Hek Joodse begraafplaats niet in goede staat: "Niet lang wachten met restaureren"

Het hek staat om graven van meer dan honderd jaar oud en geven een beeld van de Joodse gemeenschap in Haarlem. Op sommige grafstenen staat gegraveerd dat de persoon in 1943 in Sobibor is vermoord. Het is de harde werkelijkheid, waardoor de Joodse gemeenschap ondertussen nog maar 250 zielen kent. 

Er is maar weinig geld in de kas van de Joodse gemeenschap in Noord-Holland om de Haarlemse begraafplaats goed te onderhouden. Onlangs heeft de gemeente Haarlem besloten het groenonderhoud voor haar rekening te nemen, net zoals al bij de Joodse begraafplaatsen in Alkmaar en Zaanstad gebeurt. Dat scheelt 10.000 euro per jaar. 

Voor het hekwerk is voorzitter Ruben Boas van de regionale afdeling van de Nederlands Israëlitische Kerkgenootschap nog op zoek naar financiering. Iets minder dan de helft van de benodigde 75.000 euro heeft hij nu gesubsidieerd gekregen. "Stel dat we uiteindelijk niet uitkomen, dan is de gemeente bereid om het sluitstuk te vergoeden." Dat staat nog niet zwart op wit, maar Boas hoopt wel dat de gemeente zich houdt aan deze toezegging. 

En daar gaat hij wel van uit. Zeker nu er ook in Haarlem een groeiend besef is dat de Joodse geschiedenis van de stad meer aandacht verdient. Zo wordt er door de gemeente én door historicus Louise van Zetten onderzoek gedaan naar afgepakt Joods vastgoed, zoals dat al in Amsterdam en Rotterdam is gedaan door het onderzoeksjournalistiekplatform Pointer. Ook wordt een voormalig Joods Gemeentegebouw herstelt om er de geschiedenis van het Joodse leven in Haarlem zichtbaar te maken. 

Ruben Boas denkt wel dat de hulp van de gemeente een teken van het keerpunt is van meer besef voor de tijd na de oorlog, toen de Joden terugkeerden uit de kampen en vaak niet meer in hun huizen konden omdat ze verkocht waren. 

"Ik vind het heel fijn dat er nu zo naar gekeken wordt, op een andere manier. Het is natuurlijk na de oorlog gegaan zoals het gegaan is, dat had ook met de tijd te maken en nu wordt er anders naar gekeken." De Pointer-onderzoeken hebben in onder andere Amsterdam al geleid tot terugbetaling van erfpachtboetes die de Joden opgelegd kregen. 

"Er moest erfpachtgelden terug betaald worden, er moest straatgelden terug betaald worden van huizen waar Joden uit weggejaagd waren en verkocht waren. Dat kan je niet terugdraaien, maar je kan wel nu zeggen 'we gaan kijken op welke manier ook we het kunnen herstellen'", zegt Ruben Boas.