Vandaag wordt de grootste sluis ter wereld officieel in gebruik genomen. Zeesluis IJmuiden is met een lengte van 500 meter een imposant bouwwerk. De ontwikkeling is niet over één nacht ijs gegaan, want een sluis wordt gebouwd met het oog op de komende honderd jaar. Maar is zo'n grote sluis nog wel nodig anno 2022?
Toen de bouw van de Zeesluis IJmuiden in 2016 begon, was er al een decennium werk verzet. Van het ontwerp en vergunningen tot het testen met schaalmodellen aan toe. De nieuwe zeesluis is de komende eeuw de belangrijkste toegangspoort naar het Noordzeekanaal en het havengebied van Amsterdam. Hoe beslis je aan welke criteria een dergelijk project moet voldoen? Hoe kijk je in de toekomst van de scheepvaart?
"De Zeesluis IJmuiden is ambitieus, maar niet onlogisch"
Vijftien jaar geleden zag de wereld er nog heel anders uit. Er lag minder nadruk op vergroening en klimaatverandering dan nu het geval is. Dit geldt voor ontwikkelingen wereldwijd, en zeker ook voor de Haven van Amsterdam. Die wil in 2030 namelijk behoren tot de top van Europa's duurzame havens.
Maar de vraag is: is die hele grote sluis wel nodig? En waarom dan?
tekst loopt door onder het kader
🔴 LIVE vanaf 14.30 uur
Mis vandaag niets van de officiële ingebruikname van de nieuwe zeesluis bij NH Nieuws. Om 14.30 uur begint de live-uitzending, die is te volgen via deze site, app, onze socialkanalen en op televisie. Ook op de radio wordt uitgebreid verslag gedaan van de plechtigheden.
Als je kijkt naar de huidige vergroening, zal de scheepvaart in de toekomst minder gebruikmaken van fossiele brandstoffen. "Alles zal duurzamer worden in de toekomst. Maar wat is duurzaam dan precies?", vraagt maritiem consultant Pieter 't Hart zich hardop af.
"Op welke manier dat wordt vormgegeven ligt bij de overheid, bedrijven en consumenten. Transport zal altijd blijven groeien, maar op welke manier dat transport zal plaatsvinden en welke invloed dat heeft op de afmetingen van schepen is moeilijk in te schatten. Jaren terug was een containerschip met meer dan 10.000 containers bijna ondenkbaar. Het plan van Zeesluis IJmuiden is ambitieus, maar met het oog op de toekomst zeker niet onlogisch."
"De uitdaging was het grote dichtheidsverschil in deze sluis"
Onderzoeker Arne van der Hout, werkzaam voor onder andere de TU Delft, is als adviseur tien jaar betrokken geweest bij de bouw van de nieuwe sluis. Hij keek vooral mee met de technieken in de sluis en de nautische veiligheid.
Dichtheidsverschil
"Tja, hoe bouw je een sluis voor de komende 100 jaar? De nieuwe zeesluis heeft een diepte van 18 meter. Dat heeft twee voordelen. Zo is niet de diepte van de sluis meer de beperkende factor voor de scheepvaart, maar dat is nu de diepte van het Noordzeekanaal geworden, met een diepte van 14 meter. En ook hoeven grote schepen niet meer te wachten tot het hoog water is om de sluis in te kunnen."
tekst loopt door onder de foto
Zeesluis IJmuiden is niet alleen qua afmeting uniek. Een obstakel dat genomen moest worden, was het grote verschil in dichtheid. "De interactie tussen zout en zoet water zorgt voor een grote druk op de schepen. Dat effect wordt groter naarmate de sluis groter wordt. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het sluizencomplex bij Panama, zie je dat daar drie sluizen achter elkaar liggen. Hierdoor wordt het verschil tussen zout en zoet water in kleine stukjes opgebouwd. In IJmuiden doen we dat in één sluis. Ook deze techniek maakt de sluis heel bijzonder."
Twee schepen tegelijk
Een enkele reis door de sluis doe je niet in een paar minuten. Het openen van de sluisdeuren duurt ongeveer vijf minuten. Vervolgens moet het schip de sluis nog binnen varen en zich aanleggen in de sluis. "Met een sluis van deze omvang kunnen er vaak twee grote schepen per keer worden toegelaten", aldus Van Der Hout. "Ook dat is een voordeel."
Zodra het schip in de sluis ligt, sluiten de deuren weer. Dat neemt zo'n vijf minuten in beslag. Daarna begint het nivelleren, de sluis wordt leeggepompt of juist gevuld met water tot het waterniveau aan de andere kant. Dit proces kost, afhankelijk van het getij, tussen de tien en vijftien minuten.
Vervolgens openen de sluisdeuren zich weer in vijf minuten. Het schip maakt zich los en vaart de sluis weer uit. Al met al kost een enkeltje sluis een klein uurtje. Twee grote schepen in de sluis levert, als het tegen zat, een tijdswinst op van twee uur ten opzichte van de oude situatie.
Meer nieuws uit de IJmond?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit de IJmond. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/IJmond
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]