Boze vissers en boeren straks samen in actie in haven van Den Oever

De garnalenvisserij bij het Wad en de Noordzeekust wordt op dit moment nog gedoogd. Dat zit zo: de laatste vergunning voor garnalenvisserij in deze gebieden verliep eind 2022. Sindsdien is er geen nieuwe vergunning gekomen. Ondanks het ontbreken van deze vergunning, staat het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de visserij wel toe.

Strengere afspraken

De Waddenvereniging wil dat er in een nieuwe vergunning strengere afspraken komen over waar op garnalen gevist mag worden, wanneer dat is toegestaan en hoeveel garnalen er gevist mogen worden. "De natuur moet meer tijd krijgen om te herstellen", vindt directeur Wouter van der Heij van de Waddenvereniging.

"Het gaat ons ook niet om het gedogen van de garnalenvisserij op zich. We willen niet de hele visserij verbieden en snappen best dat vissers de tijd nodig hebben om te voldoen aan de stikstofmaatregelen. Het gaat ons wél om de intensiteit en de omvang van de visserij. Het is onverstandig om zo door te gaan."

De Waddenvereniging doet intussen niet meer mee aan gesprekken over de toekomst van de garnalenvisserij. Bovendien wil de vereniging de huidige gedoogconstructie van tafel. Samen met andere natuurorganisaties heeft de Waddenvereniging een tijdje geleden de stap naar de rechter gezet. Zo hopen ze de huidige vorm van garnalenvissen toch stil te leggen.

Wantrouwen

Onder garnalenvissers neemt het wantrouwen in de Waddenvereniging intussen toe. "Wij willen de garnalenvisserij niet verbieden, zegt de Waddenvereniging, maar waarom dan deze rechtszaak?", vraagt oud-visser en historicus Cees Meeldijk zich af. "De natuurclubs hangen de ideologie van de wilde natuur aan en in die visie is de mens niet welkom. De visserij past dus ook niet in hun visie. Ze zeggen dat ze niet tegen vissers zijn, maar dat zijn ze wel."

Meeldijk is bang dat, na Texel en Den Helder, voor Den Oever ook een einde gaat komen aan de visserij. "Toeristen willen in het dorp een visje eten en kotters kijken. Maar zonder vissers krijg je een spookhaven. Straks is hier ook geen visserij meer te bekennen."

In Nederland zijn momenteel zo'n 200 garnalenkotters. 70 daarvan vissen in de Waddenzee, 130 langs de Noordzeekust. In de Waddenzee wordt met name op de zandbodem gevist, langs zeegaten en in grotere geulen.

Het afgelopen jaar was voor de garnalenvissers een slecht jaar. Er werd 5 miljoen kilo gevangen, terwijl dat in 2021 nog 20 miljoen kilo was. Dat komt omdat er veel wijting in het water zwom, die graag garnalen eet maar waardoor er weinig overbleef voor de vissers.

Onzeker

Garnalenvissers geven aan niet te willen innoveren als ze geen zekerheid hebben of ze mogen blijven vissen. Visser Corrie Nagel vertelde tegenover Omrop Fryslân dat hij pas een stikstofarme motor in zijn kotter - een eis van de overheid - wil plaatsen als er duidelijkheid is over een vergunning. "Als de minister zegt: hier heb je een vergunning op voorwaarde dat je voor 1 januari 2025 een schone motor met katalysator regelt, dan is dat duidelijk. Maar het demissionair kabinet trekt z'n handen ervan af. Daar kan ik geen bedrijfsvoering op draaien."

Het ministerie blijft intussen in gesprek met de visserijsector, maar wanneer er meer duidelijkheid is over een nieuwe natuurvergunning, is niet bekend.