Molenaar Jop vreest bij iedere vuurwerkknal voor historische wieken

Tussen de winkels in de Zijdstraat staat Jop Kluis' trots: Korenmolen de Leeuw, een achtkante stellingmolen die gebouwd is in 1863. Het riet van de molen hangt naar beneden, waardoor er gemakkelijk vuurpijlen in vast kunnen blijven zitten. "Het is link", vertelt de molenaar over het brandbare riet. 

Al drie jaar is er een landelijk verbod op knalvuurwerk, zoals rotjes en vuurpijlen. Jops molen moet al tientallen jaren worden beschermd door een gemeentelijk vuurwerkverbod rondom de molen. Toch ziet de molenaar er nooit handhaving. "Er is nu al elke avond vuurwerk", vertelt hij. "Het heeft geen prioriteit bij de gemeente en politie."

De handhaving neemt hij daarom vaak zelf op zich. Als hij ziet dat er bij de molen vuurwerk wordt afgestoken, probeert hij er wat van te zeggen. "Maar altijd wel met enige omzichtigheid. Als de stemming dreigend wordt, kap ik ermee." 

Dat heeft hij met de jaren geleerd. Toen er een keer vuurwerk werd afgestoken onder de molen besloot hij er wat van te zeggen. Dat werd niet in dank afgenomen. De jonge vandalen besloten de molenaar als nieuw doelwit te nemen. "Ik moest rennen voor mijn leven", herinnert hij zich. 

Schietgebedje

Tegenwoordig is Jop op oudjaarsavond niet meer in de molen. Dat vindt hij te gevaarlijk. In plaats daarvan gaat hij vol spanning thuiszitten, niet gek ver bij de molen vandaan. "Ik ben niet religieus ingesteld, maar ik doe toch een schietgebedje", vertelt hij over het moment waarop het meeste vuurwerk de lucht in gaat.

In veel gevallen is het vuurwerk niet gericht op de molen, maar Jop is zich bewust van de risico's. "Het waait vaak hard. Als het vuurwerk dan omhoog gaat, kan het van zijn koers gaan." Hij vindt regelmatig stokjes van vuurpijlen op de stelling.

Zoiets kan desastreuze gevolgen hebben. "Niet alleen de molen gaat dan in vlammen op, ook de pandjes daaromheen." Jop is daarom voorstander van een algeheel vuurwerkverbod, maar zijn molen is niet de enige reden. "We zijn druk bezig met stikstof, maar je wil niet weten hoeveel er vrijkomt bij oud en nieuw."

Tekst gaat verder onder de foto.

De angst van Jop is niet ongegrond. Zo brandde op oudjaarsavond in 2019 de Ceres-molen aan de Broekerhavenweg in Bovenkarspel bijna volledig af, hoogstwaarschijnlijk door vuurwerk. Alleen het geraamte stond er nog.

De restauratie was een flinke klus. Het grootste struikelblok was geld. De verzekering keerde tweeënhalf ton uit, terwijl er 700.000 euro nodig is. Op allerlei manieren werd er geld ingezameld. Molenaars en vrijwilligers besloten zelf het meeste werk te doen. Na twee jaar hard werken draaide de molen weer.