Met een paard door een dorp racen, is dat nog van deze tijd?

De kantine van paardentrainer Rob de Vlieger uit Zwaanshoek staat vol met prijzen. Na meer dan dertig jaar drafpaarden trainen en wedstrijden rijden, heeft De Vlieger tientallen bekers en medailles verzameld. Toch is dat volgens De Vlieger niet het enige wat telt. Hij wijst op de posters met de anatomische weergaven van paardenlichamen. "Uiteindelijk gaat het daar om, als paarden niet gezond zijn, kunnen ze ook niet presteren."

De Vlieger 'luistert' naar zijn paarden, zegt hij. "Je kunt het zien als een paard angstig is of pijn heeft en daar moet je rekening mee houden." Tijdens de wedstrijden dragen zijn paarden een muts over hun oren om het geluid van de feestende mensen te dempen. En om het bit op de goede plaats te houden, knoopt De Vlieger geen touw om de tong van het paard, maar een panty. "Dat is veel elastischer."

Die oorbeschermers zijn hard nodig, zegt De Vlieger. De Noord-Hollandse kortebaandraverijen, waarbij twee paarden tegen elkaar racen in het centrum van het dorp, zijn vaak grote dorpsfeesten die op veel plekken ook wel 'de dag der dagen' wordt genoemd. Het feest wordt ieder jaar uitbundig gevierd in onder andere Purmerend, Heemskerk en Medemblik. 

Handhaven

Maar als het aan Dier & Recht ligt, is de laatste race wel gelopen. De paarden zouden bij het trekken van de karretjes onnodig veel pijn en stress ervaren aldus Sarah Pesie van Dier & Recht. "Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de dieren niet alleen veel stress ervaren, ze lopen ook echt fysieke verwondingen op door het bit."

Verder blijkt volgens Pesie uit onderzoek dat het bit de bloedtoevoer naar de tong verslechtert, dat het paard wonden kan krijgen in de mond en dat het paard problemen kan krijgen met slikken en ademen. 

Pesie wil daarom dat de overheid gaat handhaven. Vorig jaar hield de organisatie nog een petitie om actie te voeren tegen de langebaandraverijen, dit jaar zijn ook de kortebaandraverijen aan de beurt. De dierwetenschapper erkent dat paardentrainers en organisatoren verbeteringen hebben doorgevoerd, maar het is niet genoeg. Pesie pleit daarom voor een verbod. 

Diepgewortelde traditie

Maar dat idee van Dier & Recht voor een verbod schiet bij Gerard Post Uiterweer, de voorzitter van de Kortebaanbond, volledig in het verkeerde keelgat. "Een verbod zou dramatisch zijn. Dit is een diepgewortelde traditie. Het zou doodzonde zijn als het door dit soort activistische verenigingen de kop in wordt gedrukt."

Jaarlijks vinden er 26 kortebaandraverijen plaats in Nederland, waarvan de meeste in Noord-Holland. De oudste draverij is in Medemblik, die bestaat al zo'n 175 jaar. Maar ook in Purmerend, Enkhuizen en Heemskerk is het feest geliefd. 's Ochtends wordt de hele straat afgezet, het zand op de baan gestort en de hekken geplaatst. Na het middaguur druppelen langzaam de toeschouwers binnen, en dan gaat ook de tap open, vertelt Uiterweer.

Voor De Vlieger zit de draverij in zijn bloed, vertelt hij op zijn erf in Zwaanshoek. Zijn opa trainde, net als hij, paarden voor de draverij op dit stuk land. "Maar mijn opa verdronk tijdens een training met één van zijn paarden. Hij is met paard en al in de Ringvaart terechtgekomen. Jaren later, in 1990, nadat mijn vader hier jaren aardappels, bieten en graan heeft geteeld, heb ik de draverij weer opgepakt."

Voor De Vlieger is het duidelijk. "Als een paard angst of pijn voelt, dan merk je het meteen en moet je ingrijpen." Maar voelt een paard ook weleens blijdschap als hij de race gewonnen heeft? "Dat weet ik niet, dat moet je aan hem vragen."