Appartementencomplexen optoppen biedt ruimte voor 'extra Zandvoort' in Haarlem

Je zou het een knap staaltje omdenken kunnen noemen: bij het aanwijzen van plekken voor woningbouw richt je je niet op onbebouwde grond, maar juist op bestaande bebouwing. Neem een flat of een appartementencomplex en voeg er extra woonlagen aan toe, dat biedt nieuwe kansen in een gemeente die al tot de randen is volgebouwd. 

Het toevoegen van extra etages aan bestaande bebouwing noem je optoppen. Dan kun je ook nog aanplakken, het aan de zijkant toevoegen van huizen, of uitplinten, kelderboxen op de begane grond omvormen tot woningen. In Haarlem liggen vooral veel kansen voor optoppen, zo bleek gisteravond tijdens een discussiebijeenkomst in het ABC Architectuurcentrum op het Groot Heiligland.

Initiatief van raadsleden

De discussie is een initiatief van de gemeenteraadsleden Dion Heinis (PvdA), Jacqueline van den Broek (PvdD), Frank Visser (ChristenUnie) en Danny van Leeuwen (Actiepartij). Zij tonen zich geïnteresseerd in de nieuwe vormen van woningbouw, maar zeggen er gelijk bij dat zij zich deze avond vooral laten inspireren. Het is nog niet duidelijk of en hoe zij het optoppen in Haarlem willen stimuleren.

Tekst gaat door onder de foto

Als het aan de sprekers ligt, dan wordt er liever vandaag dan morgen met optoppen begonnen. Thijs Müller van Creative City Solutions rekent voor dat er op deze manier 2.700 tot 3.500 woningen aan Haarlem kunnen worden toegevoegd. Als alle kansen worden benut, dan wordt er 'een extra Zandvoort aan Haarlem toegevoegd'.

De Haarlemse architect Hans van Eeden gaat graag met het optoppen aan de slag, maar vreest voor belemmeringen. We moeten niet overal monumenten van maken, betoogt hij, want dan kun je er niks meer aan toevoegen. "De historie zit ons in de weg, zeker als we hele naoorlogse wijken beschermd stadsgezicht maken. Dan kun je daar niet meer optoppen, terwijl die gebouwen daar juist zo geschikt voor zijn."

600 tot 700 aanvragen per jaar

Ricsi van Beek, stedenbouwkundige van gemeente Haarlem, laat zien dat optoppen niks nieuws is. "Dat doen we al jaren", stelt hij, ondersteund met voorbeelden. Vele straten in Haarlem worden gekenmerkt door extra etages op vooroorlogse woningen. De gemeente ontvangt jaarlijks 600 tot 700 aanvragen voor het verhogen van de eigen woning.

En daar zit de crux. In Haarlem is het toevoegen van nieuwe verdiepingen aan de orde van de dag. In bijna alle gevallen gaat het dan om particuliere woningen. Doorgaans gaat het dan om het toevoegen van een werkruimte of het creëren van extra kamers voor de kinderen. Dat door de extra oppervlakte de waarde van de woning stijgt, is daarbij helemaal mooi meegenomen.

Tekst gaat door onder de foto 

Het is moeilijker bewoners mee te krijgen als de woning niet hun eigen bezit is. Terwijl juist de woningvoorraad van woningcorporaties interessant zijn voor optoppen, beamen alle sprekers. Dit omdat de naoorlogse wooncomplexen platte daken hebben, aan de randen van de stad liggen en simpelweg al uit meerdere verdiepingen bestaan.

Optoppen in Meerwijk

Anouk Corel deelt haar ervaringen met de volle zaal. Zij is adviseur strategie voor woningcorporatie Elan Wonen en werkt aan het verhogen van een appartementencomplex in Meerwijk. "Ik sprak laatst een bewoner. Die zei: 'iedere keer als er hier iemand bijkomt, dan is dat iemand met een rugzakje'. Je moet ook nadenken over het type woning dat je toevoegt, en wat dat met de wijk doet."

Ter afsluiting van de bijeenkomst worden de aanwezigen gewezen op twee whiteboards in de naastgelegen zaal. Zij mogen daar post-its plakken. Op het rechter bord plakt men argumenten vóór optoppen, op het linker bord argumenten tégen optoppen. Een half uur later hangen er zeven argumenten voor en nul tegen.

Optoppen is onvermijdelijk, als het aan de sprekers bij deze bijeenkomst ligt. De ideeën en schetsen zijn er al. Nu nog de Haarlemmers meekrijgen die een extra woning boven hun hoofd krijgen.