De verwachting is dat het aantal arbeidsmigranten in West-Friesland de komende jaren verder zal toenemen. Distributiecentra, slachterijen, boerenbedrijven en straks ook de zorg: ze zoeken allemaal personeel. Inmiddels zijn ze een onmisbare schakel in de (lokale) economie geworden. Alleen het huisvesten is nog een groot probleem. "Een onderkomen waar ze menswaardig kunnen leven."
De economie groeit en de vraag naar arbeidskrachten neemt toe. Zo ook in West-Friesland, waar bedrijven steeds vaker arbeidsmigranten inzetten om aan die vraag te kunnen voldoen.
Deze arbeidsmigranten verblijven vaak voor korte of langere duur: liefst op een niet al te grote afstand van hun werklocaties - zo'n zeven kilometer. Vooral in de gemeenten Medemblik en Koggenland zijn de meesten actief. Alleen hebben ze wel een geschikte woonruimte nodig. En laat dat nou een complexe puzzel zijn, zowel op economisch als op maatschappelijk vlak.
'Center Parcs'
Een 'Center Parcs' voor arbeidsmigranten: het is volgens Ramon Stoffer, van de Westfriese Bedrijvengroep (WBG), de enige juiste oplossing. Inclusief voorzieningen als een visvijver, supermarkt, sportzaal, taalles en een park. Het moet ruimte bieden voor zo'n 1.000 à 2.000 mensen.
Geen stapelbedden meer in te kleine ruimtes. Maar juist privacy voor stelletjes of één iemand, waar ze een eigen slaapkamer en koelkast hebben. Twee belangrijke wensen, zo weet hij als geen ander.
Al zeven jaar lang steekt Stoffer zijn nek uit voor deze doelgroep. Zelf woont hij naast een ’Polenhotel’ in Nibbixwoud en kent de situatie van hen als zijn broekzak. "We komen vaak schrijnende gevallen tegen. Arbeidsmigranten worden soms met zeven man opgepropt in een te kleine ruimte, zonder een fatsoenlijke douche of met een veel te hoge huur", ziet Stoffer. "En daar moeten we vanaf, ook om misbruik tegen te gaan."
Als voorbeeld noemt hij de brand in Schellinkhout, waarbij iemand om het leven komt. Al snel gaan er verhalen rond dat er op het bedrijventerrein enkele bedrijfsunits illegaal worden bewoond. Volgens Stoffer een schrijnend dieptepunt. "Laten we in plaats daarvan een goed en kwalitatief alternatief bieden: een onderkomen waar ze menswaardig kunnen leven."
Meerdere vliegen in één klap
Met het plan dat Stoffer voor ogen heeft, zouden gemeenten meerdere vliegen in één klap kunnen slaan. En het kost ook niks, benadrukt hij. "De bouwkosten en exploitatie liggen bij de commerciële bedrijven. Het enige wat de gemeente hoeft te doen, is iemand één keer per week naar de receptie sturen om de administratie bij te houden. Wie is erbij gekomen en wie is er afgegaan? Of een boa, mocht dat nodig zijn. Goed voor een stukje veiligheid."
Ook komen eengezinswoningen weer vrij voor de plaatselijke bevolking, overlast wordt de kop ingedrukt en verkeersbewegingen nemen af. "Ook kunnen we het park openstellen voor omwonenden en recreanten. En arbeidsmigranten kunnen worden ingeschreven bij de gemeente."
LTO Noord zit niet aan beleidstafel
LTO-voorzitter Trude Buysman vindt het vreemd dat ze als belangenorganisatie niet meer aan de beleidstafel zit. De meeste arbeidsmigranten in West-Friesland zijn namelijk werkzaam in de landbouw (bijna 40 procent).
Wel is ze blij dat er een gemeenschappelijke huisvestingsbeleid komt. "Juist de verschillen tussen de gemeenten zorgen voor een onduidelijk beeld", zegt ze. Eind maart 2022 probeert LTO Noord dat nog in kaart te brengen. Antwoord blijft echter uit: alleen de gemeente Medemblik reageert.
Nu worden veel arbeidsmigranten nog ondergebracht in eengezinswoningen in de dorpskernen. En dat staat huisvesting van de plaatselijke bevolking in de weg. "Maar grootschalige locaties zijn moeilijk te vinden en te realiseren", benadrukt Buysman.
Ze zou dan ook graag willen dat er mogelijkheden blijven om arbeidsmigranten bij boerenbedrijven te huisvesten. "Daarmee wordt het aantal verkeersbewegingen beperkt en kunnen ondernemers beter en makkelijker toezicht houden."
Ook blijven de woonkosten laag, zorgt het voor een gezonde woon-werkrelatie én het levert weinig weerstand op. "Arbeidsmigranten worden goed opgevangen, daar investeren ze ook in. Er is goede wifi en ze kunnen er slapen, douchen, koken, televisie kijken en wassen. En dat voor ongeveer maar tien euro per nacht."
Vorig jaar december bracht onderzoeksbureau Sweco nog een rapport naar buiten, waarin 19 ’voorkeurszoekgebieden’ worden aangewezen als geschikte locatie. Hier kunnen arbeidsmigranten tijdelijk gehuisvest worden, en elke locatie biedt genoeg ruimte voor 300 man.
Toch plaatst Stoffer er een kanttekening bij. Het is volgens hem een gemiste kans. "Mocht het goed gaan en het creëert vertrouwen, dan is het toch prettig om op een locatie te staan die uitgebreid kan worden. Ook is een supermarkt of winkel voor 300 man niet aantrekkelijk en rendabel genoeg. Het is geen interessante business case."
Om een beeld te schetsen waarom meerdere locaties niet handig zijn, wijst hij naar de gemeente Zeewolde. Daar werden voorheen arbeidsmigranten verspreid over een groot gebied. Gevolg: elk weekend moeten boa's uitrukken om brandjes te blussen.
Stoffer: "Maar nu worden ze gehuisvest in recreatiepark De Bosruiter en is de overlast verdwenen. Normaal denken we altijd: als we grootschaliger willen, krijgen we meer chaos. Maar in de praktijk is het juist het tegenovergestelde."
Dit is een bericht van de gemeenschappelijke Westfriese nieuwsredactie
Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Volg ons Whatsappkanaal en krijg het nieuws direct op je telefoon
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📧 Stuur ons jouw tips op naar [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]