Het is nog steeds niet helder wat Hoorn met het omstreden standbeeld van VOC-kopstuk J.P. Coen wil. Het beeld houdt de gemoederen in de stad al jaren bezig. Een voorstel van lokale partij Hart voor Hoorn om nu eindelijk een beslissing te nemen strandde gisteren in de gemeenteraad.
Een meerderheid van de gemeenteraad wil eerst het vervolg van de 'stadsgesprekken' afwachten. In die gesprekken hoopt het gemeentebestuur duidelijk te krijgen hoe de stad over deze kwestie denkt.
De kwestie rond het standbeeld leefde niet alleen in de politieke arena, maar raakte ook een gevoelige snaar bij de bewoners van Hoorn. Tijdens de raadsvergadering van gisteravond kwamen maar liefst zeven mensen aan het woord, wat duidelijk maakte hoe diep de verdeeldheid zat. Een opmerkelijk verhaal was dat van twee vrienden die door een discussie over het standbeeld zo van mening verschilden, dat het tot ‘een scheur’ in hun vriendschap leidde. "Ik schrok daarvan", vertelde Rik Meester. Hij pleitte ervoor om de scholen erbij te betrekken.
En ook actiegroep We Promise liet van zich horen, nadat een nazaat van Coens slachtoffers de toegang tot het spreekrecht werd ontzegd. Marisella de Cuba nam het woord en hield drie minuten stilte, een gebaar om aan te geven dat niet alle stemmen in deze discussie gehoord worden. "Het zwijgen wordt hiermee opgelegd", zei ze.
Tekst gaat verder onder de foto.
Het voorstel van Hart voor Hoorn, bedoeld om voor eens en voor altijd een besluit te nemen over het beeld, viel niet in goede aarde. De lokale partij wilde de aanhoudende discussies en onrust in de stad doorbreken, maar stuitte op weerstand. "Het merendeel van de stad is de discussie beu, en dus willen wij dat de gemeente nu een besluit neemt", vertelde raadslid Menno Jas erover.
Geen ruimte voor andere suggesties
Maar de coalitiepartijen dienden voorafgaand aan het debat een amendement in om vooraf aan de stadsgesprekken geen besluit te nemen over het lot van J.P. Coen.
Volgens de coalitie ligt er nu 'een zwart-wit-keuze' op tafel, die geen ruimte biedt voor andere suggesties. "Het voorstel is kort door de bocht, en biedt geen ruimte voor nuance of een gesprek", betoogde D66'er Wouter de Vries. En dus blijft de toekomst van J.P. Coen voorlopig nog een open vraag in Hoorn.
Het standbeeld, dat ter ere van het VOC-kopstuk in 1893 op de Roode Steen in zijn geboorteplaats werd onthuld, is al sinds de jaren 60 doelwit van protesten en meermaals besmeurd. Voor de tegenstanders staat vast dat er een eind komt aan het romantiseren van de massamoorden.
Van J.P. Coen is bekend dat hij gewelddadig te werk ging. Zijn grootste wandaad is de strafexpeditie naar een van de Banda-eilanden. De bewoners daar hadden tegen de afspraken in nootmuskaat geleverd aan de Engelsen en als straf vermoordde hij duizenden Bandanezen.
Desondanks lieten sommige raadsfracties toch al een beetje doorschemeren waar hun voorkeur naar uit gaat. Zo pleitte de PvdA om het standbeeld te verplaatsen. Bijvoorbeeld naar de binnentuin van het vernieuwde museum, om het daar ‘van de juiste context te voorzien’.
Arnica Gortzak (PvdA): "We betreuren het dat de discussie over het standbeeld op deze manier als een zwaard van Damocles boven de stadsgesprekken blijft hangen. En dat terwijl deze gesprekken zouden moeten gaan over inclusie, racisme en diversiteit." Wat de VVD en EénHoorn betreft kan het standbeeld op de Roode Steen blijven staan, ’voorzien met extra informatie over het verleden’.
Na een fel en hoog oplopend debat, besloot een meerderheid van de gemeenteraad (20 stemden voor en 14 tegen) om het lot van J.P. Coen te betrekken bij het voortzetten van de stadsgesprekken, zoals in december 2023 al was afgesproken. "Zodat we de stad aan het woord laten", aldus Roy Drommel van GroenLinks.
Door de vele demonstraties van voor- en tegenstanders van het standbeeld werden er door de gemeente stadsgesprekken georganiseerd - ook over diversiteit en inclusie. Een vervolg van deze gesprekken ’staat op de planning’, zo werd gisteravond duidelijk. John Halsema (Hoorn Lokaal): "Volgende week gaat de werkgroep in gesprek over de invulling van deze gesprekken."