Zeven mensen die eerder van het Openbaar Ministerie een waarschuwing hadden gekregen voor hun deelname aan een klimaatdemonstratie op Schiphol, krijgen vandaag van het OM een excuusbrief. Ze waren namelijk niet bij de demonstratie aanwezig.
De fout ligt bij de Koninklijke Marechaussee, schrijft het OM. Die politiedienst heeft 'onterecht vastgesteld' dat zij bij de demonstratie aanwezig waren. "Het OM betreurt dat het hier niet goed is gegaan en zal er alles aan doen om dit in de toekomst te voorkomen. Daarom wordt het identificatieproces van 5 november 2022 door de KMar opnieuw bekeken."
Marechaussees pakten die dag honderden activisten op die zich toegang hadden verschaft tot het platform op Schiphol-Oost, om daar tegen het gebruik van privéjets te demonstreren. Terwijl enkele demonstranten zich vastketenden aan privéjets en een Canadees militair transport-toestel, ging de rest van de demonstranten rond de toestellen op de grond zitten.
Speurwerk via social media
De politie pakte in totaal vierhonderd demonstranten op, van wie een groot deel zich niet wilde identificeren. Uiteindelijk is iedereen naar huis gestuurd, maar zette de Koninklijke Marechaussee het onderzoek naar de identiteit wel voort. Op basis van politiegegevens en openbare bronnen (waaronder socialmedia-accounts) werd de identiteit van de demonstranten vastgesteld.
Het OM besloot vijf van hen te vervolgen, omdat ze zich hadden vastgeketend aan het toestel. Hoewel de rest (175 mensen) zich ook schuldig had gemaakt aan strafbare feiten, gaf het OM hen een waarschuwing, die zij per brief ontvingen. "Het OM kan zich voorstellen dat deze personen, ondanks een waarschuwing van de burgemeester (Marianne Schuurmans, red.), zich de risico's mogelijk niet volledig hebben gerealiseerd", schreef het OM eerder in een persbericht.
Van de 175 mensen die de brief hadden ontvangen, claimden er 8 dat zij nooit hadden deelgenomen aan de demonstratie. Eén van hen is publicist Kirsten Verdel, die na ontvangst van de brief haar vraagtekens bij de opsporingsmethode van de KMar plaatste. Zij was die dag op een bruiloft en in een speeltuin, en vroeg zich af hoe de KMar bij haar was gekomen.
Na een uitnodiging voor een gesprek bij de KMar werd haar dat (gedeeltelijk) duidelijk. Op basis van foto's van sociale media hadden ze vastgesteld dat zij aanwezig was geweest bij de klimaatdemonstratie. Tot haar verbazing lieten ze haar een foto zien van een vrouw waarvan ze zeker wist dat zij dat niet was.
Dat weet nu ook het OM zeker: van 7 van de 8 mensen die claimden dat zij onterecht waren beschuldigd, erkent het OM dat zij niet bij de demonstratie aanwezig zijn geweest. "Deze misstap wordt rechtgezet en hun persoonsgegevens in het kader van de demonstratie op 5 november 2022 worden door het OM en de KMar verwijderd. Het onderzoek naar de achtste persoon loopt nog", aldus het OM in het persbericht.
Lees hieronder de volledige tekst van de excuusbrief.
Geachte heer/mevrouw,
Op 12 juli 2023 heeft het OM aan u een waarschuwingsbrief gestuurd in verband met de demonstratie op de luchthaven Schiphol op 5 november 2022. Op [datum] heeft u het OM laten weten dat u niet op de demonstratie aanwezig bent geweest. Het OM heeft van meerdere mensen het signaal gekregen dat zij niet aanwezig waren bij die demonstratie, en ten onrechte daarmee in verband zijn gebracht. Dat was de reden voor het OM om de Koninklijke Marechaussee (KMar) nader onderzoek te laten doen naar de wijze waarop de identificatie door hen heeft plaatsgevonden. Hierover heeft u op [datum] een gesprek gehad bij de KMar. Op basis van deze onderzoeksresultaten concludeer ik dat u niet bij de demonstratie aanwezig bent geweest en dat u onterecht een waarschuwingsbrief van het OM heeft ontvangen.
Dat betreur ik ten zeerste. Ik bied u daarvoor mijn welgemeende excuses aan.
Ik kan mij goed voorstellen dat de brief van 12 juli vragen bij u oproept. Vragen als ‘hoe zijn jullie bij mij als persoon terechtgekomen?’ en ‘wat gebeurt er met mijn persoonsgegevens? Dat zal ik verder toelichten.
Achtergrond
Tijdens de demonstratie op Schiphol heeft een groep van meer dan 400 demonstranten zich de toegang verschaft tot het beveiligde deel van de luchthaven door onder andere hekken te vernielen en eroverheen te klimmen. Dat leverde, naast strafbare feiten, ook een gevaar op voor de vliegveiligheid en alle betrokkenen, waaronder de demonstranten zelf. Die situatie diende daarom zo snel mogelijk te worden beëindigd. Gelet op de grootte van de groep hebben de demonstranten eerst de mogelijkheid gekregen om vrijwillig te vertrekken en dit heeft een deel ook gedaan. De overige groep demonstranten bleef op het luchthaventerrein, van wie een aantal personen zich heeft vastgeketend aan vliegtuigen.
Er is besloten om deze groep personen aan te houden. Bij een aanhouding wordt altijd gecontroleerd wie de persoon is die is aangehouden. Bij een aantal personen is dat gelukt, bij een deel van de groep was het niet mogelijk om de identiteit vast te stellen. Deze personen hadden verschillende maatregelen genomen om niet geïdentificeerd te worden, zoals het bewerken van de vingertoppen met lijm en het niet bij zich dragen van een identiteitsbewijs. Omdat identificatie op dat moment niet mogelijk was, is besloten om van deze personen een foto te maken en hen heen te zenden.
Identificatiewijze
Op basis van de gemaakte foto’s is door de KMar vervolgens verder onderzoek verricht om de identiteit van de personen die niet geïdentificeerd konden worden alsnog te achterhalen. Hiervoor is gebruik gemaakt van zowel gesloten bronnen (zoals politie-informatie) als open bronnen (zoals social media). Op deze manier is een deel van de personen geïdentificeerd. Bij een aantal personen, concludeert het OM achteraf dat sprake is van een onjuiste identificatie en dat daarin dus fouten zijn gemaakt. Zo ook bij u. In uw geval [persoonlijke toelichting].
Vervolgstappen
Deze misstap wordt rechtgezet, door de registratie van uw persoonsgegevens in het kader van de demonstratie op 5 november 2022 te verwijderen. De KMar zal dezelfde maatregelen treffen. Hiermee wordt u niet langer in verband gebracht met de demonstratie op 5 november 2022.
Ik hoop u met het voorgaande voldoende te hebben geïnformeerd. Uiteraard kan ik mij goed voorstellen dat u nog vragen heeft. Hiervoor kunt u met ons contact opnemen.
Met vriendelijke groet,
mr. C. Fahner
Plv. hoofdofficier van justitie
Meer nieuws over Schiphol
📰 Al het nieuws over Schiphol vind je op nhnieuws.nl/schiphol
💬 Tips over Schiphol- en luchtvaartverhalen zijn welkom op [email protected]
Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]