Rondom een graf op de Alkmaarse natuurbegraafplaats staat een twintigtal mensen. Op zich niet vreemd, alleen hebben ze állemaal een fotocamera in de aanslag. Sinds de lockdowns is 'afscheidsfotografie' meer bespreekbaar, merken experts. "Deze meneer wil graag met zijn voeten naar het water liggen, dus let op waar je gaat staan."
Het waait flink deze zondagmiddag op natuurbegraafplaats Geestmerloo. Het is de eerste in Noord-Holland, bijna drie jaar geleden geopend. Inmiddels is ongeveer een derde van de duizenden beschikbare plekken voor overleden mensen 'gereserveerd'.
Het oogt er wijds en groen, er groeien jonge boompjes en in plaats van grafstenen liggen er houten schijven met teksten als 'Wat overblijft is liefde'. De plek is speciaal uitgekozen door afscheidsfotograaf Yvette Vlaar.
"Je kan goed vastleggen hoe de kist van de ceremonie naar het graf wordt gereden." Vanuit heel Nederland krijgt de West-Friese fotografe verzoeken om uitvaarten vast te leggen. Iets dat je een paar jaar geleden nog helemaal niet zag.
Het is niet precies te zeggen hoeveel plekken er zijn bij Geestmerloo, laat Caroline Oostveen van de natuurbegraafplaats weten. "Omdat je niet alleen gewoon een graf kan uitkiezen, maar ook 'dubbel diep', dus dan lig je als bekenden boven elkaar. Daarnaast kun je een urn of as laten begraven. Maar naar schattig is er plek voor tussen de 5.000 en 6.000 mensen."
Het leverde haar al een nominatie op bij de Dutch Funeral Awards. Maar: ze komt om in het werk en wil nu nieuw talent opleiden.
"Afscheid wordt steeds persoonlijker. En daar horen foto's bij. Over tien jaar denk ik dat afscheidsfotografie net zo normaal is als foto's laten maken van je bruiloftsfeestje."
Vandaag organiseert ze in Koedijk een 'styled shoot', samen met uitvaartbegeleider Rianne de Vries. "Er is niemand overleden, maar een begrafenis wordt wel zo echt mogelijk nagespeeld. Er is een rouwauto, dienst met muziek en kaarsjes, een grafgang en de studenten en hun partners spelen nabestaanden", vertelt De Vries aan NH.
Tekst gaat door onder de video.
Oefenen voor een echte begrafenis - NH Nieuws
Ze merkt dat sinds tijdens de coronapandemie, toen afscheid nemen voor veel mensen heel moeilijk was, meer mensen ervoor openstaan om hun uitvaart (of die van hun dierbare) vast te laten leggen. "Toen ging al veel digitaal, werden uitvaarten gelivestreamd. Ik vind afscheidsfotografie een mooie manier om iets vast te leggen wat als een sneltreinvaart aan je voorbij gaat."
'Ook voor Instagram'
Een lach klinkt over de natuurbegraafplaats. Een voorbij wandelend koppel kijkt wat verdwaasd. "We moeten alles 20 keer over doen", zegt één van de negentien studenten. "Ik kan geen kaars meer zien", reageert de ander. "Die kist is best zwaar."
Hilda, Yvonne Wendy en Puck: allemaal willen ze niet alleen maar fotograferen op 'leuke' evenementen, maar ook leren hoe je een afscheid mooi vastlegt. "Ik vind het bijzonder als ik daar van mensen bij mag zijn. Dat je die ene hand op een been of die blik vastlegt."
Bekijk een selectie van de gemaakte foto's. Tekst gaat verder.
En als je die foto's dan naar de nabestaanden stuurt, wat gebeurt ermee? Yvette Vlaar: "Ik krijg eigenlijk alleen maar mooie reacties. En ja, sommigen plaatsen ze ook op Instagram of Facebook. Alleen is het voor fotografen lastig om de foto's op hun website te plaatsen. Ook daarvoor is deze shoot."
Ze hoopt dat haar studenten vandaag leren dat er meer is dan foto's van een kist of bloemen. "Ik zeg altijd: er is nergens zoveel liefde als op een afscheid en dat leg ik vast." In september is er weer een 'nepuitvaart' op Geestmerloo.