Boeren machteloos: blauwtong grijpt ook om zich heen in Amstelland en Haarlemmermeer

Een dikke tong, blaren op de neus en opgezette klauwen: koeien en schapen die met het virus besmet raken, gaan een lijdensweg tegemoet. Met name schapen overleven het in veel gevallen niet. Een paar weken geleden werden de eerste uitbraken al ontdekt op de boerderijen in 't Gooi. Inmiddels nemen in andere regio's de besmettingen toe.

In totaal zijn er in de regio's al zo'n twintig bedrijven besmet, waarvan volgens de NVWA zes in Haarlemmermeerse dorpskernen, zes in Amstelveen, en de rest in Ouder-Amstel, Uithoorn en Aalsmeer.

Voor boeren betekent dit een hoge kostenpost: dure medicijnen, constant moeten zorgen en nauwelijks inkomsten door verminderde melkproductie. Toch hebben ze het vrijwel alleen maar over de dieren. "Het leed is gewoon niet te dragen", vertelt Gert-Jan van Tune van de biologische Boerderij Koningshoeve in Spaarndam. 

Lusteloos

Waar de koeien en schapen eerst vrolijk door de wei liepen, liggen de dieren nu voornamelijk op de grond. Veel van hen overlijden of krijgen een miskraam. "Je ziet dat ze enorm lusteloos zijn. Ze staan de hele dag te kwijlen. Eten kunnen ze niet. Drinken proberen ze nog, maar komt er soms met dezelfde vaart uit."

Dit herkent Bart Wesselingh van Veehouderij Wesselingh in Amstelveen. "Als je tussen de zieke beesten staat, ga je emotioneel gezien het liefst huilen. Ik zie het zelf een beetje als het coronavirus. Je hebt er geen grip op. Het enige wat je kan doen, is zo goed mogelijk voor je beesten zijn."

Als de dieren dood gaan, leggen de boeren ze onder een zeiltje aan de weg. Daar worden ze vervolgens opgehaald. "Zoiets is voor de omgeving ook heftig om te zien", vertelt Gert-Jan. "Mensen denken soms dat je wat verkeerd doet en ze daarom dood zijn."

"Je schaamt je als zoiets gebeurd", voegt Bart toe. "Ik ben bang om gezien te worden als iemand die kwaad doet." Hij doelt hiermee op het stikstofdebat. "De boer wordt weggezet als iemand die een dier als een product ziet, terwijl er juist veel emotie en gevoel bij komt kijken."

'Blauwtongwappies'

Doordat er veel kritiek op boeren is, vindt Bart het 'lastig om niet in doemscenario's te denken'. "Je hoort soms dat de knutten expres besmet zijn om de veestapel te verkleinen", vertelt hij. "Straks heb je in plaats van coronawappies, de blauwtongwappies. Ik probeer dat los te laten, omdat ik niet zo over de mensheid wil denken."

Tekst gaat verder onder de foto.

Al veel van hun dieren zijn dood. "Eerst liepen er twintig gezonde schapen en vijfhonderd gezonde koeien. Zestien van de schapen zijn ziek geworden en zes daarvan zijn dood", vertelt Gert-Jan. Ook de helft van de koeien is met het virus besmet. In Amstelveen is het niet minder: alle 25 schapen zijn ziek, elf daarvan zijn overleden. Daarnaast is de helft van de koeien ziek.

Desondanks probeert boer Bart positief te blijven. Uit Loosdrecht, een van de eerste plekken waar het blauwtongvirus toesloeg, heeft hij goed nieuws gehoord: "Volgens de eerste berichten is er wel verbetering en worden er daar niet nóg meer dieren ziek."

Op onderstaande kaart van de NVWA is het aantal kuddes per woonplaats dat met blauwtong besmet is te zien, met de focus op regio Amstelland en Haarlemmermeer.