CASTRICUM - Het was de bedoeling dat het Castricumse college na het debat van gisteravond een besluit zou nemen over de contractverlenging van de omstreden JeugdzorgPlus-aanbieder Horizon. Het onderwerp maakt echter zoveel tongen los dat het online debat gisteravond niet kon worden afgerond, en het resterende deel naar dinsdag is verplaatst.
Van de 18 gemeenten in Noord-Holland Noord die sinds begin vorig jaar onder de noemer JeugdzorgPlus gesloten jeugdzorg inkopen bij Horizon, hebben inmiddels 17 colleges ingestemd met het besluit om het contract met Horizon met twee jaar te verlengen.
Castricum zou dat doen na het debat van gisteravond, dat onder meer duidelijkheid moest scheppen over de gang van zaken in de gesloten jeugdzorginstelling Antonius in Bakkum. Die locatie ligt vanwege opstartproblemen en enkele incidenten waarbij cliënten betrokken waren, al sinds de opening begin vorig jaar onder een vergrootglas. Onlangs twijfelden enkele kinderrechters openlijk of Horizon wel in staat is om haar cliënten op deze locatie de veilige omgeving te bieden die ze nodig hebben.
Fractievoorzitter Roel Beems van CK&G probeert de misstanden bij en rond Horizon al lange tijd op de agenda te krijgen. Gisteravond was het zo ver: als enige van de 18 gemeenten die bij Horizon gezamenlijk JeugdzorgPlus inkopen ging het Castricumse college met de raad in debat.
Toen de vergadering om 22.45 uur werd geschorst, hadden behalve de drie insprekers nog maar drie partijen hun zegje kunnen doen. De rest krijgt aanstaande dinsdag het woord.
CK&G heeft al wel gesproken en zelfs twee moties ingediend, vertelt fractievoorzitter Beems aan NH Nieuws. "Met de eerste motie willen we dat alsnog wordt afgezien van contractverlenging, maar ik denk dat we geen meerderheid voor krijgen." Met de tweede motie hoopt zijn partij te regelen dat - als de eerste motie niet wordt aangenomen - er een alternatieve plek in Noord-Holland komt, waar jongeren naartoe kunnen als ze bij Antonius niet op hun plek zitten. "Parlan (t/m 2018 JeugdzorgPlus aanbieder in NHN) bestaat ook nog."
In een betoog legde hij onder meer ragfijn uit wat er volgens zijn partij zou zijn misgegaan rond de aanbesteding van de gesloten jeugdzorg in 2018, tijdens 'de overhaaste start' van Horizon in Bakkum en tijdens de evaluatie van het eerste jaar.
Moderne slavernij en struisvogelpolitiek
Waar CK&G Horizon onder meer beticht wordt van zelfverrijking over hoofden van jongeren met een rugzak en moderne slavernij, beschuldigt Beems zijn collega-raadsleden van 'struisvogelpolitiek'. Omdat het om een ingewikkeld dossier gaat, zouden veel raadsleden eerder geneigd zijn weg te kijken dan dat ze hun controlerende functie uitoefenen, betoogde hij. "Wat ons betreft is het duidelijk, voorzitter. We moeten af van het mantra: 'wij gaan hier niet over' [...] We gaan er namelijk juist wél over."
Waarom ligt Antonius onder een vergrootglas?
Na een tumultueus verlopen aanbesteding in 2018 waarbij Horizon de JeugdzorgPlus-zorg won van Parlan, is het Zuid-Hollandse Horizon in allerijl op zoek gegaan naar een locatie om die specifieke 'gesloten' zorg te bieden. Die werd uiteindelijk gevonden in het voormalige kindertehuis Antonius in Bakkum.
Met de nodige kunstgrepen is dat pand klaargemaakt om de jongeren te huisvesten, maar voldoet nog niet aan de wensen. Horizon geeft aan dat het met een miljoeneninvestering het pand wil omvormen tot een passende gesloten inrichting met een open karakter, zoals de gesloten zorg gewenst is door de 18 gemeenten in Noord-Holland Noord.
In juni dit jaar bleek dat bij een steekincident bij het station in Castricum vijf minderjarige cliënten van Antonius betrokken waren. Die jongeren waren niet teruggekeerd van verlof of weggelopen uit de instelling. Daarnaast uitten meerdere kinderrechters in Noord-Holland hun zorgen over de veiligheid in Antonius.
Deze laatste incidenten en zorgen zijn niet meegenomen in de afweging van de 17 collegebesluiten om het contract met Horizon (dat op 4 februari 2021 verloopt, red.) met twee jaar te verlengen. Die beslissing is genomen op basis van de evaluatie van het eerste jaar (2019, red.) waarin Horizon de JeugdzorgPlus in Noord-Holland Noord verzorgde.
Na een belronde door NH Nieuws eerder deze week bleek dat sommige raadsleden er wel degelijk een sterke mening over hebben, al luidt die niet altijd hetzelfde als die van Beems. Zo zei Mariska Boke van de Alkmaarse VVD dat de keuze voor Horizon gebaseerd is 'op hun werkwijze, en niet op geld'. Ze erkent dat er incidenten plaats hebben gevonden, maar geeft Horizon daarvan niet de schuld.
Arnica Gortzak van de PvdA in Hoorn zit wel op één lijn met Beems. "De wethouder heeft ons vertrouwen in dit dossier, maar we moeten hem wel kunnen controleren", benadrukt de politica. "We merken dat niet alle raadsleden even goed met JeugdzorgPlus kunnen omgaan. Het is een ingewikkeld dossier en het verdient onze focus."
Gortzaks college heeft inmiddels ingestemd met contractverlenging voor een jaar, met - als de zorg naar wens wordt uitgevoerd - een optie op een stilzwijgende verlenging voor nog een jaar. Aan die termijn twijfelt ze niet. "Horizon heeft net als iedereen langer dan een jaar nodig om te laten zien dat ze iets kunnen."
'Bijna blindelings verlengd'
Beems benadrukte gisteravond dat de contractverlenging door het meerendeel van de colleges 'bijna blindelings' is verlengd, terwijl de evaluatie van de eerste twee jaar van de JeugdzorgPlus in geen enkele betrokken gemeente politiek is behandeld. "Het gaat hier om kwetsbare jongeren en de vraag is op welke democratische legitimiteit het besluit van deze colleges is gebaseerd."
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.