Als alles volgens plan verloopt stelt de Hilversumse politiek vanavond haar langverwachte toekomstbeeld vast. Na vier jaar knokken om het Hilversum van de nabije toekomst mooier te maken en te vechten voor de speerpunten van Hilversummers zelf, wordt dat het moment dat Nancy Koster en Meije Gildemacher als belangenbehartigers van meer dan 40 lokale bewonersclubs een stapje terug doen. "We hebben laten zien dat als je jouw verhaal vertelt, het meerwaarde heeft", stellen ze.
De Hilversumse politiek heeft de afgelopen jaren veel werk gehad aan het toekomstplaatje van de gemeente en er werd meermaals fel over gediscussieerd. De vertegenwoordigers willen daarom ook niet nog eens hun hel riedel afdraaien. Het is inmiddels bekend dat de vertegenwoordigers van de Hilversumse bewonersverenigingen gebrek aan lef en verantwoordelijkheid missen bij de politiek.
Wat de bewoners willen voor het Hilversum van 2040 is vrij helder. Uit het uitgebreide en het naar tevredenheid verlopen participatieproces van twee jaar geleden komt duidelijk naar voren dat geen behoefte is aan hoogbouw, dat Hilversum het dorpse karakter moet behouden, er meer groen moet komen en dat de gemeente lichtjes moet groeien qua inwonersaantal.
Een hoedje
Ideeën en meningen ophalen met de gemeente ging goed. Maar toen het Hilversumse gemeentebestuur een paar maanden later de vuistdikke visie neerlegden, schrokken ze zich bij de bewonersclubs een hoedje. De betrokken Hilversummers zagen de vier duidelijke speerpunten nergens terug. De politiek wil zich niet binden aan kaders, zoals duidelijke afspraken over hoogbouw. Veel mooie woorden maar geen duidelijke handvatten, was de conclusie.
"Dit is geen omgevingsvisie, dit is omgevingssoep", zoals Gildemacher het zegt. "Hier heeft Hilversum echt een kans gemist om grote vraagstukken te kaderen. Ze geven nu niet duidelijk aan waar de grenzen liggen. Dat is stelselmatig niet gebeurd, omdat de politiek zegt dat ze ruimte en flexibiliteit willen behouden bij ontwikkelingen. Het gevolg daarvan is dat je geen koers uitzet, maar iedere keer weer achteraf moet bijsturen en dus ook iedere keer weer een strijd moet gaan voeren", verduidelijkt Koster.
Tienduizend huizen
Samen met Rob Heuser willen Koster en Gildemacher vooral terugblikken op de afgelopen vier jaar. De Hilversumse bevolking kwam in verzet nadat duidelijk werd dat de gemeente in twintig jaar tijd tienduizend woningen wilde gaan toevoegen. Dat dreigde zonder inspraak van de inwoners erdoor gedrukt te worden. Een petitie en een burgerinitiatief waren ervoor nodig om toch participatie te krijgen.
"We zijn begonnen met 26 bewonersorganisaties en dat is niet minder geworden. Dat zijn er inmiddels 41 en de eensgezindheid is groot", merkt Heuser op. Het voornemen van de gemeente heeft voor een bundeling van krachten binnen de Hilversumse samenleving gezorgd. Later heeft de strijd tegen de plannen voor een duidelijke denkrichting gezorgd, zonder dat deze een plek heeft gekregen in de visie en naar waarschijnlijkheid in het beleid.
Niet tegenhouden
Toch wil het trio vooral niet bitter terugkijken. Vanaf vier jaar geleden is er wel degelijk winst geboekt. Volgens Gildemacher is bewezen dat meepraten geen manier is om dingen tegen te houden. Hij vindt dat bewezen is dat er constructief is meegepraat en meegedacht. Het blijven vertellen van hun verhaal heeft meerwaarde gehad.
"We zijn echt door dit traject naar een meer volwassen verhouding gegaan tussen de burgers en de politiek"
"Trek die lijn door", is zijn advies. "We zijn echt door dit traject naar een meer volwassen verhouding gegaan tussen de burgers en de politiek. De opbrengst moet nu ook echt nog vorm gaan krijgen in beleid", is zijn toevoeging.
Die laatste opmerking is echt gericht aan de gemeente en aan de politici. Ja, er is goed samengewerkt en er is gezamenlijk geïnventariseerd wat de wensen van de Hilversummers zijn. En ja, de coronacrisis en het snel moeten opvangen van honderden gevluchte Oekraïners hebben het proces veel lastiger gemaakt voor de gemeente.
Maar nog altijd overheerst het gevoel dat Hilversum meer moet doen met het geluid van de inwoners. Dat moet echt beter verankerd worden, vinden de bewonersclubs. Nu is het te vrijblijvend, zeggen ze. "Participatie wordt nu te vaak gezien als een verplicht nummertje. Het is geen volwaardig onderdeel van het proces."
Scherp blijven
Hoewel Koster en Gildemacher een stap terugdoen, blijft HOP2040 de ontwikkelingen in Hilversum goed in de gaten houden. De kerngroep gaat gewoon door en kan op aanvulling rekenen van een aantal andere betrokken bewoners. De klus rond het toekomstbeeld mag er dan na vanavond opzitten, scherp blijven is en blijft noodzakelijk.
De komende tijd komen er namelijk nog genoeg onderwerpen voorbij waar de Hilversummers zich tegenaan moeten kunnen bemoeien. Denk daarbij aan diverse ruimtelijke ontwikkelingen zoals op het Arenapark, de gigantische verduurzamingsopgave en wellicht de fusie met Wijdemeren. "Die laatste wordt echt de proef op de participatiesom", menen de drie.