Het voelt voor sommige mensen in Heiloo als een besluit in beslotenheid. Een schending van een politieke belofte om inwoners eerder te betrekken. Een middelvinger uit Den Haag. Vuisten gaan omhoog en er vloeit een traan. Bij de bijeenkomst gisteravond over een groep asielzoekers in het Fletcher Hotel lopen de gemoederen hoog op.
"Mosterd na de maaltijd", burgemeester Mascha ten Bruggencate noemt het beestje deze avond in Heiloo maar meteen bij de naam. Toch zit de Witte Kerk vol met inwoners met vragen over de tachtig vluchtelingen die ineens zijn ondergebracht in het bekende hotel aan de Kennemerstraatweg.
Zij wisten van niks, hotelgasten zagen hun bruiloft in rook opgaan, de gemeenteraad was verrast en zelfs Peter van Veen, de inmiddels 82-jarige oprichter van voorloper Kwartje Koffie en nog steeds eigenaar van het gebouw, moet het nieuws vrijdag in de krant vernemen.
"Nogal onfatsoenlijk", noemt zijn dochter het. Ze krijgt vanavond het woord van de gespreksleider die is ingehuurd om de plenaire bijeenkomst over dit omstreden dossier in goede banen te leiden.
"Mijn vader is al oud en ik heb hem afgeraden te komen. Hij zou dit niet aankunnen. Maar ik heb hem beloofd om zijn zorgen hier te uiten. Het is niet de bedoeling dat mensen permanent wonen in het hotel. Het pand zal er niet beter van worden en de reputatie ook niet."
Burgemeester onder vuur
De grote keten Fletcher Hotels maakt vorige week ineens een afspraak met Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De nood was aan de man voor een groep mannelijke vluchtelingen die de afgelopen maanden verbleven in het erbarmelijke tentenkamp in Purmerend. Ze gingen er zelfs voor in hongerstaking.
En het hotel staat open voor opvang in plaats van toerisme. Het wordt een overeenkomst waar de burgemeester van Heiloo praktisch machteloos in staat. Iets dat overigens gebeurt in meerdere gemeenten in Nederland.
Mascha ten Bruggencate moet het gisteravond meerdere keren uitleggen aan de mensen die haar de afgelopen dagen online uitmaakten voor rotte vis.
"Hoe het COA dit aanpakt, is voor mij ook best wel nieuw. Ik kreeg een appje, heb toen het college ingelicht en onderzoek gedaan of deze groep mannen een bedreiging is voor de openbare orde en veiligheid. Dit zou de enige grond zijn waarop ik het kan tegenhouden. Maar de aanwijzingen waren er niet en dus heb ik het niet verboden."
Iemand die wél aandeel had in de afspraak: het Fletcher Hotel. Maar daar is in de Witte Kerk niemand van te bekennen. Er is weinig begrip voor.
Een inwoner uit Heiloo verwijst cynisch naar een eerdere uitspraak die de CEO van de keten deed over de opvang van de asielzoekers in Heiloo. "Ze zijn toch zo maatschappelijk betrokken? Waar zijn ze nu dan?" Het gevoel heerst dat het hotel met deze deal vooral veel geld verdient. "En wij zijn de dupe."
'Grote kans op asiel'
Het COA is er wel en moet dus de meesten vragen beantwoorden. Locatiemanager in Heiloo Majelle Slenters heeft het publiek niet bepaald mee. Ze vertelt dat de asielzoekers gemiddeld veertig jaar oud zijn en voornamelijk komen uit Syrië.
"Het zijn geen gelukszoekers, zoals sommigen worden genoemd. Het zijn allemaal vluchtelingen waarvan de kans op asiel heel groot is. Het worden toekomstige medeburgers van Nederland en ze willen meedoen in de samenleving. We houden dossiers bij en als ik daar naar kijk zie ik geen grote problemen."
Ze zegt onder de indruk te zijn van hun verhalen, hun moed om hun land te ontvluchten. "Ik heb er zelfs slapeloze nachten van." In Heiloo worden de mannen 'zeker niet als toeristen' ontvangen.
"Ze slapen met twee op een kamer, hebben weinig te kiezen, krijgen basisgezondheidszorg, drie maaltijden per dag en voor veertien euro per week moeten ze alles doen." Als de locatiemanager vertelt dat de vluchtelingen 'heel blij zijn om in het hotel te zijn' barsten de mensen uit in een cynische lach.
Er blijkt bij een aantal inwoners wantrouwen te zijn in de lokale politiek. Die voelden zich al in een hoek gedrukt toen er eerder dit jaar werd besloten dat er tientallen Oekraïners in de gemeente zouden worden opgevangen.
