Geen vleesreclames meer in Haarlem? De soep wordt niet zo heet gegeten

Klazes diende eind vorig jaar een motie in over het verbieden van reclames in bijvoorbeeld bushokjes. Net als andere steden wil Haarlem geen reclame meer die te maken hebben met fossiele brandstoffen, maar Klazes voegde er iets aan toe. Als vegetarïer wilde ze ook een stop op reclame voor vlees uit de bio-industrie, denk aan plofkippen en kiloknallers. En dat was een primeur. De gemeenteraad ondersteunde dit idee en de wethouder werd op pad gestuurd de exploitanten van abri's te vragen deze reclames niet meer op te hangen.

Net als eerder bij het uitroepen van de klimaatcrisis in de stad, is de motie vooral van symbolische waarde. "We hebben de klimaatcrisis in Haarlem uitgeroepen en dan moet je ook consequent zijn, vind ik. Dan moet je je daaraan committeren, anders ben je niet integer bezig." Symbolisch, want de vraag is of zo'n verbod wel mogelijk is.

Toen wethouder Robbert Berkhout vorige week aan de gemeenteraad schreef dat hij de drie van de vijf exploitanten had gemeld dat de genoemde reclames 'niet meer worden toegestaan', vloog het nieuws uit de bocht.

In korte tijd ontstonden misverstanden en ontplofte dit nieuws. Heel Nederland leek opeens te denken dat geen patatzaak meer posters van frikandellen mochten etaleren, dat de worstbeelden aan de gevel van de slager moesten worden weggehaald en supermarkten moesten zwijgen over hun vleesacties. 'Haarlem doet vlees in de ban'. Haarlems BVNL-voorman Wybren van Haga stelde zelfs Kamervragen over dit 'dictatoriaal' reclameverbod.

Plofkippen

Maar, daarvan is geen sprake. De vrouw achter de motie legt uit dat het ten eerste niet gaat om een verbod op reclame voor al het vlees. Alleen omstreden vlees uit de bio-industrie als plofkippen komt in aanmerking. Bovendien zou het, als het verbod er al echt komt, alleen om een verbod op deze reclames zijn in de tientallen bushokjes, waar de gemeente ruimte verhuurt. "En dus niet voor ondernemers in de stad als slagers of patatzaken", stelt Klazes. De openbare ruimte blijft vrij om vlees te promoten.

En dan de term 'verbod'. Klazes wil wel het liefst een verbod op de reclames en denkt dat de gemeente daartoe mogelijkheden heeft omdat je bedrijven niet zou mogen weren, maar productgroepen wel. Denk bijvoorbeeld aan het verbod op tabaksreclame. Maar iets willen wil nog niet zeggen dat het er ook komt.

Haarlem wil een precedent scheppen, maar het is juridisch gezien nog maar de vraag of het ooit komt tot een verbod op reclames voor biovlees. "Hoe hier handen en voeten moet worden gegeven, is aan de wethouder." Zo is het de vraag of de exploitanten en de adverteerders zich aan het verzoek gaan houden.

Een woordvoerder van wethouder Berkhout verklaart dat het 'de intentie is om de motie uit te voeren'. Maar er is nog geen vorm gevonden waarin het verbod kan worden gegoten. "De juridische afdeling heeft tot 2024 de tijd om daar iets op te vinden", zegt hij. De zegsman voegt eraan toe dat de gemeente alleen de reclame in bushokjes kan verbieden. "Anders zou het censuur zijn en dat willen we niet."

Discussie

Nederland Vleesland, heet een campagne die vorige week is opgezet. Ziggy Klazes is blij dat Haarlem met streng beleid tegen vleesreclames een tegenoffensief heeft ingezet. Maar hoe het uitpakt, is ook volgens haar maar de vraag. "Wij wachten het gewoon af. Nu wordt het spannend. Komt er echt een verbod, komen er rechtszaken? Wat ik fijn vind, is dat er ophef over is en dat de discussie over deze reclames op gang komt."