegt hij.
Hilversummer Bradley van Dijk wordt al langer gepest en bedreigd door een groep mensen die zich het Looijkartel noemt. De pesterijen gaan zo ver dat alleen Bradley bijna niet meer over straat durft, maar ook familie en andere bekenden doelwit zijn van de pesters.
Niet zelden staat er bij Bradley iemand op de deur te bonken of te trappen. Online volgen er met regelmaat doodsbedreigingen.
Daniël Trottier is universitair hoofddocent aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam en is deskundig op het gebied van digitaal vigilantisme, wat ook wel ‘online eigengericht’ wordt genoemd, waarbij een of meerdere personen online aan de schandpaal worden genageld. Hij bekeek en beoordeelde de bedreigingen aan het adres van de YouTuber Bradley van Dijk, zijn familie, vrienden en zelfs zijn buren.
"De zaak rondom deze man is uniek te noemen. Ik heb geprobeerd voorbeelden te vinden in het buitenland van dergelijke zaken, maar een vergelijkbare case ken ik niet", zegt hij erover.
'Pedofiel'
De bedreigingen aan het adres van Bradley begonnen twee jaar geleden. In toenmalig Telegram-kanaal waar de groep elkaar vond, viel te lezen dat ‘de zwakzinnige Bradley’ geen stem hoorde te hebben in de samenleving en daarom van YouTube moest verdwijnen. Toen Bradley daarop niet reageerde, verergerde de situatie, hij zou pedofiel zijn.
Trottier: "Er zijn beschuldigingen bijgekomen waar de persoon zich niet tegen kan verdedigen, maar waar mensen wel makkelijk van overtuigd kunnen worden. Dit zie je vaker bij ‘digitaal vigilantisme’. Digitaal voor eigen rechter spelen, dat is wat de term betekent."
"Prominente gevaren zoals pedofilie of dierenmishandeling vinden massaal afkeuring. Je gaat als eenling in een groep daar niet tegenin. Je wil niet de verdediger zijn van iemand die pedofiel zou zijn en daarmee het risico lopen dat jij het volgende slachtoffer bent."
Telegram
De groep waar Bradley slachtoffer van is, vindt elkaar op het berichtenkanaal Telegram. Onder de naam Looijkartel bedreigden ze Bradley en de mensen om hem heen. Twee weken geleden werd hun kanaal door Telegram offline gehaald. Inmiddels is er weer een nieuw kanaal opgericht en gaat de groep, weliswaar geminimaliseerd, verder met bedreigingen en oproepen tot geweld.
Volgens Trottier is de situatie rond Bradley ooit begonnen als 'lolcow'. "Dat is in Engelstalige landen een redelijk bekend begrip. Digitaal grappen maken over een persoon, iemand uitlachen zonder dat diegene weet dat dit gebeurt."
Trottier: "Ik maak me zorgen over deze trend. Lolcow klinkt te vriendelijk voor wat hier gebeurt. Dit is een excessieve en zelfs agressieve vervolging. Leden van een groep die worden aangezet tot acties. Ik heb dit nog niet eerder gezien, niet op zo’n schaal. We moeten nagaan waar dit vandaan komt. Het is de overtreffende trap van ‘cyberpesten’ en ‘trolling’ en een oplossing hiervoor ligt niet voor de hand."
Lolcow
Digitaal grappen maken over een persoon, iemand uitlachen zonder dat diegene weet dat dit gebeurt.’ Het klinkt minder ernstig dan het in werkelijkheid is en het is in Engelstalige landen een bekender fenomeen dan in Nederland. In 2013 begon een Engelstalig forum ‘Kiwi Farms’. Zij faciliteerde groepen mensen die zich schuldig maakten aan georganiseerd groepstrollen, stalking, doxing en intimidatie. Hostingpartijen weigeren het forum toegang vanwege ‘dreiging en noodsbedreiging voor mensenlevens’, nadat er mensen die slachtoffer werden van de groep zelfmoord hebben gepleegd.
Onze redactie volgt al maanden de groep op Telegram en ontdekte het fenomeen ‘lowcow’ ook binnen de huidige Telegram-groep die de Hilversumse Bradley van Dijk als hun doelwit hebben gekozen.
Volgend slachtoffer
Een jonge man voegt zich in de groep. Uit de communicatie met de man - laten we hem K.* noemen - blijkt al snel dat hij een verstandelijke beperking heeft. De groep is vriendelijk en K. leeft op, voelt zich welkom. Niet veel later wordt hij opgejut om Van Dijk te bedreigen en filmpjes te maken. We zien K. zwaaiend met een (nep)wapen, hij haalt een mes onder zijn keel langs en hij uit doodsbedreigingen. Hoe ernstiger de bedreiging, hoe meer steun uit de groep. Dan wordt K. aangespoord om seksuele handelingen voor de camera te verrichten. Ook aan die oproep geeft hij gehoor. We zien hem masturberen voor de camera.
Als hij niet meer reageert op verzoeken van de groep om te masturberen of bedreigingen te uiten naar Van Dijk, wordt hij zelf slachtoffer van de groep. Hij wordt ‘exposed’, zijn adresgegevens verschijnen in de groep met de oproep tot actie tegen K.
K. woont intern bij een zorgorganisatie. Inmiddels heeft deze instelling de nodige maatregelen getroffen.
*K. De echte naam is bij de redactie bekend.