Vorig college Amstelveen brak woningbouwbelofte, het nieuwe wil écht goedkoper bouwen

Nu de vijf wethouders van Amstelveen die de komende vier jaar in het college zitten, zijn geïnstalleerd, kunnen zij dan echt van start gaan. Herbert Raat (VVD), Adam Elzakalai (VVD), Floor Gordon (D66), Frank Berkhout (D66) en Marijn van Ballegooijen (PvdA) mogen gaan proberen om de ambities uit het coalitieakkoord in de praktijk te brengen.

De samenstelling van het college is overigens nauwelijks veranderd. VVD'er Adam Elzakalai zal de plaats innemen van Rob Ellermeijer, die eerder dit jaar overleed. Eén nieuwe coalitiepartner schreef mee aan het akkoord, namelijk Goed voor Amstelveen.

'Niet genoeg gedaan'

Veel Amstelveners vinden de wooncrisis een heet hangijzer voor de komende vier jaar, zo blijkt uit onderzoek dat NH Nieuws in samenwerking met Kieskompas naar aanloop van de verkiezingen deed. 

Amstelveners zijn kritisch op het vorige college als het over dit thema gaat. Bijna driekwart (72 procent) van de ondervraagden vindt dat het college niet genoeg heeft gedaan om betaalbare woningen te realiseren. Nog geen tien procent vindt dat het college deze belofte wel waarmaakte. De rest staat neutraal in het onderwerp of heeft geen mening.

Voor het oplossen van de wooncrisis vond het vorige college het vooral belangrijk om doorstroming te bevorderen en starters een kans te geven op de woningmarkt. Om dit te bereiken zou het college ervoor gaan zorgen dat bij ieder project minstens de helft van de woningen in de middeldure huur- en koopsector zou vallen. De nadruk moest bij nieuwbouwprojecten 'op huur- en koopwoningen in het lage middeldure segment komen te liggen', leert het akkoord van destijds.

Maar welke woningen vallen volgens het college dan eigenlijk onder 'woningen in het lage middeldure segment'? Die grenzen veranderen ieder jaar gelijk met de woningmarkt mee. In het akkoord van 2018 lag een huurwoning in het lage segment tussen de 710 en 900 euro per maand, maar inmiddels is die marge 763 tot 977 euro per maand.

Ook voor koopwoningen verschoven de marges. In 2018 kostte een woning in het lage middeldure segment maximaal 310.000 euro, inmiddels is dat maximaal 355.000 euro. Onderstaande tabel laat de verschillen in prijsgrenzen per segment tussen 2018 en 2022 zien. 

Tekst gaat verder onder afbeelding

Te duur

Van de 15 nieuwbouwprojecten waar NH Nieuws indook, voldoen er 11 aan het doel dat minstens de helft van de te realiseren woningen in de middeldure sector valt. Vier projecten voldoen hier dus niet aan. Het college is er dus aardig in geslaagd om deze belofte waar te maken. Waar het misging, is dat er vooral plannen lagen om in het hoge middeldure segment te bouwen, terwijl de nadruk, volgens het college zelf, op het lage middeldure segment had moeten liggen. 

Van het totale aantal huurwoningen dat gebouwd wordt, valt 30 procent in het lage middeldure segment. 67 procent is duurder en 3 procent is een sociale huurwoning. Als we naar koopwoningen kijken, valt 22 procent onder de noemer middeldure woningen in het lage segment. 66 procent is duurder en bij 12 procent van de geplande koopwoningen is het nog onduidelijk.  

Het nieuwe college lijkt dezelfde conclusie te hebben getrokken, blijkt uit de volgende zin uit het nieuwe coalitieakkoord: "Ons uitgangpunt is geen huurwoningen meer bouwen in het hoge middensegment." Koopwoningen zijn in deze sector nog wel gewenst. Het college is het er echter niet mee eens dat het vorige doel niet is behaald, laat een woordvoerder weten.

"Volgens ons is het juist wel gelukt om gedurende de vorige collegeperiode vooral in het middeldure segment laag te bouwen", luidt de reactie. Uit een berekening van de gemeente van de verdeling van woningbouw in de huur- en koopsector blijkt echter ook niet dat de nadruk op het lage segment is gelegd: 2 procent sociaal, 38 procent middelduur laag, 60 procent middelduur midden en daarboven. 

Het omstreden Kronenburg-project, dat in de ijskast is gezet, is niet meegenomen in de berekeningen. Ook het omvangrijke Legmeer-project wordt buiten beschouwing gelaten, omdat dit project zich nog in de beginfase bevindt. Gemeente Amstelveen ziet deze projecten als kansrijk voor de toevoeging van huurwoningen in het lage middensegment. 

Wél sociale woningbouw

De roep vanuit de samenleving om meer sociale huurwoningen lijkt het nieuwe college te bereiken. Het vorige college wilde vooral de huidige sociale woningvoorraad bewaken. Uit het onderzoek in samenwerking met Kieskompas blijkt dat 57 procent van de ondervraagden vindt dat die voorraad te klein is. 

Deze periode wil de coalitie wél weer sociaal gaan bouwen. "We geven voorrang aan projecten met woningen in het sociale segment", schrijven ze zelfs. De verdeling voor nieuwe  nieuwbouwprojecten moet er als volgt uitzien: gemiddeld over de stad 20 procent sociaal segment,  tenminste tweederde van de nieuwe woningen in het sociale- en middensegment en zo'n 46 procent van de middensegment woningen moeten in het lage middensegment worden gebouwd. 

Voor woningbouwprojecten op gemeentegrond moet het percentage sociale woningen boven de 30 procent liggen.

11.000 woningen

Het huidige college heeft volop mogelijkheden om de voorraad betaalbare woningen te vergroten. Het plan is om tot en met 2040 11.000 woningen te bouwen. "De meeste woningen worden opgeleverd tussen 2024 en 2030", is te lezen in een collegebrief van afgelopen maart.