Meer dan de helft van de vrouwen in Haarlem voelen zich wel eens onveilig op straat, zo blijkt uit een enquête. Reden genoeg voor vrouwenorganisaties om raadsleden mee te nemen langs riskante plekken in de stad.
Om 17:00 uur stipt staat de groep klaar bij de tunnel op de Stuyvesantbrug in Haarlem. De groep bestaat uit een aantal raadsleden en vrouwen van verschillende vrouwenorganisaties. De vrouwen en twee mannen, waarvan een fotograaf is, lopen het tunneltje in. Met een spuitbus in de ene hand en een mal in de ander, spuit één van de vrouwen het sjabloon oranje. 'Stop geweld tegen vrouwen', staat erop. Het statement is gemaakt.
Enquête
Het idee van de fietsroute ontstond toen vrouwenorganisaties Soroptimist Haarlem-Kennemerland en Zonta Kennemerland-Zuid in 2019 een enquête afnamen over veiligheid op straat. Uit de enquête bleek dat van de 237 vrouwen die hem invulden, 54% zich wel eens onveilig voelt op straat. Een aantal buurten en straten werden daarin meermaals benoemd.
"Door een kleine investering kan iemand zich al veiliger voelen"
Slechte verlichting
Vertegenwoordiger van vrouwenorganisatie Soroptimisten Marjan Adema vertelt dat de bottleneck van onveiligheid op de fiets voornamelijk zit in de verlichting. "Slecht verlichte wegen zorgen voornamelijk voor een onveilig gevoel. Dit kan makkelijk opgelost worden en toch gebeurt dat nu niet." Marjan vertelt dat deze uitkomst een eyeopener was. "Het ontbrak inderdaad op veel plaatsen aan licht. Dan dacht ik ook weleens: doodeng, dat tunneltje!"
Breder doel
De fietsroute gaat vooraf aan de campagne Orange the World. De vrouwenorganisaties in en rondom Haarlem organiseren namelijk op 25 november een kick-off evenement. "Daarin bespreken hoe het nu gaat met de veiligheid van vrouwen. Deze bespreking gaat niet alleen over veilig over straat fietsen, maar heeft een veel breder doel", vertelt Marjan.
De vrouwenorganisaties zetten zich, naast veiligheid op straat, ook in tegen seksuele intimidatie, nafluiten, betasting en femicide. "Of het nou gaat om de kroeg of op straat. Over femicide of huiselijk geweld. Het blijft een feit dat één op de drie vrouwen wereldwijd te maken krijgt met geweld. Dat is een schokkend gegeven."
Eng tunneltje
Als de groep het tunneltje bij de Stuyvesantbrug weer uitloopt roept Peter van Kessel, fractievoorzitter van de VVD in Haarlem: "Hier zouden eigenlijk 24 uur per dag camera's moeten hangen." Meerdere aanwezigen bevestigen dat er inderdaad een oplossing moet komen voor de enge tunneltjes. Nienke Klazinga (VVD) vindt de tunneltjes ook niet prettig. "Als er hier iets gebeurt, ziet niemand je en kan je geen kant op."
De groep fietst in de richting van het station, maar maakt een korte tussenstop naast de Westelijke Randweg. De doorgaande weg tussen de ijsbaan en het centrum is nauwelijks verlicht en het is inmiddels al bijna donker. "Ik wilde hier graag even stoppen, om te laten zien dat het hier helemaal niet veilig is om 's avonds te fietsen. Als je naar de sporthal moet bijvoorbeeld. Er is hier gewoon geen licht", vertelt Leida Sassen van Zonta Kennemerland Zuid.
"Of het nu gaat over femicide of huiselijk geweld. Het feit blijft dat 1 op de 3 vrouwen wereldwijd te maken krijgen met geweld"
Zichtbaar toezicht
Naast verlichting zien vrouwenorganisaties dat het ook je omgeving is die je beter moet inlichten. Daarom is de actie 'ik ben #medestander' vanuit Orange the World in het leven geroepen. "We merken dat het belangrijk is dat iedereen zich bewust moet zijn van een veilige omgeving en dat we hier allemaal aan moeten bijdragen", vertelt Marjan.
Naar aanleiding van de uitkomsten van de enquête werden er al meerdere maatregelen genomen. Zo heeft poppodium het Patronaat nu de Ask for Angela-campagne (een code voor seksueel overschrijdend gedrag in de horeca) serieus opgenomen in het beleid en hangen er overal in het gebouw posters.
Fietsroute
Inmiddels is de groep bij veel plekken gestopt en markeren ze de onveilige plekken met de oranje handjes. Marjan vertelt dat dit een symbolische actie is, vooral om meer bewustwording te creëren. "Mensen weten wel dat je liever niet langs stadsbos de Haarlemmerhout fietst, maar die handjes zijn een tijdelijke benadrukking van de onveiligheid daar."
De groep eindigt dan ook in het stadsbos. "Je kan niet verwachten dat de bosjes weggehaald worden, maar het gaat om het veilige gevoel en goede verlichting", vertelt Marjan.
Orange the World
Op 25 november is de aftrap van de Orange the World campagne. De campagne is tien jaar geleden gestart vanuit de Verenigde Naties om wereldwijd meer bewustwording te creëren over vrouwengeweld en dit tegen te gaan. Daarom kleuren jaarlijks grote gebouwen oranje: de kleur die symbool staat voor dageraad, een hoopvolle toekomst zonder geweld tegen vrouwen en meisjes.
Ook in Haarlem worden grote gebouwen, zoals de Sint Bavokerk, oranje verlicht. Naast oranje verlichting verschijnen er tijdens de campagne ook overal oranje pinnetjes en handjes. Deze symbolen zijn bedoeld om te laten zien dat je achter de campagne staat.
De campagne duurt tot 10 december, dan is het de Dag van de Mensenrechten.
Ben je slachtoffer?
Heb jij te maken met (seksueel) geweld of misbruik? Er zijn verschillende organisaties die je hierbij kunnen helpen.
- Raadpleeg bij acuut gevaar altijd de politie via 112.
- Wil je ondersteuning bij het doorlopen van het proces of weet je niet waar je moet beginnen? Neem contact op met het Centrum Seksueel Geweld via 0800-0118.
- Bij Slachtofferhulp kan je hulp krijgen met het verwerken van seksueel geweld of bijvoorbeeld bij het doorlopen van een rechtszaak.
- Ben je onveilig in je thuisomgeving of vermoed je dat een naaste daarmee te maken heeft? Neem dan contact op met Veilig Thuis.