Is Schiphol klaar voor grotere mensenmassa's in meivakantie? Vijf vragen en antwoorden

Het was verleden jaar de nachtmerrie van miljoenen passagiers die via Schiphol zouden reizen: een uitpuilende vertrekhal, vechtpartijen bij de beveiligingscontrole, urenlang zigzaggen in eindeloze wachtrijen die voor groot deel buitenom onder armoedige tenten werden geleid, en dan nóg je vlucht missen. Die nachtmerrie werd voor velen werkelijkheid: ze zagen door de puinhoop hun vakantie in rook opgaan, want Schiphol slaagde er niet in een eind te maken aan de chaos.

Wat was er aan de hand?

De chaos begon vorig jaar op de eerste dag van de meivakantie, eind april. Een groep ontevreden bagagemedewerkers van KLM legde het werk urenlang neer. Het ging om een wilde staking, zonder aankondiging, dus niemand was er op voorbereid. De bagagelossers waren boos over de uitbesteding van een deel van hun werk aan concurrent Viggo, vanwege een tekort aan personeel bij KLM. De staking zorgde voor lange vertragingen, talloze annuleringen en overvolle terminals.

En daarmee was de toon gezet. Er hoeft op Schiphol maar iets afwijkends te gebeuren of de gevolgen zijn niet te overzien. De bagagesjouwers pakten uiteindelijk het werk weer op, maar het werd snel duidelijk dat de personeelstekorten op veel afdelingen zouden uitdraaien op nog veel meer chaos.

Waar was het tekort aan personeel het grootst?

Bij de beveiligingscontrole in de vertrekhallen van Schiphol. Het personeel werd onderbetaald, ondergewaardeerd en opgezadeld met onmenselijke roosters en ongeduldige, soms agressieve passagiers. Na de coronacrisis bleek het beveiligingswerk op Schiphol voor veel werkzoekenden niet de moeite waard en het personeel dat er wel was, meldde zich ziek of gooide het bijltje erbij neer. Inmiddels zijn de beveiligers er fors op vooruit gegaan. Daar gingen wel maanden aan onderhandelingen tussen Schiphol en de vakbonden aan vooraf.

Is het personeelstekort opgelost?

Nee. Het is Schiphol en de beveiligingsbedrijven in december wel gelukt om 170 nieuwe beveiligers aan te nemen, met die nieuwe, veel betere arbeidsvoorwaarden. In totaal wil de interim-directeur van Schiphol, Ruud Sondag, 800 extra beveiligers aantrekken.

Of dat aantal is gehaald of dat er genoeg nieuwe beveiligers zijn aangenomen voor een zorgeloze meivakantie, wordt vanmiddag bekendgemaakt. Dan wordt ook duidelijk of de rem op het aantal vertrekkende reizigers wordt losgelaten. Sondag gaf vorige maand aan wel veel vertrouwen te hebben in een goed verloop van de meivakantie, zonder restricties.

Hoef ik niet meer bang te zijn voor chaos en om mijn vlucht te missen?

Zoals gezegd, er hoeft maar íets te gebeuren, zoals een bagagesysteemstoring, defecte poortjes bij de paspoortcontrole, een griep- of corona-uitbraak onder het personeel of een wilde staking, en Schiphol ligt op zijn gat. Bovendien is er op veel afdelingen nog steeds een personeelstekort, bijvoorbeeld bij de afhandelingsbedrijven die de vliegtuigen laden en lossen. Dat tekort liep vorig jaar uit op een maandenlange chaos van verdwaalde koffers in de aankomsthallen. 

Mogelijk sta je na aankomst uren te wachten op je bagage of blijven je koffers achter op Schiphol, omdat er niemand is om die in het vliegtuig te laden. Vakbond FNV riep luchtvaartmaatschappijen vorige week op om diep in de buidel te tasten voor meer loon voor het afhandelingspersoneel. De belangenbehartiger van de maatschappijen, Barin, gaf slechts aan het met zijn leden te gaan bespreken. 

Dan maar weer minimaal vier uur van te voren op Schiphol zijn, toch?

De afgelopen maanden is daar gelukkig geen sprake meer van. Er hebben ook nauwelijks lange wachtrijen voor de beveiligingscontrole gestaan. Nu geldt dat reizigers twee uur van te voren aanwezig moeten zijn voor een Europese vlucht en drie uur voor een intercontinentale reis.

Maar dat is vooral te danken aan de nog geldende restricties: elke dag beperkt Schiphol het aantal vertrekkende reizigers. De tenten voor het wachten in de buitenlucht staan er ook nog. Pas als die weg zijn, weten we of Schiphol haar zaken op orde heeft weten te krijgen.