We willen wel gezond eten, maar het lukt nog niet: "Smoothies zijn net frisdrank"

Noord-Hollandse diëtisten merken bij hun cliënten dat ze wel aan hun problemen, zoals een hoge bloeddruk, wíllen werken, maar dat dat ze nog niet altijd lukt. Er zijn namelijk veel valkuilen die hen belemmeren in het behalen van hun doelen. Ze vertellen voor eens en altijd welke dingen gezond lijken, maar dat lang niet altijd zijn.

Een smoothie bomvol fruit, krokante muesli of een stuk gerookte vis: lekker én gezond, toch? Lekker misschien wel, maar gezond is anders. Dat vertelt de Amsterdamse diëtist Carina Bijman. "Die smoothies zijn eigenlijk niet zo gezond als mensen denken. Je gaat dan allerlei fruit mixen en malen, en dan wordt het zo vloeibaar en drinkbaar dat het net frisdrank is. Natuurlijk is het wel lekker, maar je wordt er relatief minder vol van. Er zit dan wel weer veel suiker in. Je kauwt weinig, dus het geeft ook weinig voldoening." 

Kim Zwakman, diëtist in Heemskerk, ziet eenzelfde valkuil. "Mensen denken dat ze ongelimiteerd fruit kunnen eten, maar dat is niet zo." Ook in fruit zitten namelijk suikers. Het zijn vruchtensuikers, maar ook daarvan kun je niet te veel eten. "Dan vraag ik iemand wat ze hebben gegeten als tussendoortje, en dan zeggen ze 'een hele mango'. Ja, dat is nogal veel. Maar ze zijn ervan overtuigd dat het goed is, omdat het fruit is. Je kunt dan beter een stuk komkommer eten."

Muesli en gerookte vis: nog twee producten waar je misschien van denkt dat ze goed voor je zijn, maar ook daarbij kom je van een koude kermis thuis. "Gerookte vis, een product dat veel mensen zien als gezond, is erg zoutig. Er zitten zeker gezonde vetten in, maar omdat het gerookt is, is het extra zout. Maar ook in 'gewone' vis zit zout, dat komt gewoon van nature voor in het dier", vertelt Roos Klaver, diëtist in Nieuwe Niedorp. 

"In de supermarkt heb je een heel oerwoud aan muesli, om het maar zo te noemen", zegt Klaver. "Daar is vaak veel suiker aan toegevoerd. Je kunt dat beter zelf maken met havermout, bijvoorbeeld."

"Goed initiatief, maar te kleine stappen"

Het idee om de bevolking via het Akkoord Verbetering Productsamenstelling gezonder te laten eten is volgens Bijman een goed initiatief, maar de genomen stappen zijn te klein. "Ze zeggen dat consumenten moeten wennen aan de aanpassingen, maar ze hadden grotere stappen kunnen nemen." Dat staat ook beschreven in het onderzoek van het RIVM: 'Als er voor meer producten ambitieuzere afspraken gemaakt waren, was het verschil met 2014 groter geweest.'

Gelukkig kun je ook het heft in eigen hand nemen en gezondere keuzes maken. De diëtisten leggen uit hoe je dat het beste kan doen. "Variatie is noodzakelijk", benadrukt Zwakman. "Varieer ook vooral in broodbeleg. Mensen eten vaak hetzelfde tijdens de lunch, en dat is lang niet altijd goed."

Pakjes en sausjes

Klaver geeft als advies om zoveel mogelijk voor onbewerkte producten te kiezen. "Havervlokken of havermout in plaats van ontbijtgranen, verse of gedroogde kruiden in plaats van zakjes, en geen pakjes en sausjes. Als je voor broodbeleg gaat, kies dan voor een gekookt ei, aardbeien (zonder suiker) of 100 procent pindakaas in plaats van bijvoorbeeld salami of kaas."

"Gebruik pure producten", zegt Bijman. "Bereid je maaltijden met veel groenten, en voeg minder zout toe. Ook kun je gebruikmaken van de Kies Ik Gezond?-app van het Voedingscentrum. Daar kun je zien hoeveel vet, suiker of zout iets bevat. Sommige producten in de schappen krijgen ook een groen vinkje, maar dat betekent niet altijd dat het op het gebied van suiker en zout goed zit. Misschien op andere punten wel, maar daar moet je op blijven letten."