Goedkope praktijkruimtes voor Amstelveense huisartsen 'oneerlijke concurrentie'

"We betalen ons blauw aan de zorg, maar het wordt er niet beter op", vertelt de Amstelveense Martine Indy. Veel mensen uit haar kennissenkring voelen zich niet serieus genomen door hun huisarts of hebben helemaal geen huisarts.

Huisarts Judith Tjin A Ton moet dagelijks de vraag of haar overvolle praktijk nog mensen aanneemt beantwoorden met een 'nee'. "Je weet dat er mensen zijn die je niet kan helpen. Dat voelt als dokter niet goed. Maar als we nog meer mensen aannemen, komt de kwaliteit van de zorg in het geding."

Ze is niet de enige met dit probleem worstelt. Vrijwel alle praktijken in Amstelveen hebben een patiëntenstop, terwijl niet iedere inwoner in eigen stad – laat staan in eigen wijk – een huisarts heeft, meldt de gemeente.

Commerciële prijzen

Een grote oorzaak van het tekort is dat huisartsen geen geschikte praktijkruimte kunnen vinden, stelt de gemeente. Er zijn wel partijen die praktijken willen ontwikkelen of uitbreiden tegen commerciële prijzen, maar die huurprijzen kunnen huisartsen vaak niet ophoesten.

Het gebrek aan praktijkruimtes komt door de landelijke regelgeving, vertelt Jacomien de Jong, directeur van Huisartsen Coöperatie Amstelland. De financiële middelen die huisartsen van de overheid krijgen zijn niet aangepast op regio's. Dat is oneerlijk, stelt ze. De huurprijzen in Drenthe zijn namelijk een stuk lager dan in Amstelveen, terwijl de consultkosten overal gelijk moeten zijn.

Hoewel de gemeente geen wettelijke taak heeft om huisartsen te faciliteren, is afgelopen raadsvergadering de motie om praktijkruimtes te ontwikkelen unaniem aangenomen. 

De gemeente benadrukt alleen financieel bij te springen 'in uitzonderlijke gevallen waarbij er een zwaarwegend belang is in de wijk'. De focus ligt op nieuwbouwwijken en wijken met kwetsbare inwoners, waar weinig huisartsen en geen geschikte praktijkruimtes zijn. Deze steun is tijdelijk en wordt heroverwogen als bijvoorbeeld de vastgoedmarkt ruimer wordt.

Noodzakelijk

Op locaties waar op korte termijn een oplossing noodzakelijk is, gaat de gemeente nieuwbouw ontwikkelen en voor een betaalbare prijs verhuren. De gemeente wijkt hierbij af van haar beleid over kostprijsdekkende huur. Bij projecten waar langer de tijd voor is, gaat de gemeente ontwikkelaars stimuleren om praktijkruimtes te bouwen voor een betaalbare huurprijs.

"Het bouwen van praktijken is iets wat wij zelf niet kunnen doen, maar wat wel een grote impact heeft", zegt de woordvoerder van Zorg en Zekerheid, de zorgverzekeraar die in regio Amstelland zorgt voor de inkoop van huisartsenzorg. Zelf draagt de verzekeraar bij door startende huisartsen vanuit de zorgverzekering extra te financieren.

Het ingrijpen van de gemeente om het huisartsentekort op te lossen werd twee weken geleden al besproken tijdens een raadsdebat. Raadslid Saoula Chaara (D66) riep toen al op om ook te kijken naar het uitbreiden van bestaande praktijkruimten. "Dat gaat sneller dan het vinden en ontwikkelen van nieuwe locaties." 

Risico's

Ook waarschuwde raadslid David Koekoek (VVD) tijdens het raadsdebat voor de risico's van dit plan: "We geven dan een klein deel van de huisartsen een voordeel boven huisartsen die vastzitten aan een hoge huur."

"Als je objectief kijkt, is dat oneerlijk", zegt praktijkhoudend huisarts Judith. "Maar starters hebben het altijd lastiger, dus vind ik het niet gek dat zij gesteund worden. Ik ben vooral blij als er meer praktijken komen. Dat scheelt bij ons ook druk."

Huisartsen Coöperatie Amstelland ziet geen grote zorgen onder huisartsen over dit plan van de gemeente. "Alles wat het mogelijk maakt om dit probleem op te lossen, vinden huisartsen fijn", zegt Jacomien. "Een huisarts kiest een vak omdat hij patiënten wil helpen. Dat er patiënten rondlopen zonder huisarts vinden ze heel naar."

Tekort aan praktijkhouders

Amstelveen is de eerste gemeente die ingrijpt door praktijkruimtes te ontwikkelen, vertelt Jacomien. Maar het is niet voldoende om het huisartsentekort op te lossen. Zo is het lastig om praktijkhouders te vinden, omdat waarnemende huisartsen – die als zpp'er werken – meer verdienen en minder verantwoordelijkheden hebben.

Huisarts Judith ondervindt dit probleem in levende lijve. Haar collega, die ook een praktijk heeft in het gezondheidscentrum, gaat met pensioen, maar het lukt niet om vervanging te vinden. De praktijk moet hierdoor sluiten en de cliënten moeten hierdoor worden overgedragen aan andere omliggende praktijken, die al overvol zijn.

Om het huisartsentekort aan te pakken, pleit Huisartsen coöperatie Amstelland daarom ook voor landelijke maatregelen. "De problematiek van huisartsentekorten speelt op landelijk, regionaal, lokaal en praktijkniveau", zegt ook de Landelijke Huisartsen Vereniging. "Om dit probleem goed aan te pakken, is actie nodig op ál die niveaus."