Even werd er gevreesd dat een strandwandeling in Egmond er deze kerst niet in zat. Maar toen waren daar Marco en zijn collega's. Tijdens storm Pia wierpen zij nachtelijk een 'zandwal' op tegen de dreigende overstroming van hun dorp. Het was de apotheose van een bewogen jaar voor deze BS'er (bekende strandvonder).
"Mijn collega's noemden me in het jaarlijkse sinter-kerstgedicht 'mediageile Marco'. Dat vond ik wel leuk eigenlijk. Het heeft allemaal heel wat teweeg gebracht. Maar ook impact gehad."
Met zijn gouden oorbelletje en oranje jas zit hij achter het stuur van zijn jeep. Het is een stormachtige dag, vlak voor kerst. We zijn net vertrokken bij de loods van de strandvonderij en onderweg naar zee.
Grondverzetbedrijf Gul, waar Marco uitvoerder is, heeft vandaag de taak om de kust nauwlettend in de gaten te houden, Al de hele week checken ze voorspellingen van de waterstand. "Het wordt heftig. Er is kans op drie meter verhoging."
Speciale plek
Egmond aan Zee is een speciale plek. NH-podcast De Egmondse vluchtelingenboot speelt zich hier af. In de podcast ging ik, NH-verslaggever, samen met Marco op zoek naar het verhaal achter een aangespoelde, groene zodiac met allemaal persoonlijke spulletjes.
In de serie benoemt Marco de bureaucratie die schuilt achter, in dit geval, de aangespoelde rubberboot. "Iedereen moet er wat van vinden. En ze willen het liefst geen ruchtbaarheid geven aan zulke dingen."
Zijn werkgever Gul had namelijk namens de gemeente Bergen de taak om het rubberen bootje en de bezittingen tijdelijk op te slaan.
En in plaats van dat hij ze volgens protocol na een paar weken vernietigde, gaf Marco de foto's, ketting en zwangerschapsecho aan een lokale journalist nota bene. Niet per se iets voor iemand uit 'Derp' - zo wordt Egmond aan Zee door de inwoners genoemd.
"Ik heb een hoop gezeik en commentaar gehad. Zo had ik niet met jou mogen praten zonder de burgemeester in te lichten. Ik heb volgens de gemeente voor mijn beurt gesproken. En moest een stapje terug doen. Maar het was het allemaal waard."
Er blijkt nogal wat aan de hand: op het Kanaal tussen Frankrijk en Engeland proberen mensen illegaal over te steken. En na onderschepping worden de bootjes door de autoriteiten daar teruggeduwd in zee.
Met de wind en stroming drijven ze naar Noord-Holland en zorgen er hier voor dat meerdere hulpdiensten uitrukken. Met het risico dat een redding ergens anders moet wachten. Het is allemaal te horen in de podcastserie.
"Dat onderzoek van jou was fascinerend. Heel interessant. Anders was dat nooit allemaal bekend geworden. En eigenlijk vonden de meeste mensen het leuk dat ik meedeed. Vooral familie. Ik kreeg de hele tijd appjes dat ze me weer ergens zagen of hoorde. En dat vind ik het belangrijkste."
"PFAS is echt een hot item. Ik krijg er allemaal vragen over"
Marco werd na de publicatie geïnterviewd door Radio 1 en was ook te zien bij RTL Nieuws. Hij haalde zelfs hun jaaroverzicht in de speciale verkiezingsuitzending. Het filmpje werd rondgestuurd in app-groepen.
Naast de vele vragen over de groene aangespoelde vluchtelingenboot op 'zijn' strand, wilden de journalisten ook meer weten over 'de strandvonderij'. Veel mensen bleken geen idee te hebben wat het beroep 'strandvonder' inhoudt.
"Ze bellen me nu nog als er wat speelt", beschrijft Marco het jaar vol strandnieuws. We zijn inmiddels bij de opgang aangekomen en rijden het zand op.
De strandvonder van een kustplaats is eigenlijk de burgemeester. In Egmond, onderdeel van gemeente Bergen, is dit dus Lars Voskuil. Alleen besteedt hij de strandtaken uit. Mart Gul is daarom formeel beëdigd als hulpstrandvonder. Maar omdat hij op leeftijd is, neemt Marco Snijders de meeste taken op zich.
Zo hing een journalist direct aan de lijn toen in Zandvoort pakketten met harddrugs waren aangespoeld. Want wat moet je doen als jou zoiets overkomt?
Storm
En ook als er noodweer over Nederland raast willen 'we' weten hoe de situatie is aan het strand. Zo'n dag is het dus vandaag. Deur open. Auto uit. Windkracht 8. Storm Pia is aangekomen in Egmond.
