Joods slachtoffer Tweede Wereldoorlog toegevoegd aan monument Wieringerwerf

De droevige geschiedenis van Henri van Oosten werd achterhaald door Anita Blijdorp van het Historisch Genootschap Wieringermeer. Daar werd in 2014 een foto gebracht waarvan de eigenaar wist dat hij het kleine jongetje op de arm van zijn vader was. Op de achterkant stond geschreven 'Joodse man wordt naar de bus gebracht'. Daarmee begon de zoektocht naar wie dan die joodse man was.

"In 2020 hadden wij een expositie waar de foto getoond werd, die belandde in de krant. Daarna kregen we een telefoontje vanuit Schagen van de dochter van een kostgezin in Middenmeer. Zij zei 'Ik weet wie die meneer is, dat is Henri van Oosten'. Toen een jaar later het Holocaust Namenmonument in Amsterdam onthuld werd, viel bij mij eigenlijk het kwartje. Henri van Oosten werd wel daar genoemd, maar niet gekoppeld aan de Wieringermeer. Ik moest het gaan uitzoeken en ben de archieven ingedoken."

Tekst gaat verder onder de video.

Van Oosten, van oorsprong een Drenth, woont aan het begin van de oorlog met zijn broer en vader in Amsterdam. Als in 1941 de eerste razzia's plaatsvinden, vertrekt hij richting de Noordkop. Hij belandt eerst in Andijk en komt daarna bij een kostgezin terecht in de Poststraat in Middenmeer. Van Oosten gaat aan de slag bij een zadenhandel.

"Maar ook hij raakt vermalen in de Duitse machinerie van de Jodenvervolging. In het voorjaar van 1942 schrijven de Duitsers een verordening uit dat alle Joodse mensen uit de provincie naar Amsterdam moeten komen. Hij geeft daar eerst geen gehoor aan, maar de dreigementen worden steeds erger. In november '42 vertrekt hij dan toch naar Amsterdam. Uit angst voor zijn eigen veiligheid maar ook dat van zijn kostgezin", legt Blijdorp uit.

Sobibor

Henri van Oosten komt terecht in het pension van de familie van der Kar in Amsterdam. Zij worden opgepakt in 1943 en komen om in Auschwitz. Van Oosten zelf wordt opgepakt op 15 mei 1943. Een paar maanden later, op 31 oktober 1943, wordt hij volgens een getuige doodgeschoten in Sobibor. Hij is dan 24 jaar oud.

"Deze man heeft anderhalf jaar deel uitgemaakt van de gemeenschap in Middenmeer. Hij was blijkbaar erg geliefd", zegt Blijdorp. "Hij heeft bijvoorbeeld een gedichtje geschreven in het poeziealbum van een meisje. En toen hij met de bus terugging, werd hij uitgeleide gedaan door zijn buren. Er wordt zelfs een foto gemaakt van dat moment. Het is dramatisch, nu wij weten wat zijn afloop was."

Blijdorp kan wel begrijpen waarom de naam nooit eerder op het monument in Wieringerwerf terechtkwam. "Er is hier vlak na de oorlog zeker gekeken, onderzoek gedaan naar oorlogsslachtoffers. Maar door de onderwaterzetting van de Wieringermeer op 17 april 1945, woonde hier niemand. En Henri van Oosten was sinds 1942 uit de gemeenschap weg, daarna is er hier nog zoveel gebeurd, hij was een beetje uit het blikveld geraakt."

Dodenherdenking

Het monument werd vanmorgen, ruim op tijd voor Dodenherdenking op 4 mei,  teruggeplaatst door het bedrijf van Jan Vreeker uit Bovenkarspel. Hij beitelde zelf op ambachtelijke wijze de namen in het natuursteen. Anita Blijdorp: "Ik denk dat het goed is dat de naam Henri van Oosten er nu staat. Hij was een inwoner van de Wieringermeer. Als het monument het doel heeft om de namen van de oorlogsslachtoffers levend te houden, te herinneren en te herdenken, dan hoort hij erbij."