Garnalenvissers vrezen voor naderend einde: milieuclubs hebben ze op de korrel

In de stuurhut van de garnalenboot van Rick doen beide Texelse vissers hun verhaal. Ze varen al ruim 20 jaar op de Noordzee en Waddenzee en weten exact wat er loos is. En daar ligt dan ook hun kritiek, omdat volgens hen de milieu- en natuurclubs niet weten waarover ze praten. "Ze moeten een keer een weekje mee met ons op zee", zegt Richard. "Wellicht komen ze dan tot een ander inzicht."

'Groene' motor

De vissers worden niet blij van alle beperkingen. "We vragen ons af wanneer het een keertje genoeg is", zegt Rick. "We staan aan de vooravond om fors te investeren voor een nieuwe katalysator. Maar de vraag is voor welke periode. Er is geen bank die nog iets voor ons iets kan betekenen." De kotter van Rick heeft 2 jaar geleden een nieuwe schonere 'groene' motor gekregen. Hij dacht dat hij tien jaar vooruit kon. "Maar na 2 jaar komen ze weer met de volgende maatregel. Hoe lang moeten we nog doorvechten?"

De Wieringer garnalenvisser Erik Rotgans wordt er moedeloos van. "Hoe moet het nou verder met mijn bedrijf? Dat is niks meer waard als alles doorgaat. We doen er echt al alles aan om een keurmerk te houden. We varen al veel minder uren, ook op eigen initiatief en dan krijg je nog een schop na ook."

De vissers moeten voldoen aan de vergunning voor de Natuurbeschermingswet (NB). Deze was geldig tot 31 december, maar er is nu geen nieuwe wet voor in de plaats. Rick Koning: "Voor een windmolen wordt zo'n vergunning voor 30 jaar afgegeven. Wij moeten nu investeren, maar we weten niet of we na 1 september nog mogen varen, omdat de vergunning nog niet rond is." 

Tekst gaat door onder de video.

Ondertussen varen de garnalenvissers onder een soort gedoogbeleid. "Maar waar hebben we het over?" vraagt Erik Rotgans van de WR54 zich af. "Er is genoeg vis in de zee. Er zijn meer zeehonden dan ooit en die leven niet alleen van water. Bodemberoering? Als het waait, zie je het zand drijven. De vaargeulen verplaatsen zich ieder jaar. Dat doen wij niet hoor."

Koning: "Ze zijn al tijden aan het 'bakkeleien' waar zo'n vergunning aan moet voldoen. Dat geeft bij ons onzekerheid. We vragen ons af wanneer het een keertje ophoudt om steeds weer nieuwe eisen te stellen. We moeten doorvaren, want er is geen weg terug. Ons bedrijf is op deze manier ook niets meer waard. En aan het eind van de maand staat de bank weer op de stoep. Dus je moet naar zee, want daar moeten we ons geld verdienen."

Stikstofberekening

De vissers weten dat de berekening voor stikstof hetzelfde is als die voor de boeren. Een vergelijking van appels met peren, menen beide vissers. "Bij de boeren gaat het over mest en die wordt uitgereden over een perceel land. Maar die vergelijking kun je niet maken met een garnalenkotter. Want die garnalen liggen niet op één plek. Vandaag vissen we bij Den Helder, morgen bij IJmuiden en overmorgen bij Helgoland. Op de visserij kun je geen berekening loslaten. Als dit zo doorgaat, dan valt het doek voor de garnalenvisserij."

Tekst gaat door onder de foto. 

"Je haalt de ziel uit het dorp, als de visserij verdwijnt," vreest Erik Rotgans. "De haven, daar draait het in Den Oever om, net als in Oudeschild. Het is het dok, de timmermannen, de visafslag. Heel veel mensen zijn afhankelijk van de visserij voor hun werk." 

Richard van der Vis ziet op Texel ook de verandering met lede ogen aan. "In de jaren 70 lagen er ongeveer 40 kotters in de haven van Oudeschild. Daar is nu nog een handjevol van over. Al 20 jaar zijn we aan het inperken," zegt Richard. "Ze varen met allemachtige grote containerschepen langs de kustzone. Dat 'tuft' hier allemaal massaal langs de kust van Texel. En dan moeten wij met onze 'badkuipjes' en opgevoerde buitenboordmotor voor tonnen investeren per bedrijf om de stikstof te beperken. En daar redden we het nog niet mee."

De milieuclubs hebben volgens garnalenvissers Rick en Richard nu een handvat om bezwaar te maken tegen de gedoogregeling. "Als ze dat winnen, dan mogen we de haven niet meer uit. Onze sector wordt zo klein en de milieuclubs zo groot. Er wordt geregeerd op onderbuikgevoel en scoren voor de publieke opinie. Nederland is een stipje op de wereldbol die de wereld gaat redden. Althans zo zien wij dat. En tot welke financiële investeringen moet je dan gaan? Bij ons is de rek eruit."