Marco steekt zijn neus omhoog. "Verse lucht, heerlijk hé, dit." Ik probeer ondertussen foto's te maken, sta met mijn rug naar schuimende golven. Spottend roept 'ie: "Pas op hé. Straks waait er PFAS op je broek."
Want ook dat 'Egmondse nieuws' kwam recent naar buiten. Deeltjes van het giftige chemische afval zijn gevonden in schuim van de Noordzee, stond eerder deze maand in een onderzoeksrapport van het RIVM. Een van de meetlocaties was hier, in Egmond aan Zee.
"Het is echt een hot item. Ik krijg er allemaal vragen over. Van: kan ik nog wel in de zee?" Nou, wat denk je daarover dan?
"Ja God, weet je wat het is. Vroeger hadden ze het over fosfaten in wasmiddel. Die zouden slecht zijn. Achteraf bleken die juist goed voor de natuur. Als je daar allemaal op moet letten kun je je eigen net zo goed opsluiten in een glazen kooi."
Klik. Nog een foto. "Ik weet wél dat het schuim heel erg kan vlekken op je broek. Dus kom nou maar hierheen", wenkt hij me richting de auto. We moeten door. Een paar kilometer noordelijker dreigen in Camperduin betonnen platen weg te spoelen door het opkomende water.
Terug in de loods treffen we Mart Gul, de grote baas. Anders dan Marco staat hij niet zo graag in de belangstelling. Hij is uiteindelijk verantwoordelijk voor het reilen en zeilen op het strand, maar ook de band met de gemeente.
Dat lijkt trouwens wel goed te zitten. Er heeft net een ambtenaar een kerstpakket langs gebracht. Toch wel trots laat Gul het handgeschreven kaartje van burgemeester Lars Voskuil zien dat erbij zat.
Bedankt, door jullie werk kunnen bewoners en toeristen genieten van misschien wel de mooiste stranden van Nederland, staat erop. Mag ik er een foto van maken? "Nee, doe maar niet. Maar ik vind toch mooi dat we dit krijgen."
Uit de werkplaats klinkt het liedje 'adje voor de sfeer' door de speaker en ook de andere werknemers komen aan tafel zitten. "Alweer een interview Marco? Is dit voor aflevering 7 of zo." Er wordt gelachen en een pot koffie gezet.
Een paar uur na het interview blijken de mannen met z'n allen keihard aan de bak te moeten. Het stijgende water dreigt Egmond aan Zee binnen te stromen: de strandopgang ligt er laag, mede omdat de reddingsboten daar overheen moeten rijden.
De dorpelingen houden hun hart vast. "Spannend", zeggen ze tegen onze verslaggever die dienst heeft die avond.
Schepje van de burgemeester
Maar een grote neergelegde berg zand houdt de golven uiteindelijk tegen. De burgemeester van Bergen zegt naderhand 'trots' te zijn op de mensen van grondverzetbedrijf Gul.
"Ik was er graag toe bereid geweest hoor, om het in mijn eentje te doen. Maar zo'n shovel van Gul is efficiënter dan ik met mijn schepje. In een mum van tijd hebben ze die zandwal opgebouwd", aldus Lars Voskuil tegen Streekstad Centraal.
Hij roemt de vele ervaring van de mannen. Ook hij blikt ook vooruit en benadrukt het belang van hun werk.
"We moeten er rekening mee houden dat dit vaker gaat gebeuren. En dan blijft Egmond aan Zee een gevoelig punt. Gelukkig hebben we in het dorp, in onze gemeente, veel capabele mensen die dit aankunnen. We hebben dit echt met z'n allen gedaan."
Of 2024 net zo spectaculair wordt aan zee als 2023 is volgens Marco niet de vraag. "Spannend is het echt altijd. En volgens mij wordt het alleen maar erger. Ik hou mijn hart vast met alle toestanden. Het lijkt alsof de hele wereld van de rel is."
Nu al handen te kort
En dan doelt de Derper niet alleen op oorlogen, vluchtelingen met eventuele aangespoelde bootjes of drugspakketten, maar ook het klimaat. "Stormen, regenval, we gaan een hoop problemen krijgen. En we komen nu al handen tekort", zegt hij bij ons afscheid.
En dan, een paar dagen later een appje van Marco. Het is Eerste Kerstdag en Gul is gewoon aan het werk. "Het was een bende. Maar de zandwal is weg", is te lezen bij een selfie van hem en een aanhanger vol afval.
Dankzij hun harde werk is het strand vandaag, op Tweede Kerstdag, gewoon weer veilig en begaanbaar.