De commissie Ontwikkeling van de Haarlemse gemeenteraad heeft vanavond met dit verkoopplan ingestemd. "We hebben een ereschuld ingelost", vindt Louise van Zetten van Hart voor Haarlem. Zij heeft hier altijd voor gestreden. 

"In 1951 heeft de gemeente voor nog geen 30 duizend gulden gekocht van de Joodse Gemeenschap", frist Van Zetten haar medepolitici het geheugen op. In de Tweede Wereldoorlog was het pand verhuurd aan drukkerij Joh. Enschedé, daarna deed het weer kort dienst als synagoge. "Maar het was toen te groot voor de sterk geslonken joodse gemeente en is het voor een appel en een ei verkocht", stelt Van Zetten. "Dus hiermee lossen we zeker wel een soort ereschuld in."

Louise van Zetten doet in haar rol als historica onderzoek naar het joodse vastgoed en de rol van de gemeente tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zij diende in 2019 de motie 'Geef Haarlem haar Joodse geschiedenis terug'.  Dat nu Stadsherstel Amsterdam 'de moed, de flair en de creativiteit' heeft om nu dit pand van de ondergang te redden, stemt haar erg blij. En met haar strijd hiervoor oogst ze bewondering van de rest van de gemeenteraad. 

Alleen Trots Haarlem stelt vraagtekens bij de verkoopprijs, die overigens geheim is. Raadslid Johan Rijbroek vindt het in ieder geval te laag. Deze opstelling wordt hem niet in dank afgenomen. "Ridicuul", vindt Joris Blokpoel van de VVD. "Wel zeggen dat je het pand terug wilt geven aan de joodse gemeenschap en dan niet tevreden zijn met het bedrag dat je ervoor krijgt."

Stadherstel Amsterdam, dat vaker oude panden opkoopt ook buiten de hoofdstad om ze in oude glorie herstellen, laat zich bij deze restauratie begeleiden door Stichting Joods Gemeentegebouw Haarlem. Voorzitter Wim de Wagt schreef hiervoor in 2019 zijn bevindingen in een onderzoek naar het belang van het gebouw. 

Overigens vindt Louise van Zetten niet dat de motie door deze 'teruggave aan de joodse gemeenschap' afgedaan is. "Het ging daarin niet alleen over dit pand, maar in de motie stond ook de opdracht om het hek van de Joodse Begraafplaats te restaureren."

D66-raadslid Joris Krouwels refereerde ook aan de 'stolpersteine' die de Haarlemse gemeenteraad in de stad wil hebben. Deze zogenaamde struikelstenen met een messing toplaag vormen al in veel steden een gedenkteken bij de woningen van slachtoffers van de nationaal-socialistische beweging. 

Krakers

In het pand aan de Lange Wijngaardstaat komt op de begane grond ook kantoor- en bedrijfsruimte en er worden vijf appartementen gemaakt. Drie van deze woningen gaan naar huidige krakers van dat pand. Daar maakt de VVD bezwaar tegen, gezien de grote wachtlijsten voor huurwoningen in de stad. "Die krakers moeten gewoon achteraan sluiten", aldus Joris Blokpoel. Maar dat stuit de Actiepartij tegen de borst.

"Door de krakers is het lang bewoond en in daardoor nog behouden voor de sloopkogel van de jaren tachtig", vindt raadslid Danny van Leeuwen. Ook Louise van Zetten van Hart van Haarlem is juist blij de krakers het pand van het Joodse Gemeentegebouw nog in redelijk goede staat hebben weten te behouden.