Vanmorgen werd duidelijk dat op een aantal schapenhouderijen in het Gooi voor het eerst sinds 2009 het blauwtongvirus is opgedoken. Dat heeft grote gevolgen voor de hele sector: de handel in herkauwers naar andere EU-lidstaten wordt ineens een stuk ingewikkelder. NH zette vier vragen en antwoorden over het blauwtongvirus voor je op een rij.
Wat is het blauwtongvirus precies en hoe wordt het verspreid?
Het blauwtongvirus is een niet-besmettelijke virusziekte waar zogenoemde herkauwers ziek van kunnen worden. Vooral schapen worden ziek van het virus. Koeien en geiten kunnen het ook krijgen, maar worden er meestal niet al te ziek van. Dat schrijft de Universiteit van Wageningen, die uitgebreid onderzoek doen naar de ziekte.
Dat het niet-besmettelijk is betekent vooral dat het niet van dier tot dier overgedragen kan worden, en ook niet van dier tot mens. Dieren raken besmet met het blauwtongvirus omdat ze gebeten worden door een soort vliegjes, knutten genoemd. Als die het virus meedragen geven ze het op die manier ook aan de dieren.
Zieke schapen krijgen hoge koorts, gaan erg kwijlen, krijgen allerlei soorten zwellingen in hun kop, en in zeer ernstige gevallen wordt hun tong blauw, waar de ziekte ook zijn naam van krijgt. Meestal worden schapen na twee tot drie weken weer beter, maar het kan ook zomaar zijn dat ze dood gaan van het blauwtongvirus, bijvoorbeeld omdat ze niet meer eten.
Wat wordt er gedaan tegen het blauwtongvirus?
Tussen 2006 en 2009 werden verschillende boerenbedrijven geteisterd door het blauwtongvirus. In Noord-Holland waren de besmettingen vooral in het Gooi, waar nu ook weer schapen ziek zijn, en op Texel. In die periode overleden er erg veel schapen aan het virus, dat kwam omdat er toen nog geen vaccinatie voor beschikbaar was.
Die is er inmiddels wel. Sinds mei 2008 kunnen veehouders hun herkauwers laten vaccineren indien nodig. Dat gaat waarschijnlijk ook gebeuren bij de schapen die nu ziek zijn. Om te kunnen vaccineren moet wel eerst bepaald worden welk 'serotype' het virus heeft, oftewel welk subtype van het virus nu rondgaat.
Waarom zijn er zoveel zorgen over het blauwtongvirus?
Naast een hele hoop zieke schapen heeft het opduiken van het blauwtongvirus grote economische gevolgen voor de landbouwsector, met name voor boeren die herkauwers exporteren naar andere landen. Na de laatste grote uitbraak heeft Nederland een virusvrije status gekregen als het gaat om blauwtong, wat betekent dat er geen extra regels verbonden zitten aan het exporteren van herkauwers.
Nu het blauwtongvirus weer op is gedoken verdwijnt deze virusvrije status, en moeten herkauwers in quarantaine of extra getest worden voordat ze de grens over mogen naar andere lidstaten. Dat geldt niet voor dieren die direct voor de slacht worden geëxporteerd.
Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vertelt desgevraagd aan NH Nieuws dat na het laatste besmettingsgeval minstens 24 maanden geen besmetting mag voorkomen als Nederland deze status weer terug wil.
Wat kunnen veehouders doen tegen het blauwtongvirus?
De LTO roept veehouders op om alert te zijn en ziekteverschijnselen zo snel mogelijk te melden bij de dierenarts, die het dan weer bij de NVWA moet melden. De LTO roept veehouders verder op om dieren die binnen staan goed te beschermen tegen knutten door insectenwerend gaas te plaatsen en eventueel insecticiden te gebruiken.
Sinds 2008 kan er dus gevaccineerd worden tegen het blauwtongvirus. Dat gebeurt op vrijwillige basis.