Wrakstukken opgegraven bommenwerper uit WO2 verdeeld onder musea

"Het is voor mij vlakbij. Hemelsbreed was het denk ik zo'n 1.000 meter", zegt Paul Visser van Museum Collectie '39-'45 uit Winkel over de opgraving van afgelopen juni. "En er zitten gewoon hele tastbare dingen tussen. Ik had net een stukje van een radio. Daar heeft gewoon iemand achter gezeten. Dat was hun enige communicatiemiddel met de buitenwereld."

Het vliegtuig werd afgelopen voorjaar/zomer opgegraven in de Kostverlorenpolder bij Nieuwe Niedorp in het kader van het Nationaal Programma Berging Vliegtuigwrakken. Dit project van, en betaald door, het Rijk is voor de opgraving van gecrashte vliegtuigen waar waarschijnlijk nog bemanningsleden in zitten. Bij dit vliegtuig werden de resten van vijf bemanningsleden gevonden. Een zesde had zich voor de crash nog weten te redden met zijn parachute.

"Dit is een verhaal dat altijd verteld moet blijven. En waar komende generaties kunnen zien hoe het toen was en hoe het toestel is neergekomen. En wat er van is overgebleven", zegt Ingrid Sijtzel, projectleider namens de gemeente Hollands Kroon. "Want het is een enorme klap geweest. Ook de huidige situatie in de wereld geeft weer aan dat dit verhaal verteld moet worden."

Tekst gaat verder onder de foto.

Tussen de 'standaard' vliegtuigmaterialen zoals propellers en motoronderdelen, liggen ook meer persoonlijke stukken. "Dit is een 'Bail-out-fles", vertelt Paul Vissers van Museum Collectie '39-'45. "Die droegen ze op hun lichaam zodat ze zuurstof hadden als ze bijvoorbeeld door het vliegtuig moesten lopen of moesten springen op grote hoogte. We hebben speciaal over dit vliegtuig een expositie gemaakt. Daar staat ook een Tsjechische 'vlieger' bij in uniform."

"En dit is een stoeltje waar één van de bemanningsleden op heeft gezeten. Dat maakt het een heel stuk persoonlijker", zegt Lars Rustenburg van het Oorlogsmuseum in Medemblik. "Hier heeft iemand gezeten toen ze naar beneden kwamen. Dus daar gaan we een goede plek voor vinden. Wij gaan een expositie maken over de luchtoorlog boven West-Friesland. En daar past dit heel goed bij natuurlijk."

Tekst gaat verder onder de foto.

Naast de musea in Winkel en Medemblik gaat er ook materiaal naar het Motoren Museum in Nieuwe Niedorp. "En er gaat ook nog wat materiaal naar Tsjechië", weet Paul Visser, "Dat is voor hen daar heel mooi omdat ze natuurlijk weinig materiaal hebben van gecrashte vliegtuigen waar hun eigen bemanning bij betrokken is."

Bij de opgraving zijn alle onderdelen nauwkeurig bestudeerd, zeker één onderdeel wordt nog verder bekeken. "Dit is de dinghy, die zat op de vleugel van het vliegtuig. Als ze in het water terechtkwamen konden ze zich daar mee redden", vertelt Ingrid Sijtzel. "Hij is nog helemaal op kleur en er zat ook nog een noodrantsoen in. Die wordt nog onderzocht door de bergingsdienst van de Luchtmacht in Woensdrecht."