Zelf brood bakken, eten uit een moestuin en je eigen energie opwekken: waar autarkie tien jaar geleden vooral een trend was onder 'geitenwollensokkenfiguren', lijkt zelfvoorzienend leven met de voortdurende prijsstijgingen bittere noodzaak te worden. We spraken Martin uit Cruquius over zijn biologische stadsboerderij en Nina uit Wijdenes, die samen met haar man Nederland achterliet, om in Zweden een volledig onafhankelijk bestaan te leiden.
Tanken, de verwarming aanzetten, boodschappen doen en ook nog de huur betalen: het is voor veel inkomens bijna niet meer te doen. De torenhoge prijzen voor onder meer gas en graan raken de consument waar het pijn doet. Martin en Nina pleiten daarom voor een meer zelfvoorzienende economie en samenleving.
Martin Verzijden (46) is stadsboer en heeft samen met zijn zus Ada een kleinschalige boerderij midden in een woonwijk in Cruquius. Op de stadsboerderij teelt hij meer dan 50 verschillende soorten groenten. Hij komt nog maar weinig in de supermarkt. "Van mei tot februari kunnen we van onze tuin eten. Veel van wat ik nodig heb, is er altijd. Het dwingt ons te eten volgens de seizoenen, waardoor we ook meteen de juiste voeding binnenkrijgen. Ook hebben we eieren en vlees van onze kippen en vlees van onze varkens."
Terug naar toen
Martin en zijn zus verkopen de producten aan stadsinwoners, die willen zien waar hun eten vandaan komt, zonder tussenkomst van winkels. Volgens hem ontstaan er steeds meer kleinschalige boerderijen die direct aan de klant verkopen. "Ik denk dat steeds duidelijker wordt dat schaalvergroting efficiënt lijkt en de prijs doet zakken, maar dat dit ten koste gaat van andere elementen. Zoals verbinding tussen producent en consument, betrokkenheid van beide partijen en de kwaliteit van het product. Als meer mensen dat gaan inzien, komt er meer vraag naar lokale leveranciers en zelfvoorzienendheid."
"Door met anderen te delen, ontstaan er ook ruilmogelijkheden. Zo kunnen we elkaar helpen"
Ook Martin vindt het belangrijk te weten waar zijn eten vandaan komt. "De beste manier is om het dan zelf te produceren. Een nadeel is dat je van de natuur afhankelijk bent en risico draagt voor een mislukte teelt, maar door het op grotere schaal te doen, kom ik in contact met mensen die dat ook belangrijk vinden. Daarbij is in je eentje zelfvoorzienend leven lastig, omdat je weinig nodig hebt. Dan is een heel varken overdreven. Door met anderen te delen, ontstaan er ook ruilmogelijkheden. Zo kunnen we elkaar helpen."
"Overal in Noord-Holland zijn mensen hiermee bezig. Ik verwacht sowieso dat steeds meer mensen het industriële complex zat worden en dat we meer met elkaar en voor elkaar gaan doen."
'Voel de aarde'
Tegen Noord-Hollanders die graag zelf aan de gang willen, zegt Martin: "Ga op zoek naar plekken waar het al gebeurt en verbind je met elkaar. Voel de aarde. Natuurlijk is een goed plan belangrijk, maar ga vooral beginnen. Begin niet te groot. Het vraagt veel tijd en aandacht om groente of fruit te telen."
Nina Allaries (43) uit Wijdenes en haar man verruilden hun drukke leven in Nederland om dichter bij de natuur te leven."We probeerden in Nederland al zoveel mogelijk zelfvoorzienend te leven, met bijvoorbeeld zonnepanelen en een moestuin. Maar door alle dagelijkse verplichtingen konden we onze zelfvoorzienendheid niet verder uitbouwen. In Zweden gaan we een stap verder."
De droom om zelfvoorzienend te leven is rond haar achttiende ontstaan, toen ze haar vader opzocht in haar geboorteland Nieuw-Zeeland. "Hij had een grote moestuin en daar aten we altijd uit. Dan zei hij: 'We gaan even de tuin in om eten te plukken'. Dat was zo'n openbaring, ik dacht: dat wil ik ook."
Beetje creatief zijn
Met de verkoop van hun huis hebben ze een flinke buffer opgebouwd, waarmee ze hopen een huis te kunnen kopen in Zweden en hypotheekvrij te leven. "We hebben nu voor drie maanden een huis gehuurd om even te kunnen aarden. Vanuit hier hopen we een plek te vinden waar we verliefd op worden."
Wat Nina vooral fijn vindt aan Zweden is de rust en de ruimte. "We willen ver weg van de bewoonde wereld een plek vinden. Dan ga je niet voor elk wissewasje op en neer rijden en moet je een beetje creatief zijn. Deze zomer ga ik aan de gang met wildplukken, je kunt zoveel uit de natuur halen. We zitten op zo'n vijf minuten loopafstand van het bos. Mijn man droomt er van nog eens een windmolen te bouwen voor in de tuin. We willen dat ons nieuwe huis in de buurt van een beekje ligt, ook van stromend water kun je energie opwekken."
"Het is niet de bedoeling dat je als een soort Amish-volk leeft. Het is een kwestie van keuzes maken. Wat vind je belangrijk?"
Zelfvoorzienend leven gaat volgens Nina verder dan een moestuin. "Het is een instelling van zoveel mogelijk zelf doen. Mijn man is erg handig en onderhoudt de auto en het huis. Ik bak mijn eigen brood, en maak zelf mijn kleding, zalfjes, shampoo en gezichtsreiniger"
Kameraad YouTube
Maar wat als je zelf twee linkerhanden hebt? "YouTube is onze kameraad. Natuurlijk kunnen wij ook niet alles zelf, maar daar staan hele handige tutorials op. Op die manier leer je het zelf. Begin eens met wat kiemgroenten of een moestuin. Gooi je kapotte kleding niet weg, maar pak de naald en draad erbij of probeer zelf een kledingstuk te maken."
Toch doet Nina zeker niet alle moderne technologie in de ban. "Er komt wel een wasmachine in het nieuwe huis. Het is niet de bedoeling dat je als een soort Amish-volk leeft. Het is een kwestie van keuzes maken. Wat vind je belangrijk? Probeer zelf eens iets te doen, je kunt altijd wel mensen inhuren, maar je kunt ook zelf uitzoeken hoe het moet."
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.