Deze vraag van een vrouw uit Heiloo kan rekenen op applaus: waarom zijn we hier niet over ingelicht nadat de lokale politiek beterschap beloofde? pic.twitter.com/az2l7IbNjz
— Maaike Polder (@maaikepolder) June 28, 2023
Een vrouw in de kerk krijgt applaus na de vraag: "De fracties zeiden toen unaniem: de bewoners zijn niet goed en tijdig geïnformeerd en dit mag nooit meer gebeuren. Waarom is het wel weer gebeurd?"
Ook klinkt er frustratie over eigen problematiek. "Ik werk in de gezondheidszorg hier en we moeten dagelijks oudere mensen uit Heiloo weigeren. We krijgen het personeel niet eens rond. Waarom lukt het voor deze mensen dan wel?"
Een ander: "Mijn dochter woont aan de Kapellaan en er is nu al geluidsoverlast van deze opvang van asielzoekers. Mensen die hard praten. En het is wel een koopflat. Straks daalt de waarde."
Nog iemand: "Het contact bij jullie gaat dus via appjes? Het is hier net de Tweede Kamer in het klein. Dit wordt ons allemaal door de strot geduwd en bovendien betaald van onze zuurverdiende belastingcenten. We zijn het zat. Het wordt tijd dat we met z'n allen heel hard 'nee' gaan zeggen."
Ook is er angst. Misschien wel voor het onbekende of het enige dát ze kennen. Een moeder deelt haar verdriet over haar tienerzoon met alle aanwezigen. "Hij is vorig jaar bedreigd door een groep, moest over de grond kruipen, er is met een elektrische fiets op hem ingereden."
"Bij wie kunnen we aankloppen als het niet allemaal zo rooskleurig gaat als door u ingeschat?"
De personen die haar zoon belaagden zouden minderjarige statushouders zijn. "Nadat we aangifte hadden gedaan, is hij weer bedreigd met de dood. Er is ons door jeugdwerkers verteld dat deze jongens een oorlogstrauma hebben. Mijn kind is veertien en bang. Bang dat er een donkere jongen komt. Hij zit hier in een land zonder oorlog, maar met een trauma."
Een aanwezige Castricummer noemt vanavond de verkrachting van een 19-jarige in die aangrenzende gemeente vorig jaar, door twee asielzoekers uit Algerije. "Hoe gaat u dit voorkomen?"
Een ander richt zich weer tot de burgemeester: "Bij wie kunnen we aankloppen als het niet allemaal zo rooskleurig gaat als door u ingeschat?"
"We zullen er zijn", reageert de enige in uniform aanwezige politieagent Bauke van Dijk. Hij gaat naast Van Bruggencate staan en probeert wat nuance in het gesprek te brengen.
"Het is heel vervelend voor u", zegt hij na de persoonlijke noten van een aantal. "Maar dat soort dingen gebeuren meer. Ik roep op om de menselijke maat te laten gelden."
In Heiloo ligt de verantwoordelijkheid voor de veiligheid in en rondom het hotel in eerste instantie bij het COA. Daarom zijn er 24/7 beveiligers aanwezig. Ook is er een mailadres en telefoonnummer.
Koffie-inloopochtend
"Ik heb van de week al gebeld en ben keurig geholpen", brengt een aanwezige inwoner iets positiefs in. Anderen geven aan wel degelijk te willen meedenken. "Wat kunnen wij doen om dit te laten slagen?"
De COA-locatiemanager reageert: "Jezelf zijn. Deze mensen verwelkomen als buren. Ik wil graag meerdere inloopochtenden met koffie organiseren." Slenters benadrukt bepaalde gevoelens van de aanwezigen te begrijpen.
"Wij zijn ook gebaat bij steun uit de omgeving en ik snap dat dit jullie nu overvalt. Dat er bruiloften niet door kunnen gaan, verschrikkelijk. Maar ik sta hier wel achter. Ik weet dat deze asielzoekers anders volgende week op een grasveld in Ter Apel moesten slapen."
Na de bijeenkomst staat wethouder sociaal domein Antoine Tromp met zijn notitieblok in de hand. "Ik heb meegeschreven. Er is veel onwetendheid, maar dat verbaast me niet. Ik denk dat het vooral helpt als we deze mensen een gezicht geven, laten meedoen in de samenleving."
Fletcher Hotels was woensdagavond na 22.00 uur telefonisch niet bereikbaar voor een reactie. Vragen over dit stuk? Mail naar [email protected].