40.000 drones bij Amsterdam en Schiphol: gevaar voor luchtvaart, nuttig voor criminelen

In Amsterdam meet de gemeente nu drie jaar met een detectiesysteem hoeveel ongewenste drones er in de lucht vliegen. "Het zijn er zo veel dat er niet op te handhaven valt", zegt drone-expert Adeline van den Berg van Politie Eenheid Amsterdam. 

"Soms vliegen de drones zelfs op twee kilometer hoogte, waardoor ze in de aanvliegroutes van Schiphol terechtkomen. Maar ook als de drones op 300 à 500 meter hoog vliegen, bevinden ze zich al tussen de traumahelikopters of politiehelikopters. Dat is gewoon gevaarlijk."

Op veel plekken is vliegen met een drone in Noord-Holland verboden, zeker rondom Schiphol. De gevaren zijn er zowel voor het vliegverkeer als voor mensen op de grond. 

Het grootste deel van de drones wordt bestuurd door mensen die geen slechte intenties hebben, ziet de politie Eenheid Amsterdam. "Het zijn mensen die mooie beelden willen maken, maar niet weten wat de regels zijn", aldus Van den Berg. 

Gevaar voor vliegverkeer

Mensen zijn zich volgens de drone-expert niet bewust van de gevaren van drones voor het vliegverkeer. "Het is toch een paar kilo die tegen de voorruit knalt of in je propeller terecht komt. Daardoor kan de motor uitvallen, de voorruit kan breken en zo'n drone kan naar binnenkomen. Ook bestaat de kans dat die drone ergens crasht", vertelt ze. 

"Als een drone van grote hoogte uit de lucht valt, kan het dodelijk zijn. Dat zien we als een reëel gevaar. Mensen zien het als speelgoed, terwijl het serieuze luchtvaartuigen zijn.”

40.000 illegale drones is een aantal dat ook de luchtvaartpolitie nog nooit eerder zag. “Het aantal dronevluchten is toegenomen, maar wij zien niet dat er meer tegen opgetreden is helaas", zegt Steef Boonstra van de luchtvaartpolitie. "Drones kunnen potentieel gevaarlijk zijn. De kans dat het misgaat is misschien niet heel groot, maar het effect wel."

"Sommige drones geven aan waar je wel en niet mag vliegen, maar dat komt vaak niet overeen met de wetgeving", legt Boonstra uit. Zo is het vliegen bij Amsterdam of Schiphol alleen toegestaan als daar een vergunning voor is aangevraagd. "Maar als drones op kilometers hoogte vliegen, weet iedereen dat het niet mag. Daar willen we meer aandacht aan besteden."

Tot op heden zijn er geen aanwijzingen dat de drones moedwillig tussen de vliegtuigen zijn gebracht om het vliegverkeer in gevaar te brengen. Toch houdt de politie altijd rekening met dergelijke scenario's. 

Criminele praktijken

Ook het Openbaar Ministerie ziet dat drones een steeds groter probleem worden. "We zien dit alleen maar toenemen in de toekomst", zegt luchtvaartofficier Katja van Bijsterveldt. "We horen vaak: 'ik wist niet dat het niet mocht'. Het gevaar zit 'm in de grote bulk van mensen die het leuk vinden en die zich niet verdiepen in de regelgeving." 

Toch zijn het niet alleen maar 'onschuldige' zaken die ze voorbij ziet komen. Een telefoon of drugs op bestelling afleveren met een drone aan gedetineerden: ook dat zijn zaken die Van Bijsterveldt voorbij ziet komen.

"Door de grote hoeveelheid drones in de lucht is het moeilijker om de kwaadaardige drones eruit te pikken", vertelt Van Bijsterveldt. "Het dronegebruik door criminelen komt vaker voor en is ondermijnend." 

Het OM ziet de groei van het illegaal dronegebruik nog niet bepaald terug in het aantal proces-verbalen dat de luchtvaartofficier van de politie krijgt. "We hebben slechts een handjevol meer zaken dan vorig jaar. Het kan veel meer zijn als er meer gehandhaafd zou worden."

Pilot in Amsterdam

De politie is gestart met een pilot van zes maanden om op een andere manier te gaan handhaven op drones. "De agent op straat is niet met deze ingewikkelde wetgeving bezig, dus daarom hebben we het in deze pilot versimpeld: er wordt maar op één strafbaar feit gehandhaafd: het vliegen in het gecontroleerde luchtruim rondom Schiphol", vertelt Adeline van den Berg van Politie Eenheid Amsterdam. 

De gemeente Amsterdam plaatste eerder dit jaar nieuwe borden op plekken waar vaak illegaal gevlogen wordt. "Zo’n 99% van de huidige dronevluchten boven de stad is niet toegestaan. Door middel van de nieuwe ‘no-fly zone’-borden in het Vondelpark, op het Museumplein en bij de Johan Cruijff ArenA willen we mensen bewust maken van het vliegverbod boven de stad", aldus wethouder Melanie van der Horst (verkeer en vervoer).