Wat het vuurwerkverbod voor deze hulphonden betekent: 'Getraumatiseerde hond is problematisch'

Erna Aarsen (65) en Borre

Tot begin dit jaar werd Erna Aarsen (65) in het dagelijks leven bijgestaan door hulphond Kaiko. Vanwege een huidziekte zit de Haarlemse in een rolstoel, maar Kaiko zorgde ervoor dat ze kon gaan en staan waar ze wilde. 

Zo legde ze onder begeleiding van Kaiko vorig jaar zelfs 750 kilometer af om geld in te zamelen voor veteranen met PTSS. Ook zij verdienen allemaal een hulphond, vindt Erna. Maar omdat de opleiding van een hulphond flink in de papieren loopt, wilde Erna graag een steentje bijdragen. 

Inmiddels geniet Kaiko van zijn welverdiende pensioen, en heeft goldendoodle Borre zijn taken overgenomen.

Niet snel van slag

Als ervaren rot raakte Kaiko niet snel van slag door vuurwerk, vertelt Erna. Toch merkte ze de afgelopen jaren dat zijn leeftijd een rol ging spelen. "Hij liep niet graag meer over straat, ging niet graag mee naar de winkel - waar hij met alles hielp - en werd wat banger."  

Omdat een bange hulphond eigenlijk geen hulphond genoemd mag worden, had Kaiko's angst ook gevolgen voor Erna. "Tijdens een wandeling door het park zorgde Kaiko er altijd voor dat m'n voeten weer op de voetenplank komen als ze er waren afgevallen", vertelt ze. "Maar als er in dat park vuurwerk wordt afgestoken, denkt die hond 'dat doe ik effe niet'." 

Gevoeliger hondje

Hoewel ze nog geen jaarwisseling met haar nieuwste aanwinst heeft doorgebracht, heeft ze al wel door dat Borre 'een veel gevoeliger hondje' is dan Kaiko. "Die begint nu bij de eerste knal al te denken 'oh oh'."

Toen ze enkele weken geleden met Borre het Noordersportpark bezocht, klonk er achter hen uit het niets een harde knal. Erna denkt dat dat stuk vuurwerk bewust naar Borre is gegooid. "Daar word ik giftig van."  

Erna is voorstander van een permanent vuurwerkverbod. "Gewoon één mooi, groot vuurwerk ergens", spreekt ze haar voorkeur uit voor georganiseerde vuurwerkshows. Toch beseft ze dat een permanent verbod niet zal betekenen dat er helemaal niets meer wordt afgestoken.

"12 uur op 31 december, daar heb ik niet zoveel moeite mee, maar de periode ervóór zonder vuurwerk zou wel fijn zijn. Als ik tijdens het uitlaten een rotje achter me krijg, word ik daar heel nerveus van. Dus ik hoop dat ze gaan handhaven op de periode."

Marcel de Korte (66) en Funky

"De eerste jaren was hij schotproof, dus getraind om met harde knallen om te gaan", vertelt Haarlemmer Marcel de Korte over zijn hulphond Funky. Aan zijn vroegere baan als ME'er heeft Marcel PTSS overgehouden, een aandoening waarvan hij de symptomen dankzij Funky goed in toom kan houden. "Hij is alle rust en weet me af te leiden." 

Toch lijkt Funky de laatste jaren gevoeliger voor knallen, al denkt Marcel dat het vooral aan de knallen ligt. "Het vuurwerk wordt zwaarder, waardoor Funky gewoon schrikachtiger is."  Daar baalt Marcel van. "Want juist rond oud en nieuw heb ik hem hard nodig." Door zijn aandoening is Marcel zelf extra gevoelig voor harde knallen. "In goede doen bespeurt Funky de spanning bij mij. Maar als 'ie dan zelf in de stress schiet, is het de lamme die de blinde helpt." 

Marcel begrijpt heel goed dat de jeugd zich aangetrokken voelt tot vuurwerk. "Ik ben zelf ook jong geweest." Hij zou er dan ook mee kunnen leven als er uitsluitend in de uren rond de jaarwisseling vuurwerk wordt afgestoken. "Dan zou ik Funky nog kunnen afleiden, maar het gaat om die onverwachte klappers. Soms is het alsof er een bom afgaat." 

Handhaving

Die 'onverwachte klappers' hebben vooral in de weken in aanloop naar oud en nieuw hun weerslag op Marcel en Funky. Dat was vorig jaar - toen vanwege het oplopende besmettingscijfer een eenmalig verbod werd afgekondigd - niet anders. "Alles staat of valt met de handhaving", wijst hij op de noodzaak om overtreders te bestraffen. 

Hoewel hij niet gelooft dat een vuurwerkverbod het land vuurwerkvrij houdt, is hij 'absoluut voorstander van een vuurwerkverbod', zegt hij met oog op zijn aandoening. 

Annemiek en Yoko 

De slechtziende Annemiek van Munster uit Monnickendam wordt al jaren bijgestaan door hulp Yoko, over wie ze een boek schreef. "Met een hond aan mijn zijde raak ik niet in paniek", zei ze in september tegen NH Nieuws. Haar band met Yoko is de afgelopen tijd bijzonder sterk geworden. "We kennen elkaar door en door. Elk klein stapje of elke spanning in haar lichaam, die voel ik in de beugel."

De spanning in Yoko's lijf neemt in de laatste maanden van het jaar steevast toe, vertelt Annemiek aan NH Nieuws. En dat was vorig jaar - toen er voor het eerst een eenmalig vuurwerkverbod gold - niet minder. "Ik merk het verschil niet", zegt ze. "Met oud en nieuw zelf is er niet veel aan de hand. Je zet de radio voor hem aan en geeft hem wat te eten, maar het zijn vooral de maanden ervoor." 

Met andere woorden: ook met een vuurwerkverbod wordt er in aanloop naar oud en nieuw nog zoveel (illegaal) vuurwerk afgestoken, dat Yoko daar nerveus van wordt. "Hij is getraind, maar de knallen zijn zo hard en onverwacht. En als baasje kun je het ook niet inschatten", zegt Annemiek.

Nerveus is één ding, maar het kan nog erger, weet Annemiek. "Als zo'n hond getraumatiseerd raakt, heb je een probleem. Dan moet 'ie opnieuw getraind worden."