Noord-Hollanders willen meer belasting voor vervuilers, maar Tata maakt zich geen zorgen

Maar liefst 69 procent van de Noord-Hollandse respondenten van Kieskompas is het eens met de stelling 'Bedrijven die het milieu vervuilen moeten meer belasting gaan betalen, ook als ze daardoor mogelijk uit de Europese Unie vertrekken'.

Ook in de IJmond, de gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen, is een grote meerderheid voor meer belasting voor vervuilende bedrijven. In deze gemeenten heeft bijna 63 procent aangegeven het daarmee eens te zijn.

Tekst loopt door onder de grafiek.

Vera van Waardenburg kijkt met gemengde gevoelens naar de uitkomsten op deze vraag. Als voorzitter van de dorpsraad in Wijk aan Zee heeft ze verschillende belangen te behartigen. "Er zijn veel mensen in het dorp die werken bij Tata Steel. Stel zo'n bedrijf vertrekt, dan doet dat wat met de economische situatie van de regio. Als dorpsraad denk je dan: 'Moet je dat willen?'"

"Maar als Tata kankerverwekkende stoffen en andere ziekmakers blijft uitstoten is er hier geen plek meer voor het bedrijf. Want het is anno 2024 technologisch mogelijk schoon te produceren", vervolgt Van Waardenburg. "Het is ook te zot voor woorden dat zo'n winstgevend bedrijf geen belasting hoeft te betalen."

Tata betaalt goed

Het argument van werkgelegenheid vindt de voorzitter van de dorpsraad uiteindelijk niet opgaan. "Met deze uitspraak maak ik geen vrienden, maar: het gemiddelde technische personeel van Tata gaat echt wel een andere baan vinden. Er is voor technisch personeel werkgelegenheid genoeg in Nederland. Alleen gaan ze dan waarschijnlijk wel wat minder verdienen, omdat Tata goed betaalt."

Dat Tata-personeel snel een nieuw baan kan vinden in de regio, wordt ondersteund door een onderzoek uitgevoerd in opdracht van Urgenda en GreenPeace. In dat rapport staat dat de arbeidsmarkt niet ontwricht wordt als alle medewerkers van het staalbedrijf een nieuwe baan in de IJmond zouden moeten vinden. Het eventueel wegvallen van het bedrijf leidt niet tot werkloosheid, is de conclusie.

Voor Van Waardenburg en de rest van de dorpsraad staat de gezondheid van de regio op één: "Voor ons is het het belangrijkst dat we hier gezond kunnen leven. En dat kan nu niet. Stel Tata gebruikt het argument dat ze geen geld meer hebben om schoon te produceren door de belasting en dat de regering geld bij moet leggen om dat mogelijk te maken, wat ook weer belastinggeld is, zeg ik: vertrek maar."

Toch baart de uitslag van het Kieskompas Cinta Groos weinig zorgen. De voorzitter van de ondernemingsraad van Tata Steel vindt dat zo'n complex onderwerp niet in een stelling gevangen kan worden. "Het is een versimpeling van de werkelijkheid. Je moet je daarbij afvragen of mensen weten wat het betekent. Het is niet zo dat Tata Steel helemaal geen belasting betaalt."

Het is daarbij wel van belang dat de mogelijke nieuwe belasting dan wel voor heel Europa geldt, vindt Groos. "Dat moet in Europees verband opgepakt worden. Het moet niet zo zijn dat je in het ene land heel veel belasting betaalt en in een ander land heel weinig."

Maar ze is niet bang dat het zover komt. "Nee, ik vrees niet voor het voortbestaan van het bedrijf in Nederland. Bij de gevestigde politieke partijen in Nederland zie ik brede steun voor ons." 

De voorzitter van de ondernemingsraad vindt wel dat de uitslag uit het Kieskompas een signaal afgeeft. "Mensen vinden het belangrijk dat er minder wordt vervuild. Belasten is een goede manier om bedrijven de goede kant op te duwen. Zo'n uitslag als deze laat weten dat we de vergroening die we hebben in gezet zo snel mogelijk door moeten zetten. Je kan het ook zien als aanmoediging om door te gaan."