Sandra (37) woont met zoon (1) bij moeder, halfleegstaande woontoren doorn in haar oog

"Het is druk, heel druk", vertelt de thuiszorgmedewerker voor de camera van NH Nieuws over haar woonsituatie. Ze vindt het maar moeilijk te verkroppen dat er zoveel appartementen leegstaan, terwijl zij, haar zoon, haar broer, haar moeder en diens vriend letterlijk op elkaars lip zitten. "In de slaapkamer hebben we een looppaadje van 15 centimeter breed."

Ook Sandra's moeder Bep Vergeer (67) wordt het geregeld te veel. "Ik word er niet jonger op en denk weleens: 'oh, ik wou dat ze hun eigen woning hadden", zegt ze. 

Omdat het appartement niet groot genoeg is voor vijf mensen, deelt Sandra een kamer met haar zoontje. De kasten in de kamer puilen uit, en door de grote box in de woonkamer kun je de voordeur alleen slalommend bereiken. 

Een simpele sociale huurwoning voor minder dan 700 euro per maand, dat is waar Sandra van droomt. Het liefst woont ze er samen met haar dreumes en man, die momenteel werkzoekende is en bij zijn ouders in Zaandijk woont. 

Het gezin heeft het gevoel dat er voor hen niet gebouwd wordt. "Ik voel me gewoon gepasseerd", vertelt Sandra gefrustreerd. 

Juiste woningen? 

Van de 85 appartementen in Bankrasstaete zijn er 47 (55 procent) nog niet definitief verhuurd. Daarmee is de woontoren aan de het Bankrashof een uitschieter, maar ook in de rest van Amstelveen is er sprake van relatief veel leegstand. Sterker nog: na Amsterdam is Amstelveen de Nederlandse gemeente met de meeste leegstand. Van iedere 25 woningen stond er begin vorig jaar één leeg, zo rekende het CBS uit. 

Met zoveel leegstand rijst de vraag of er in Amstelveen wel de juiste woningen worden gebouwd. De rekenkamercommissie Amstelveen concludeerde eind 2021 in een rapport over het woonbeleid in de gemeente dat vraag en aanbod niet op elkaar aansluiten.

In de huursector is de grootste behoefte gericht op sociale huur en op het goedkopere segment, blijkt uit het onderzoek van de commissie. De vraag naar sociale huur is volgens het rapport groter dan het aanbod. "In 2018 zijn in Amstelveen 3.980 woningen onder de 711 euro gevraagd, dat zijn er 690 meer dan wordt aangeboden”, is te lezen.

Kijken we naar een categorie hoger, woningen tussen de 711 euro en 1300 euro, dan is daar juist een overaanbod. In de Bankrasstaete is daar weinig van te merken, want alle acht appartement in deze prijscategorie (1.255 euro voor 63 vierkante meter) zijn inmiddels verhuurd. 

Bij huur boven de 1.300 euro is de vraag weer groter dan het aanbod, maar in de Bankrastoren betaal je meteen flink meer dan deze ondergrens als je een woning in deze categorie zoekt. De goedkoopste huurwoning in deze categorie kost namelijk 2.225 euro voor 106 vierkante meter. 

Volgens de gemeente valt de leegstand in de gemeente inmiddels erg mee. "Er is na corona een inventarisatie gedaan onder de tien grootste beleggers", vertelt een woordvoerder van wethouder Herbert Raat aan NH Nieuws. "Hieruit komt het beeld naar voren dat er geen sprake is van veel leegstand." 

Het hoge percentage leegstand in Bankrasstaete is niet representatief voor de hele gemeente, benadrukt de woordvoerder. "Daarnaast worden betaalbaardere woningen gerealiseerd", laat hij weten. "Bijvoorbeeld aan de Biesbosch 225 en Hortushof", hiermee verwijst hij naar enkele andere appartementencomplexen die op de planning staan.

"In de Legmeer willen we 600 sociale huurwoningen bouwen en daarnaast willen we 2.500 studentenwoningen in Kronenburg realiseren die allemaal in het betaalbare segment zitten." Het plan voor een studentencampus is vanochtend naar de prullenbak verwezen, omdat het vanwege vlieglawaai onverantwoordelijk zou zijn om daar te wonen, zegt het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.  

De gemeente Amstelveen heeft een leegstandsverordening. Dit betekent dat eigenaren van panden die langer dan zes maanden leegstaan dat bij de gemeente moeten melden, zodat er naar een oplossing kan worden gezocht. 

Voor de leegstaande appartementen in de Bankrastoren was die grens op 1 mei bereikt. Na een half jaar leegstand kan de gemeente met een verhuurder in gesprek, en er bijvoorbeeld voor pleiten om de huur te verlagen. Pas als woningen een jaar leegstaan, kan de gemeente iemand voordragen. "We hopen uiteraard dat het zover niet komt", aldus de woordvoerder. 

Peter Boelhouwer, hoogleraar housing systems aan de TU Delft betwijfelt of Amstelveen, net als andere gemeenten, de juiste prioriteiten stelt. "Dit is voor de expatmarkt", zegt hij over de woontoren aan de Bankrashof. "De laatste vijf à zes jaar is het dure segment enorm toegenomen, maar daarmee wordt de doorstroom niet bevorderd." 

'Dagelijks bezichtigingen' 

Verhuurder Rijsterborgh laat weten dat onder andere door corona de verhuur vertraging op heeft gelopen.  De organisatie heeft er vertrouwen in dat alle appartementen in oktober dit jaar zijn verhuurd. Hoewel het voor de buitenwereld niet snel genoeg lijkt te gaan, is het volgens Hans Meuwese van Rijsterborgh een 'normale gang van zaken': "We hebben dagelijks bezichtigingen."