De macht van jouw stem: dit is wat de provincie kan betekenen voor jou

Kort gezegd heeft de provincie de belangrijke taak om te bepalen hoe de ruimte in Noord-Holland wordt gebruikt: natuur, woningen, bedrijven, windmolens, zonnepanelen en boeren zijn allemaal in de race voor een plekje. De provincie heeft dus een behoorlijke vinger in de pap als het gaat om voor Noord-Hollanders prangende problemen.

Wonen: waar wordt gebouwd, wie mag er wonen?

Neem de wooncrisis: daar kan de provincie heel veel aan doen, vertelt NH Nieuws-journalist Maarten Edelenbosch. "Ze kijken naar locaties waar eventueel huizen gebouwd mogen worden. En daar mogen ze ook eisen aan stellen. Bijvoorbeeld dat bij bouwprojecten meer sociale huurwoningen verplicht worden."

Zo'n eis is iets waar ook al landelijk aan wordt gewerkt door woonminister Hugo de Jonge, legt Edelenbosch uit. Den Haag zal dan kunnen opleggen dat er een minimale hoeveelheid sociale huurwoningen moet worden gebouwd. Maar dat kan de provincie dus ook doen. 

NH Nieuws ging in gesprek met inwoners en de Haarlemmermeerse wethouder Wonen over de problemen en oplossingen van de woningcrisis.

Ze helpen hier al door bijvoorbeeld een bouwambassadeur in te zetten, die probeert gemeenten te helpen met het vlottrekken van woningbouwprojecten. "En ze zijn aan het kijken naar eventuele subsidies of proberen expertise aan te bieden aan gemeenten om dingen sneller voor elkaar te krijgen", aldus Edelenbosch.

Een obstakel waar de provincie mee te maken heeft, is het stikstofprobleem, waarvoor ook zij een plan moeten maken om de landelijke uitstoot terug te dringen. Bouwen zorgt juist voor meer uitstoot.

Bovendien is het moeilijker om woningen aan te sluiten op het elektriciteitsnet, omdat dit in Noord-Holland 'zo goed als vol' zit, aldus Edelenbosch. Duurdere materialen en personeelstekort maken het de provincie ook niet makkelijk. 

Waar komen de windmolens en de zonneparken, als ze al moeten komen?

"Ook hier heeft de provincie wat over te zeggen", aldus Edelenbosch. "Ook hier gaat het weer om ruimtelijke ordening. Dus is het zo dat de provincie toetst of iets daadwerkelijk past in het landschap. Of het inderdaad op die plek mag komen, een windmolen of zo'n zonneweide bijvoorbeeld."

Ook gemeentes gaan daarover, die moeten vergunningen verlenen, zegt Edelenbosch. "Maar uiteindelijk is de provincie wel degelijk de partij die daar óók toestemming voor moet geven. Want als zij het niet willen, dan kan je er vanuit gaan dat het ook niet gaat gebeuren."

Inwoners zijn niet altijd blij met de komst van windmolens, bijvoorbeeld als het gaat om de Noorder IJplas in Amsterdam of de kustlijn van Zandvoort. Toch blijkt uit onderzoek van NH Nieuws en Kieskompas dat 60 procent van de Noord-Hollanders geen problemen heeft met de komst van een windmolenpark in de provincie.

Waar kunnen asielzoekers en statushouders verblijven?

Ook voor asielzoekers en statushouders is Noord-Holland op zoek naar een plek, maar het is belangrijk het verschil aan te stippen tussen die twee, want bij beide groepen speelt de provincie een andere rol.

Een asielzoeker is een vluchteling die in afwachting is van een verblijfsvergunning. De provincie heeft tot nu toe eigenlijk niets te maken met asielopvang, ze kunnen alleen maar adviezen geven. "Er ligt wel een wet van de minister klaar over het spreiden van asielzoekers", zegt Edelenbosch. Die wet zegt dat de provincie een bepaald aantal vluchtelingen zal moeten opvangen en de gemeentes daar in het ergste geval toe kan dwingen.

Heeft een asielzoeker een vergunning verkregen, dan wordt deze een statushouder. Zo iemand heeft dan recht op een woning. "Maar daar is veel om te doen, want veel mensen vinden het niet terecht dat deze groep vaak voorrang krijgt bij huisvesting", aldus Edelenbosch.

En hier gaat de provincie dan wél weer over. "Ze hebben per gemeente een taakstelling hoeveel statushouders daar moeten worden gehuisvest. Ze kunnen ingrijpen als het een gemeente niet lukt, door te zeggen 'dan doen wij het wel, maar op jullie kosten'."

In Zwaagdijk-West is de provincie bijvoorbeeld aan het kijken of het eigen grond kan gebruiken om daar flexwoningen neer te zetten voor spoedzoekers en statushouders, vertelt Edelenbosch.

Waar krijgt de natuur de ruimte?

En dan wil de meerderheid van de inwoners van Noord-Holland ook nog meer natuur in de provincie, blijkt uit onderzoek van NH Media en Kieskompas.

Waar kan de Noord-Hollandse natuur worden uitgebreid? NH Media praatte erover met hoofd Staatsbosbeheer Noord-Holland Riena Tienkamp, gedeputeerde Esther Rommel en natuurliefhebber Pauline Klein.

Met opnieuw een rol voor de provincie. "Dat gaat om het behoud en het verbeteren van de huidige natuur, maar ook om uitbreiding. Er zijn zeker politieke partijen die dat heel graag nog verder willen uitbreiden", aldus Edelenbosch.

Tata Steel: kiezen voor milieu of banen

Tot slot is er nog het gehekelde punt van Tata Steel. Moet het bedrijf aan strengere milieu-eisen voldoen, ook als dat ten koste gaat van werkgelegenheid? Het was een vraag in onze stemhulp, waarop het overgrote deel van de deelnemers 'ja' antwoordde. En de provincie is ook degene die die eisen op kan leggen.

Nu is er vanuit de provincie al de Omgevingsdienst, de toezichthouder die controleert of bedrijven als Tata Steel wel voldoen aan de gestelde normen en die boetes op kan leggen. "En als de provincie het wil, kunnen ze inderdaad zorgen dat die milieu-eisen zo scherp worden dat Tata Steel wellicht fabrieken moet gaan sluiten", zegt Edelenbosch. "En daarmee moeten ze misschien ook personeel laten gaan. Er zijn partijen die daar voorstander van zijn, die vinden dat het bedrijf veel te zacht is aangepakt."

NH Media ontwikkelde samen met Kieskompas een stemhulp speciaal gericht op de thema's die belangrijk zijn voor Noord-Hollanders. De tool is tot stand gekomen met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

Vul hieronder de stemhulp in. Let op, het kan even duren voordat deze geladen is.