Ga naar Content
Haarlem

Tientallen schepen gingen de gestrande kotter in Zandvoort voor: "Schering en inslag"

30 november 2023, 13.09 uur
Door: Paul Tromp · Foto: Noord-Hollands Archief

Zandvoort kent vele verhalen van gestrande boten langs de kust. De garnalenkotter IJM22 is de meest recente. Zeer waarschijnlijk komt hij vandaag los bij vloed. "Maar dat dachten ze gisteren ook", aldus Arie Koper van het Genootschap Oud-Zandvoort. 

Het genootschap onderzocht de vele eerdere strandingen bij het dorp. Soms 'spoelden' er zelfs meerdere schepen tegelijk aan tijdens zware, meestal nachtelijke, stormen. Hieronder een overzicht van enkele 'beroemde' voorbeelden. 

De Heinrich Podeus

Het Duitse stoomschip de Heinrich Podeus kwam op zaterdagmiddag 25 november 1928 in een zware storm terecht. De ankers hielden het niet lang vol waardoor de hoge golven met het schip aan de haal gingen. Na een hoop geklots kwam het schip uiteindelijk aan de zuidkant van Zandvoort vast te zitten. Een Zandvoortse reddingsboot haalde de ruim twintig opvarenden van boord.

De kok viel bij de reddingsactie nog in het water, maar kon al snel weer aan boord klimmen. Ook een Russisch hondje ging met de Zandvoortse reddingsboot mee terug naar de kust. Later kwam in de plaatselijke krant een oproep te staan, waarin een nieuw baasje voor het hondje werd gezocht.

Tekst loopt door na de foto.

De gestrande Heinrich Podeus in Zandvoort - Foto: Genootschap Oud-Zandvoort

Na acht (!) maanden kon het schip pas weer terug naar zee. Journalisten waren niet welkom aan boord. Net zoals nu bij de viskotter, trok het gestrande vaartuig veel publiek naar Zandvoort.

Tekst loopt door na de foto.

Een groepje 'bootspotters' bij één van de Zandvoortse strandpaviljoens - Foto: Genootschap Oud-Zandvoort

De Alba

Eén van de grootste schepen die ooit bij Zandvoort strandde was het Engelse stoomschip de  Alba, in januari 1905. Met een nogal nukkige kapitein én veel mais aan boord. De koppige kapitein sloeg namelijk de hulp van reddingsboten uit IJmuiden af, omdat hij eerst zelf wilde proberen weg te komen bij hoog water. Dat mislukte. Het schip, dat ten zuiden van Zandvoort lag, kwam vervolgens in een storm terecht. De bemanning kreeg het toen toch een beetje te benauwd en gebruikten de vlaggen als noodsein. 

Daarop kwamen de reddingsboten, uit Noordwijk en Zandvoort, toch weer die kant op. Tientallen opvarenden konden van boord worden gered. De afgebroken mast heeft een plekje gekregen in de Hervormde Kerk van Zandvoort, als aandenken aan het heroïsche optreden van de Zandvoortse redders.

De gestrande Alba voor de kust van Zandvoort - Foto: Noord-Hollands Archief

Sint Nicolaas

Nee, het was niet de Goedheiligman die met zijn stoomboot vastliep, maar het schip heette de Sint Nicolaas. Dat gebeurde op 1 januari 1880, ter hoogte van paal 70, waar nu restaurant Tijn Akersloot ligt. Dat is dus een beetje op dezelfde locatie als waar nu de gestrande garnalenkotter ligt. 

De Sint Nicolaas had 7000 vaten petroleum aan boord en kreeg daarom de bijnaam 'De Olieman'. Een dag nadat het schip strandde, vloog het in brand. Wat volgde was een enorme vuurzee. Alle schipbreukelingen kwamen veilig van boord met behulp van de Noord- en Zuid-Hollandse Reddingsmaatschappij. De restanten van de Sint Nicolaas zijn nog steeds te zien als het eb is. 

Schilderij in Zandvoorts Museum

Toevallig hangt er nu een schilderij van het ontplofte schip in het Zandvoorts Museum. Die tentoonstelling is nog tot en met begin januari te bezoeken. 

Tekst loopt door na de afbeeldingen.

Het schilderij van de brandende Sint Nicolaas voor de kust van Zandvoort - Foto: NH Media / Fred Segaar
Restanten van de Sint Nicolaas - Foto: Genootschap Oud-Zandvoort

'Soms tij mee, soms tij tegen'

Tussen 1825 en 1928 strandden er 37 schepen bij Zandvoort en werden 288 opvarenden gered, waaronder ook een enkel katje of hond. In al die jaren kwam er altijd veel publiek op het strand af. Zandvoorter Arie Koper is daarom ook niet héél erg onder de indruk van de vastgelopen kotter IJM22. "Het is hier schering en inslag met gestrande boten."

"Ik heb nog samen met mijn broertje in de jaren zestig foto's gemaakt van een vastgelopen kotter. Dit is nu toch wel een beetje een apart geval, hoor. Ik vind het vooral vervelend voor de schipper, omdat ook een deel van zijn materiaal is gestolen. Het lukt dus ook niet altijd om een boot meteen weer op zee te krijgen. Soms zit het tij mee, soms zit het tij tegen." Wellicht zit het tij dan vanmiddag eindelijk een beetje mee voor de IJM22.

Arie Koper en zijn ansichtkaarten van het Zandvoortse strand - Foto: NH Nieuws

Lees ook

Meer nieuws uit Haarlem e.o.?

💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.

📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.

🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt

📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]

✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]