Zandvoort maakt zich op voor een terugkeer naar de gloriedagen

De woordvoerder van Zandvoort Marketing heeft er in ieder geval het volledige vertrouwen in. "De wil om de boel aan te pakken is terug in het dorp." 

Onder handen

Het dorp wordt de laatste tijd flink onder handen wordt genomen. Zo is de Zuid Boulevard onlangs gerenoveerd en is de Noord Boulevard binnenkort aan de beurt. Voor het Entree-gebied liggen er vergevorderde plannen om het iconische Palace Hotel uit te breiden en de Passagepanden te vervangen voor sociale woningbouw. Ook het Badhuisplein en het Watertorenplein worden gerenoveerd, mits de ambitieuze plannen in december worden goedgekeurd door de raad.

tekst loopt door onder de foto van Zandvoort op dit moment 

Voor Zandvoortse begrippen zijn het grote veranderingen. In 2015 beschreef de provincie de kernwaarde van Zandvoort nog als ‘de zee deint op en neer maar gaat nergens heen’ maar in 2022 lijkt de gemeenteraad besluitvaardiger dan ooit. 

Dat het ditmaal niet alleen bij plannen lijkt te blijven, komt volgens Jerry Kramer, lijsttrekker van Jong Zandvoort, door een verandering in de gemeenteraad. "Uiteindelijk wil iedereen het dorp verder ontwikkelen, maar er is nu meer draagvlak om het daadwerkelijk te gaan doen. We hebben een jonge gemeenteraad en het oude grut zit er niet meer. Alle partijen willen vooruit kijken in plaats van steggelen over de keuzes die vroeger zijn gemaakt."

tekst loopt door onder de foto van het nieuwe bankje langs de boulevard 

Vooral dit laatste is belangrijk om stappen te maken in Zandvoort. 'Lullen en toch poetsen', was volgens de provincie een andere kernwaarde van Zandvoort. Zandvoorters kunnen pas aan de slag nadat de initiatieven eerst ‘door anderen keihard de grond in worden geboord’.

Volgens Kramer wordt daar nu actief op gelet: "Alle partijen zijn er klaar mee om elkaar de schuld te geven van het verleden en als dat wel gebeurt, dan spreken we elkaar daarop aan."

Patatdorp

Het ontbreken van een stabiel bestuur leidde ertoe dat Zandvoort de laatste jaren veranderde in een 'patatdorp'. Waar vroeger restaurants en cafés zaten, zitten nu vooral 'dumpzaken', vertelt een werknemer van het Casino in de Kerkstraat. De Passagepanden bij het station staan leeg, het voormalig Dolfirama wacht op een nieuwe invulling en de meeste winkels aan de boulevard zijn verdwenen. 

tekst loopt door onder de video

Ook het Badhuisplein, waarover kleinkunstenaar Louis Davids in 1915 schreef  ‘Oh, het is zo’n zaligheid, wanneer je van de duinen glijdt, in Zandvoort bij de zee’, is niet meer wat het geweest het. Het is de laatste jaren niet gelukt om een goede verbinding tussen het dorpshart en de kust aan te leggen.

tekst loopt door onder de foto 

Dat renovatieplannen zijn vaak afgeketst heeft bij veel Zandvoorters voor scepsis gezorgd. De jongen van de viskraam aan de Noord-Boulevard:  "Er liggen al jaren plannen, maar er gebeurt helemaal niks mee. Het is armoedig aan deze kant. Ik zou die hele flat neerhalen", wijzend naar het Palace Hotel. Atie, geboren en getogen in Zandvoort, in 18 graden op een ligbed op het strand: “Ik ga hier nooit meer weg, maar het gaat niet goed met Zandvoort.” 

Chique badplaats

Dat Zandvoort de laatste jaren aan uitstraling en sfeer heeft verloren, doet bij Zandvoorters extra pijn omdat zij weten dat Zandvoort ooit een van de mooiste kustplaatsen van Nederland was. Rond 1900 was het dorp een chique badplaats die vooral werd bezocht door de rijke bovenklasse en Duitse adel. De hotels en andere gebouwen, zoals Hotel d'Orange, kenden een grootse bouwstijl met erkers, torens en zuilen.

tekst loopt door onder de foto

Arie Koper omschrijft het Zandvoort van 1900 als 'mondain'. Hij is bestuurslid van het genootschap Oud-Zandvoort en weet alles over de geschiedenis van het dorp. Boven zijn bank hangt een grote afbeelding van het negentiende-eeuwse Zandvoort. In dat Zandvoort bleef keizerin Sissi zelfs logeren.

Nazi's 

Toen de nazi's in 1942 in Zandvoort een verdedigingslinie bouwden was het afgelopen met de pracht en praal van de kustplaats. Het hele dorp moest plat en de inwoners werden geboden om het dorp te verlaten. Uit Zandvoort zijn 550 Joodse mensen gedeporteerd. Zeker 308 mensen werden vermoord.  

De ouders van Arie Koper moesten evacueren naar Heemstede. Bij terugkomst bleek dat de meeste huizen waren leeggeroofd.

tekst loopt door onder de foto

Na de oorlog werd Zandvoort, door het gebrek aan middelen, weer opgebouwd met 'staal en stenen'. De grootse architectuur die Zandvoort voor de oorlog had gekenmerkt keerde niet terug. Architect Kees Draisma van Springtij Architecten spreekt dan ook over een collectief trauma. "Als je ziet wat er stond voor de oorlog, springen de tranen je in de ogen. Het is tijd om die identiteit weer te herstellen."

Herstel

Draisma probeert met Sprintij Architecten de Zandvoortse stijl dan ook weer te introduceren met hun projecten. Het bureau is onder andere verantwoordelijk voor de Watertoren, een aantal hotels en een paar villa’s aan de boulevard. "Die erker-architectuur; de witte huizen met erkers en serres horen bij Zandvoort."

tekst loopt door onder de foto van de Watertoren van Zandvoort

Jerry Kramer kan niet wachten tot Zandvoort die uitstraling terug krijgt:  "Die grandeur in de bouwstijl willen we weer terug."

Formule 1 

Over één ding is iedereen het eens en dat is dat terugkeer van Formule 1 goed is voor het herstel van Zandvoort. Volgens architect Draisma wordt Zandvoort steeds aantrekkelijker. "We kunnen niet ontkennen dat ‘Verstappen’ een groot effect heeft op de aantrekkelijkheid van Zandvoort."

Marja Enthoven, geboren en getogen in Zandvoort, vertelt dat iedereen in het dorp warme gevoelens heeft bij het circuit. "Vroeger kon ik het circuit vanuit huis zien liggen. We verhuurden altijd kamers aan bezoekers in de race weekenden." Volgens Atie Spaan is de terugkeer van de Formule 1 'terecht'. Het circuit hoort bij Zandvoort. "De mensen die zeuren komen hier niet vandaan. Het circuit was er eerder dan jij, wat doe je hier dan?"

Met de terugkeer van de Formule 1, een nieuwe bestuurscultuur en vergevorderde plannen voor het herstellen van de 'grandeur van Zandvoort', lijkt er een nieuwe tijd aan te breken voor de kustplaats. De woordvoerder van Zandvoort Marketing ziet een terugkeer naar de gloriedagen wel gebeuren: "Elk strand is anders, maar Zandvoort heeft het totaalplaatje."