Deukjes, sneetjes en beschadigde kopjes: door een nat najaar voldoet de knolselderij van boer Ted en zijn vrouw Nicoline Vaalburg uit Zuidschermer niet aan het schoonheidsideaal van de consument. De biologische oogst komt daarom niet in de schappen van de supermarkt te liggen. Wie verlost hen? "In het alleruiterste geval wordt het verwerkt als veevoer of compost; dat zou echt zonde zijn."
Boer Ted en Nicoline hebben wel betere oogsten gekend: door de vele regenbuien is een groot deel van hun biologische knolselderij afgekeurd. "Het voldoet niet aan de kwaliteitseisen", legt Nicoline uit. "Er zit bijvoorbeeld een sneetje of deukje in of het kopje is beschadigd. Die worden in de winkel niet geaccepteerd, terwijl het nog goed eetbaar is. Maar de gemiddelde consument kiest voor mooie groenten."
De natte grond maakte het voor de rooimachine erg lastig, vertelt ze. "Het stopte maar niet met regenen, daar hebben we veel last van gehad. De machine had slecht grip in het land. Daardoor hebben we niet zo netjes kunnen rooien."
Wekelijks blijft er nu zo'n 7 tot 8 duizend kilo liggen van de biologische oogst. "We hebben hier nu niet 300.000 kilo liggen, maar op jaarbasis komen we daar wel op uit."
In potjes of zuur
In het ergste geval wordt er dus veevoer of compost van gemaakt, wat zijn de andere opties? "Als het niet biologisch wordt afgenomen, gaat het naar de gangbare markt. Dan gaat het bijvoorbeeld naar een snijderij of komt het in potjes, zuur of poeder terecht. Weggooien doen we in elk geval niet, dan geven we het wel aan de koeien."
No Waste Army is een organisatie die zich inzet tegen voedselverspilling. Zij willen een deel van de oogst overnemen, vertelt Thibaud van der Steen. "We zijn in contact met verschillende afnemers, zoals soepproducenten, om er houdbare producten van te maken. Die komen dan vervolgens in boodschappenboxen voor onze leden terecht."
"We roepen andere grote afnemers of voedselbanken ook op een deel over te nemen", vervolgt Thibaud. "Daar hebben we geen financieel belang bij, maar vanuit daar is onze missie ontstaan: om dit soort problemen op te lossen."
Buitenbeentjes omarmen
Groenten en fruit moeten in Nederland volgens No Waste Army te vaak aan het perfecte plaatje voldoen. Om daar vanaf te komen, kunnen we volgens Thibaud een voorbeeld nemen aan landen als Frankrijk, Portugal of Griekenland. Ook omdat volgens experts mislukte oogsten door klimaatverandering in de toekomst vaker zullen voorkomen.
"In dat soort landen liggen de perfecte en imperfecte groenten gewoon door elkaar. In Oostenrijk zijn er allerlei campagnes uitgerold om 'buitenbeentjes' te omarmen. Je ziet dat de verontwaardiging bij de gemiddelde Nederlander wel steeds groter is. Door deze verhalen te vertellen, boeren een stem te geven, creëren we een stukje bewustwording."