Steeds meer West-Friese kerkgebouwen zullen deuren sluiten vanwege financiële malaise bisdom

Uit onderzoek van NH Nieuws blijkt dat van de 116 kerkgebouwen er nog maar 59 dienst doen als kerk, iets minder dan de helft. De rest heeft een andere functie gekregen. Toch zullen dit er in de toekomst waarschijnlijk minder worden.

Het bisdom Haarlem-Amsterdam, waar 164 kerken onder vallen, liet vorig jaar op 10 september nog een bom in 'kerkenland' afgaan. Het bisdom wil de komende vijf tot tien jaar toewerken naar een situatie waarin meerdere kerken als een 'centrumfunctie' (28 kerken) of 'steunpunt' (37) moeten fungeren. Dat betekent dat bijna 100 kerkgebouwen gedwongen de deuren moeten sluiten.

Reden: het is allemaal niet meer te betalen. Ook een terugloop van het aantal kerkgangers en vrijwilligers speelt een rol. En dus gaat er ook een grote bezem door het West-Friese kerkenbestand: parochies moeten gebedshuizen gaan afstoten om levensvatbaar te blijven. Nu en in de toekomst.

Twee tot vijf jaar

Het is een grote aderlating voor de katholieke achterban. Want West-Friesland telt 27 katholieke kerken, verdeeld over vier parochiën. Wanneer moet dit allemaal gebeurd zijn? "We hebben een termijn van twee tot vijf jaar meegegeven aan de parochiebesturen. Dan moeten ze een keuze hebben gemaakt. Hier ligt de toekomst, hier gaan we in investeren. De rest gaat dan dicht", aldus Bart Putter, vicaris-generaal van het Noord-Hollandse bisdom. Om welke kerken het gaat, is nog niet duidelijk. Volgens Putter loopt het nog stroef vanwege de vele kleine dorpskernen in West-Friesland.

De boodschap van het bisdom is dan ook helder. "We willen parochiebesturen aanmoedigen om over de toekomst en geloofsovertuiging na te denken. Dat ze vitale plekken gaan creëren, waar katholieken naartoe kunnen, straalt ook iets uit. Op deze manier wordt de geloofsovertuiging doorgezet en dat geeft troost. Ook kunnen kerkdiensten en eucharistievieringen blijven doorgaan, dus het biedt ook kansen. Als we niks doen, dan stopt het katholieke geloof vanzelf. Ook in West-Friesland, uitstellen heeft dan ook geen zin. Dit is de enige oplossing, constateren wij als bisdom."

Herbestemming

Leegstaande kerkgebouwen zijn in het verleden al omgebouwd tot theater, woning, café of atelier. Wat gebeurt er met deze kerken die gedwongen dicht moeten blijven? "Dan belanden ze in een verkooptraject. De parochiebesturen zijn dan aan zet, waar het bisdom meekijkt. Het moet wel een waardige herbestemming krijgen, daar toetsen we ook op. Dan kijken we naar de ligging, is het monumentaal? Kunnen er bijvoorbeeld woningen of kantoren in? Heeft het een culturele bestemming, zoals ateliers of theaters? Een herbestemming kan maanden duren, het zijn lange trajecten. Gemeenten hebben daar ook iets op te zeggen."

Met het verdwijnen van kerken zullen de vaak nog gelovige ouderen in West-Friesland verder moeten reizen om deel te kunnen nemen aan kerkdiensten. "Daar moet ook rekening mee worden gehouden", vertelt Putter. Een oplossing zou zijn om een pendelbus in te zetten die de ouderen naar de kerk brengen. Of een centraal punt waar de diensten worden gehouden.