DIEMEN - Bij het verlenen van de vergunning aan Vattenfall om in een biomassacentrale in Diemen hout te gaan verstoken, heeft de provincie zich gebaseerd op fictieve waardes en niet op de hoeveelheid stikstof die de afgelopen jaren daadwerkelijk is uitgestoten.
Dit blijkt uit een onderzoek van platform voor onderzoeksjournalistiek Investico voor De Groene Amsterdammer en de krant Trouw.
Het zit als volgt: in 2015 gaf de provincie de toenmalige gascentrale toestemming om jaarlijks 1000 ton stikstofoxide uit te stoten. Die limiet bleek veel te ruim, want in de jaren daarna stootte de centrale in werkelijkheid tussen de 245 en 325 ton stikstofoxide uit, nog geen derde van wat maximaal was toegestaan. Nadat milieuorganisaties naar de rechter waren gestapt, werd de limiet licht naar beneden bijgesteld.
Op papier
Die nog altijd veel te hoge limiet is vervolgens bij de verstrekking van de vergunning aan Vattenfall voor het verstoken van hout gebruikt om aan te tonen dat de stikstofuitstoot van de centrale daalt. Met andere woorden: de provincie heeft de vergunning verstrekt op basis van een limiet die uitsluitend op papier heeft bestaan, en in werkelijkheid nooit is bereikt.
Volgens de meest recente vergunning mag Vattenfall in de Diemense biomassacentrale 825 ton stikstof per jaar gaan uitstoten. Opvallend, want als bij het verstoken van biomassa - zoals de provincie stelt - minder stikstof vrijkomt dan bij het verstoken van aardgas, zou die limiet flink omlaag kunnen. Bij het verstoken van gas kwam de afgelopen jaren immers hooguit 325 ton vrij.
'Rekentruc'
Die 'juridische truc' of 'rekentruc', zoals Trouw het noemt, is volgens de onderzoeksjournalisten uitgehaald om de stikstof-uitspraak van Raad van State te omzeilen. In mei vorig jaar oordeelde het hoogste gerechtsorgaan dat er niet meer stikstof op natuur mocht neerdalen, waarna bouwprojecten kwamen stil te liggen, de maximumsnelheid op snelwegen werd teruggeschroefd en de stikstofcrisis een feit was.
Met die redenering is de provincie het niet eens, zo laat een woordvoerder aan NH Nieuws weten. "Er is wat ons betreft geen sprake van een rekentruc. In de vergunningen gaan wij uit van de vergunde rechten, de journalist [van Investico, red] gaat uit van de feitelijke uitstoot en neerslag, dat is het verschil."
"We wisten dit al langer, maar de provincies blijven maar vergunnigen geven"
De speelruimte in de verleende vergunning ondermijnt het kabinetsbeleid, schrijven de journalisten. Als Vattenfall haar speelruimte zou benutten, en daadwerkelijk 825 ton stikstofoxide per jaar zou gaan uitstoten, doet dat bijvoorbeeld een deel van de geboekte winst als gevolg van de snelheidsverlaging op snelwegen teniet.
15.000 handtekeningen
De komst van de biomassacentrale leidde al tot veel protest. Vorige week voerde Comité 'Schone Lucht' ook online actie. Volgens voorzitter Fenna Swart worden de vergunningen voor dit soort centrales nu op 'de pof gegeven'; de centrales zouden veel meer stikstof kunnen uitstoten als ze dat willen, vreest ze.
Het comité is daarom ook naar de rechter gestapt om de vergunningen aan te vechten. Daarnaast is ze een petitie gestart die inmiddels veel gehoor vindt: in de afgelopen week zijn er maar liefst 15.000 handtekeningen binnengekomen.
Swart heeft gemengde gevoelens bij het nieuws dat vandaag naar buiten komt. "Enerzijds ben ik blij dat het opnieuw bevestigd wordt, maar eigenlijk wisten we dit al veel langer en toch blijven provincies gewoon vergunning geven."