Per direct verbod op vleesreclame in Bloemendaal: gemeente is trendsetter

Twee jaar geleden nam de Haarlemse gemeenteraad een motie van GroenLinks aan om alle reclame voor producten die slecht zijn voor het klimaat van de straat te halen. Dat bleek juridisch moeilijker dan gedacht, zo concludeerde de gemeente Amsterdam onlangs ook al. In Haarlem wordt vanaf 1 januari 2024 geen reclame voor vlees, vliegreizen en fossiele brandstoffen geplaatst op de zogenoemde driehoeksborden om lantaarnpalen. 

Precies zoals in Bloemendaal nu dus al niet meer gedaan wordt. "Dat zijn borden waar wij als gemeente acties of subsidies aankondigen, dus daar konden wij in het nieuwe contract dat we nu moesten opstellen, deze voorwaarden aan verbinden", licht een woordvoerder van de gemeente Bloemendaal toe. 

Het nieuws uit Bloemendaal is een complete verrassing voor de vrouw die een jaar geleden een bommetje dropte over dit verbod. Ziggy Klazes van GroenLinks wist de gemeenteraad van Haarlem te overtuigen om een reclameverbod voor vlees, vliegreizen en fossiele brandstoffen in te stellen. Niet wetende dat Haarlem daarmee koploper werd in Nederland, ontketende Klazes met haar motie een heftige discussie. 

Dat het liberale Bloemendaal eerder dan in Haarlem daadwerkelijk een dergelijk verbod instelt, stoort Ziggy Klazes totaal niet. "By all means! Chapeau voor Bloemendaal. Dit was niet de eerste gemeente waarvan ik verwachtte dat die zou volgen."

Oerwoud aan regels 

Klazes wordt sinds de lancering van de motie goed op de hoogte gehouden over de moeite die gemeente moet doen om het verbod in te voeren. Wethouder Robbert Berkhout is samen met een ambtenaar druk aan het uitzoeken hoe het verbod juridisch stand kan houden, weet Klazes. "Het is een oerwoud aan regels."

"Andere gemeenten die interesse hebben getoond, kijken nadrukkelijk naar ons." Er moet veel uitgezocht worden over wat wel en wat niet verboden kan worden. "Want hoe zit dat met hondenbrokken, daar zit ook vlees in", geeft Klazes als voorbeeld van één van de vraagstukken voor Haarlem.

Nu er vanaf 1 januari ook geen vervuilende reclames op de driehoeksborden in Haarlem staan, moet de volgende stap genomen worden. Onderhandelingen over grotere contracten in Haarlem voor abri's in bushaltes of elektrische borden vinden nog dit jaar plaats. "Dat is lastiger, omdat op die borden meer van dergelijke reclames worden vertoond en het voor die exploitanten dus meer betekent", erkent Klazes. 

Bespreekbaar

Maar Klazes is al lang blij dat de discussie die nu echt op gang is gekomen. "Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa." Ze is na de ontstane commotie over het plan voor een vleesreclameverbod uitgenodigd om te spreken bij de Europese Commissie. En onlangs was ze gastspreker op een congres van 'Energy Cities' in Italië. Dat is een samenwerking van duizend lokale overheden uit dertig landen op het gebied van duurzaamheid. 

"Er is steeds meer aandacht voor. En omdat hier in Haarlem nu specifiek het vlees erbij is gehaald, wordt de discussie scherper gevoerd. Want als het gaat over wat er op je bord ligt, is het dus gevoelig." Klazes vindt het prima dat de discussie eerder gepolariseerd werd gevoerd, want ze merkt dat het daardoor nu wel bespreekbaar is geworden. 

Helemaal geen reclame meer

"Nu zie ik dat bijvoorbeeld de Jongerenraad van Unicef zich ook heeft uitgesproken tegen reclame van vervuilende spullen, voeding en reizen. Dat is heel bemoedigend." Het liefst ziet het GroenLinks-raadslid dat er helemaal geen reclame meer in de openbare ruimte is.

"We worden op een dag 1.500 keer geconfronteerd met reclame-uitingen. We denken dat we daar immuun voor zijn, maar het beïnvloedt je de hele dag en dan ligt overconsumptie op de loer. En een truitje van H&M is ook super schadelijk voor het milieu. Het is me een lief ding waard als we niet de hele dag door met verleidingen worden geconfronteerd."