Het tekort aan personeel in verpleging, verzorging en thuiszorg bereikt na twee jaar corona deze zomer een hoogtepunt. Een groeiend aantal patiënten, corona en een lange vakantieperiode maakt het tekort nog nijpender. Gevolg: de grens van 'noodzakelijke zorg' schuift steeds verder op.
Het personeelstekort is een landelijk probleem en speelt in verschillende branches, en de vergrijzing voert de druk bij de zorg nog extra op. Ook de Noord-Hollandse (thuis)zorginstellingen Evean, Wilgaerden en Omring bevestigen dit probleem. Omring stelt zelfs dat de krapte in hun werkgebied, Hoorn, nog hoger is dan op andere plekken.
"De grens van wat noodzakelijke zorg is, schuift steeds meer op"
"De grens van wat noodzakelijke zorg is, schuift steeds meer op", vertelt Marja Flameling, directeur Zorg bij Wilgaerden. "De veiligheid en de hygiëne mag niet in gedrang komen. Dus drie keer in de week douchen is prettig, maar qua hygiëne niet altijd nodig. Ook het 's avonds controleren of alles goed is gegaan, schalen we af." Zorg die de organisatie Wilgaerden voorrang geeft is bijvoorbeeld wondzorg of als iemand op een sterfbed ligt.
En zo wordt de leefkwaliteit van de 90-jarige moeder van Helma uit Obdam steeds slechter. De moeder van Helma werd voor corona altijd drie keer in de week gedoucht door de thuiszorg. "Het is noodzakelijk", zegt ze. "Ze is negentig en incontinent." Maar door de pandemie wordt het opeens minder. Ze gaan van drie keer in de week douchen, naar twee keer in de week. "Tot het april 2022 is", vertelt Helma. Dan krijgt ze te horen dat haar moeder nog maar één keer in de week gedoucht wordt.
Persvoorlichter Marjolein Bloedjes van Evean herkent het beeld van krapte in de zorg: het is lastig om de planning rond te krijgen en nieuw personeel te vinden. Ze benadrukt dat ze alles op alles zetten om de druk te verlagen. Niet alleen voor cliënten, maar ook voor het personeel dat ook aandacht en rust verdient. Van incidenten zoals bovenstaande heeft ze nog niet gehoord binnen de organisatie.
Schrijnende verhalen
Verhalen over ouderen die steeds minder gedoucht en verzorgd worden, komen bekend voor bij Renate Evers van ouderenorganisatie ANBO. "De zorg staat onder enorme druk, er is domweg geen personeel om zelfs de basiszorg te kunnen bieden."
Het is volgens Evers een zorgwekkende situatie, waar helaas geen makkelijke oplossing voor is. "Minister Helder heeft op 4 juli haar toekomstvisie op de ouderenzorg gepresenteerd. ANBO en de andere ouderenorganisaties in de Seniorencoalitie onderschrijven deze visie."
WOZO-programma van minister Helder
In de plannen van minister Helder staat dat de manier waarop we in Nederland oudere mensen verzorgen en ondersteunen snel moet veranderen. Daarom is er het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) in het leven geroepen.
Het programma WOZO bestaat uit verschillende maatregelen, initiatieven en projecten om ervoor te zorgen dat de ouderenzorg ook in de toekomst blijft passen bij wat ouderen willen.
Het WOZO-programma bevat ruim 770 miljoen euro om in de komende vijf jaar investeringen te doen waarmee ouderen langer thuis kunnen blijven wonen, langer zelfredzaam blijven en meer gebruik kunnen maken van technologische innovatie. Dat geld wordt onder andere besteed om geschikte woningen voor ouderen te realiseren waar zij ook zorg kunnen ontvangen en om de zorg en ondersteuning in de wijk te versterken. Hier bovenop heeft het kabinet nog meer geld gereserveerd om de transitie in de ouderenzorg te ondersteunen, en zal op een later moment beslissen hoe dat geld het beste kan worden ingezet.
Mooie plannen vinden ze het bij ANBO, maar: "dan zitten we natuurlijk nog wel met de situatie van nu, waarbij de zorg soms al door het ijs zakt." Wat ANBO betreft moeten er op korte termijn (al dan niet tijdelijke) maatregelen worden genomen voor de meest kwetsbare groep ouderen, die intensieve zorg nodig heeft, maar (nog) niet in aanmerking komt voor een plek in een verpleeghuis. "Juist zij dreigen tussen wal en schip te vallen", zegt Evers.
Oplossing
Een oplossing volgens Evers zit hem erin om zoveel mogelijk personeel ook vanuit andere zorgorganisaties te betrekken bij piekmomenten. "Of vrijwilligers opleiden om bepaalde werkzaamheden van de professionals over te kunnen nemen. Of contact zoeken met opleidingen, die mogelijk studenten kunnen inzetten."
"Als ANBO kunnen wij het personeelstekort niet even oplossen (en wie wel?). Wel kunnen wij, samen met andere organisaties, nadenken over oplossingen voor de toekomst. Daar zijn we hard mee bezig. En we blijven aandacht vragen voor de knelpunten die er nu al zijn en aandringen op (eventueel tijdelijke) oplossingen, zodat alle ouderen kunnen rekenen op basiszorg."
Technologie biedt hulp
Thuiszorginstellingen Evean en Omring benadrukken zorgtechnologie als belangrijk deel van de oplossing. Zo zet Evean in op beeldbellen met cliënten waar dat passend is of het gebruik van een medicijndispencer, waarmee mensen op de juiste momenten de juiste dosering medicatie krijgen aangereikt. Bloedjes: "Dat bespaart tijd, maar is bovenal een manier om cliënten in hun kracht te zetten en waar de cliënt kan dingen zelf te laten doen."
Ook bij Omring biedt technologie extra handjes in de zorg. Zo bieden ze "verzorgend wassen", een manier van wassen zonder water, maar met speciale washandjes. Die manier van wassen is minder intensief, is makkelijker om (deels) zelf te doen en, belangrijk, het kost minder tijd.
Toch blijven beide organisaties alles op alles zetten voor dat broodnodige personeel. Bloedjes: "We zetten in op breed werven, bijvoorbeeld ook onder studenten. We werken aan een nieuwe vacaturesite, zodat geïnteresseerden een duidelijker beeld krijgen van wat het werk bij ons inhoudt."
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app.
