De 55 nieuwe Statenleden zijn vanavond geïnstalleerd. Met grote dossiers in het vooruitzicht. Woningbouw, klimaat en ook natuur werden bij NH Nieuws door Noord-Hollanders bestempeld als dé belangrijkste thema's. Maar uit het debat over de verkiezingsuitslag bleek dat een nieuw bestuur nog ver weg is.
Nieuwe Provinciale Statenleden geïnstalleerd - NH Nieuws
Tijdens het duidingsdebat viel het woord kloof regelmatig, net als de lage opkomst. Die kwam uit op 56,2%, iets lager dan de 56,3% van 2019. Maar bovenal betekent het dat bijna de helft van de potentiële kiezers thuisbleef.
Een signaal waar de politiek wat mee moet, aldus meerdere partijen. "Het is een roep om nieuwe politiek, waarbij burgers meer te zeggen krijgen", aldus Maik de Weerdt van Volt. Johan Dessing van Forum van Democratie drong aan op "verbinding en vooruitgang."
Geen traditionele coalitie
En wat de ChristenUnie betreft ook een mooi moment om af te stappen van de traditionele coalitie en oppositie. Een akkoord op hoofdlijnen bij grote onderwerpen en het verder overlaten aan gelegenheids-meerderheden zou beter moeten werken. Een oproep die de Partij voor de Dieren eerder ook al deed.
Toch blijft het twee weken na de verkiezingen nog gissen welke kant het opgaat in Noord-Holland. De grootste partij BBB (8 zetels) heeft het voortouw genomen in de vorming van een coalitie. De eerste gesprekken van verkenner Ankie Broekers-Knol zijn afgerond.
Vier partijen praten verder
"We gaan nu verder praten met de drie andere grootste partijen", aldus BBB-fractievoorzitter Ingrid de Sain. Apart van elkaar gaat gesproken worden met VVD, GroenLinks en de Partij van de Arbeid.
Eén ding is zeker: makkelijk gaat het hoe dan ook niet worden. GroenLinks en de PvdA hebben aangegeven alleen met elkaar in een provinciebestuur te willen en staan met name op het gebied van de stikstofproblematiek heel anders in de wedstrijd dan BBB.
Water bij de wijn?
Zo wordt er al een tijd gesproken over een plan dat in 2030 de stikstofuitstoot in gevoelige natuurgebieden flink naar beneden moet. Een deadline die BBB wil oprekken naar 2035, zoals het nu al in de wet staat. Ook het eventueel gedwongen uitkopen van boeren is tot nu toe onbespreekbaar.
Maar is de partij bereid om eventueel water bij de wijn te doen? "Wij sluiten niets of niemand uit en zijn constructief. Maar het is nog te vroeg in het proces om hier wat over te zeggen. Als we een akkoord op hoofdlijnen kunnen sluiten, dan moet je daarna finetunen. Maar zover moeten we eerst komen", aldus De Sain.
Andere opties
Het is geen geheim dat de huidige coalitie van GroenLinks, de VVD, PvdA en D66 graag met elkaar door wil. Alleen komen ze daarmee tot 26 zetels, waar er 28 nodig zijn voor een meerderheid. Dus moet er in dat geval naar een vijfde partij worden gezocht. De kans is dan groter dat eerder naar het CDA (2 zetels) wordt gekeken, dan naar de BBB.
Toch wil BBB-fractievoorzitter De Sain nog niet op de zaken vooruitlopen. "Ik denk dat we met twee, drie weken een eind op weg zijn. Maar misschien ben ik dan te positief. Wat ons betreft is alles mogelijk en houden we alle opties open."
En dat betekent dat oplossingen voor probleemdossiers als met name woningbouw, maar bijvoorbeeld ook de toekomst van staalbedrijf Tata Steel en de agrarische sector nog op zich laten wachten.